ETV Bharat / sukhibhava

ଚିନ୍ତା ବଢାଉଛି Dengue: ଜାଣନ୍ତୁ ରୋଗର କାରଣ, ଲକ୍ଷଣ ଓ ନିରାକରଣ

ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗ । ତେବେ ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗ କାହିଁକି ବଢୁଛି ? ଲୋକମାନେ କିପରି ଡେଙ୍ଗୁ ସାବଧାନତା ଅବଲମ୍ବନ କରିପାରିବେ ଏବଂ ଲୋକମାନେ କିପରି ଡେଙ୍ଗୁ ଲକ୍ଷଣକୁ ଚିହ୍ନି ପାରିବେ, ଏ ବାବଦରେ ଜାଣିବା ପାଇଁ ପଢନ୍ତୁ ଏହି ରିପୋର୍ଟ...

ଚିନ୍ତା ବଢାଉଛି Dengue, ଜାଣନ୍ତୁ ରୋଗର କାରଣ, ଲକ୍ଷଣ ଓ ନିରାକରଣ
ଚିନ୍ତା ବଢାଉଛି Dengue, ଜାଣନ୍ତୁ ରୋଗର କାରଣ, ଲକ୍ଷଣ ଓ ନିରାକରଣ
author img

By

Published : Sep 19, 2022, 4:03 PM IST

ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ଦେଶରେ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି ଡେଙ୍ଗୁ । ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଭିନ୍ନ ହସ୍ପିଟାଲରେ ଶତାଧିକ ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗୀ ଚିକିତ୍ସିତ ହେଉଛନ୍ତି । ତେବେ ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗ କାହିଁକି ବଢୁଛି ? ଲୋକମାନେ କିପରି ଡେଙ୍ଗୁ ସାବଧାନତା ଅବଲମ୍ବନ କରିପାରିବେ ଏବଂ ଲୋକମାନେ କିପରି ଡେଙ୍ଗୁ ଲକ୍ଷଣକୁ ଚିହ୍ନି ପାରିବେ, ଏ ବାବଦରେ, ଚଣ୍ଡିଗଡ଼ PGIର(School of Public Health Chandigarh ) ସ୍କୁଲ୍ ଅଫ୍ ପବ୍ଲିକ ହେଲ୍‌ଥ ପ୍ରଫେସର ସୋନୁ ଗୋୟଲ ଆଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି । ନିମ୍ନରେ ଡାକ୍ତର ଗୋୟଲଙ୍କ ସହ କରାଯାଇଥିବା ଆଲୋଚନା ବାବଦରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିବରଣୀ ଦିଆଯାଇଛି

ଡ. ସୋନୁ ଗୋୟଲ କହିଛନ୍ତି ଯେ, "ଏଥର ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗ ବୃଦ୍ଧି ହେବାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହେଉଛି ଦୀର୍ଘ ସମୟର ଧରି ମୌସୁମୀ ସକ୍ରିୟ ରହିବା । ମୌସୁମୀ କାରଣରୁ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ବର୍ଷା ଜଳ ଜମା ହୋଇଥିବାରୁ ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିବା ଏଡିସ ମଶାଙ୍କ ବଂଶବୃଦ୍ଧି ହେଉଛି ।"

ଡେଙ୍ଗୁ ହେଉଛି ଏକ ମଶା ଦ୍ବାରା ବ୍ୟାପୁଥିବା ଭାଇରାଲ୍ ସଂକ୍ରମଣ ବା ରୋଗ । ଡେଙ୍ଗୁ ହେଲେ ଭୀଷଣ ଜ୍ୱର, ମୁଣ୍ଡବିନ୍ଧା, ମାଂସପେଶୀ ଏବଂ ଗଣ୍ଠି ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଚର୍ମରେ ଦାଗ ଇତ୍ୟାଦି ହୋଇଥାଏ । ଡେଙ୍ଗୁ ଜ୍ୱରକୁ ହାଡ ଭଙ୍ଗା ଜ୍ୱର ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ଫ୍ଲାଭିଭିରିଡ ବଂଶର ଏକ ଭୂତାଣୁଙ୍କର ସେରୋଟାଇପ୍ ଦ୍ବାରା ଏହି ସଂକ୍ରମଣ DENV-1, DENV-2, DENV-3 (DENV-3) ଏବଂ DENV-4 (DENV-4) ହୁଏ । ତଥାପି, ଏହି ଭୂତାଣୁ ୧୦ ଦିନରୁ ଅଧିକ ସମୟ ବଞ୍ଚି ରହନ୍ତି ନାହିଁ ।

ଯେତେବେଳେ ଡେଙ୍ଗୁ ସଂକ୍ରମଣ ଭୟଙ୍କର ହୋଇଯାଏ, ଡେଙ୍ଗୁ ହେମୋରାଜିକ୍ ଜ୍ୱର କିମ୍ବା DHF(Dengue Haemorrhagic Fever) ହେବାର ଆଶଙ୍କା ବଢିଯାଏ । ଏହି କାରଣରୁ ପ୍ରବଳ ରକ୍ତସ୍ରାବ, ହଠାତ୍ ରକ୍ତଚାପ ହ୍ରାସ ଘଟି ଆକ୍ରାନ୍ତଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ । DHFକୁ ଡେଙ୍ଗୁ ଶକ୍ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ(Dengue shock syndrome) ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ଅଧିକ ଗୁରୁତର ପରିସ୍ଥିତିରେ ଆକ୍ରାନ୍ତଙ୍କୁ ତୁରନ୍ତ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଭର୍ତ୍ତି କରାଇବା ଉଚିତ୍, ନଚେତ୍ ପୀଡିତଙ୍କ ଜୀବନ ଯାଇପାରେ । ଡେଙ୍ଗୁ ପାଇଁ କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଚିକିତ୍ସା ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇପାରି ନାହିଁ । କେବଳ ଏହାର ଲକ୍ଷଣକୁ ବାବଦରେ ଜାଣି ଏହାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିପାରିବେ

ଏହି ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକୁ ଦେଖାଗଲେ ଅଣଦେଖା କରନ୍ତୁ ନାହିଁ

  • ବାନ୍ତି
  • ଭୀଷଣ ଜ୍ୱର
  • ଦୁର୍ବଳ ଅନୁଭବ
  • ପେଟ ବ୍ୟଥା କିମ୍ବା ପେଟ ଜନିତ ସମସ୍ୟା
  • ମୁଣ୍ଡବିନ୍ଧା
  • ମାଂସପେଶୀ ଯନ୍ତ୍ରଣା
  • ହାଡ କିମ୍ବା ଗଣ୍ଠି ଯନ୍ତ୍ରଣା
  • ଆଖି ଯନ୍ତ୍ରଣା
  • ଚର୍ମରେ ନାଲି ଦାଗ

ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ କହିବାନୁସାରେ, ଡେଙ୍ଗୁର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଲକ୍ଷଣ ସାଧାରଣ ଜ୍ବର ଭଳି, ଏହି କାରଣରୁ ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗର ଲକ୍ଷଣ ଜଣାପଡିନଥାଏ । ସାଧାରଣତଃ, ସଂକ୍ରମିତ ମଶା ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ କାମୁଡ଼ିବାର ୪-୧୦ ଦିନ ପରେ ଡେଙ୍ଗୁ ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ । ଏହା ପରେ, ଭୀଷଣ ଜ୍ୱର ସହିତ ଡେଙ୍ଗୁର ଅନ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯିବା ଆରମ୍ଭ କରେ ।

ଡେଙ୍ଗୁକୁ ଏଡାଇବା ପାଇଁ ଏହି ଜିନିଷଗୁଡିକ ଧ୍ୟାନରେ ରଖନ୍ତୁ...

  • ଶରୀରକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଘୋଡାଉଥିବା ଭଳି ପୋଷାକ ପିନ୍ଧନ୍ତୁ
  • ମଶାମରା ଔଷଧ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ
  • ଘରେ କିମ୍ବା ରୋଷେଇ ଘରେ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ଅଧିକ ଜମା ହେବାକୁ ଦିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ
  • ଶୋଇବା ସମୟରେ ମଶାରୀ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ

ଛାତ, କୁଲର, ହାଣ୍ଡି, ଟାୟାର କିମ୍ବା ଘରର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସ୍ଥାନରେ ଜଳ ଜମା ହେବାକୁ ଦିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ । ମନେରଖନ୍ତୁ, ଡେଙ୍ଗୁ ମଶା କେବଳ ବିଶୁଦ୍ଧ ପାଣିରେ ପ୍ରଜନନ କରନ୍ତି ।

WHO ଅନୁଯାୟୀ, ବିଶ୍ବରେ ଡେଙ୍ଗୁ କାରଣରୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ପ୍ରାୟ ୫୦୦,୦୦୦ ଲୋକ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଭର୍ତ୍ତି ହୁଅନ୍ତି । କେବଳ ଭାରତରେ, ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ସଂକ୍ରମଣର ଶିକାର ହୋଇଥିବା ଲୋକଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ନ୍ୟାସନାଲ ଭେକ୍ଟର ବୋର୍ନ ରୋଗ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପ୍ରୋଗ୍ରାମ (NVBDCP) ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ୨୦୧୯ରେ କେବଳ ଭାରତରେ ୬୭,୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗୀ ଚିହ୍ନଟ ହୋଇଥିଲେ ।

ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ଦେଶରେ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି ଡେଙ୍ଗୁ । ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଭିନ୍ନ ହସ୍ପିଟାଲରେ ଶତାଧିକ ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗୀ ଚିକିତ୍ସିତ ହେଉଛନ୍ତି । ତେବେ ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗ କାହିଁକି ବଢୁଛି ? ଲୋକମାନେ କିପରି ଡେଙ୍ଗୁ ସାବଧାନତା ଅବଲମ୍ବନ କରିପାରିବେ ଏବଂ ଲୋକମାନେ କିପରି ଡେଙ୍ଗୁ ଲକ୍ଷଣକୁ ଚିହ୍ନି ପାରିବେ, ଏ ବାବଦରେ, ଚଣ୍ଡିଗଡ଼ PGIର(School of Public Health Chandigarh ) ସ୍କୁଲ୍ ଅଫ୍ ପବ୍ଲିକ ହେଲ୍‌ଥ ପ୍ରଫେସର ସୋନୁ ଗୋୟଲ ଆଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି । ନିମ୍ନରେ ଡାକ୍ତର ଗୋୟଲଙ୍କ ସହ କରାଯାଇଥିବା ଆଲୋଚନା ବାବଦରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିବରଣୀ ଦିଆଯାଇଛି

ଡ. ସୋନୁ ଗୋୟଲ କହିଛନ୍ତି ଯେ, "ଏଥର ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗ ବୃଦ୍ଧି ହେବାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହେଉଛି ଦୀର୍ଘ ସମୟର ଧରି ମୌସୁମୀ ସକ୍ରିୟ ରହିବା । ମୌସୁମୀ କାରଣରୁ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ବର୍ଷା ଜଳ ଜମା ହୋଇଥିବାରୁ ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିବା ଏଡିସ ମଶାଙ୍କ ବଂଶବୃଦ୍ଧି ହେଉଛି ।"

ଡେଙ୍ଗୁ ହେଉଛି ଏକ ମଶା ଦ୍ବାରା ବ୍ୟାପୁଥିବା ଭାଇରାଲ୍ ସଂକ୍ରମଣ ବା ରୋଗ । ଡେଙ୍ଗୁ ହେଲେ ଭୀଷଣ ଜ୍ୱର, ମୁଣ୍ଡବିନ୍ଧା, ମାଂସପେଶୀ ଏବଂ ଗଣ୍ଠି ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଚର୍ମରେ ଦାଗ ଇତ୍ୟାଦି ହୋଇଥାଏ । ଡେଙ୍ଗୁ ଜ୍ୱରକୁ ହାଡ ଭଙ୍ଗା ଜ୍ୱର ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ଫ୍ଲାଭିଭିରିଡ ବଂଶର ଏକ ଭୂତାଣୁଙ୍କର ସେରୋଟାଇପ୍ ଦ୍ବାରା ଏହି ସଂକ୍ରମଣ DENV-1, DENV-2, DENV-3 (DENV-3) ଏବଂ DENV-4 (DENV-4) ହୁଏ । ତଥାପି, ଏହି ଭୂତାଣୁ ୧୦ ଦିନରୁ ଅଧିକ ସମୟ ବଞ୍ଚି ରହନ୍ତି ନାହିଁ ।

ଯେତେବେଳେ ଡେଙ୍ଗୁ ସଂକ୍ରମଣ ଭୟଙ୍କର ହୋଇଯାଏ, ଡେଙ୍ଗୁ ହେମୋରାଜିକ୍ ଜ୍ୱର କିମ୍ବା DHF(Dengue Haemorrhagic Fever) ହେବାର ଆଶଙ୍କା ବଢିଯାଏ । ଏହି କାରଣରୁ ପ୍ରବଳ ରକ୍ତସ୍ରାବ, ହଠାତ୍ ରକ୍ତଚାପ ହ୍ରାସ ଘଟି ଆକ୍ରାନ୍ତଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ । DHFକୁ ଡେଙ୍ଗୁ ଶକ୍ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ(Dengue shock syndrome) ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ଅଧିକ ଗୁରୁତର ପରିସ୍ଥିତିରେ ଆକ୍ରାନ୍ତଙ୍କୁ ତୁରନ୍ତ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଭର୍ତ୍ତି କରାଇବା ଉଚିତ୍, ନଚେତ୍ ପୀଡିତଙ୍କ ଜୀବନ ଯାଇପାରେ । ଡେଙ୍ଗୁ ପାଇଁ କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଚିକିତ୍ସା ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇପାରି ନାହିଁ । କେବଳ ଏହାର ଲକ୍ଷଣକୁ ବାବଦରେ ଜାଣି ଏହାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିପାରିବେ

ଏହି ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକୁ ଦେଖାଗଲେ ଅଣଦେଖା କରନ୍ତୁ ନାହିଁ

  • ବାନ୍ତି
  • ଭୀଷଣ ଜ୍ୱର
  • ଦୁର୍ବଳ ଅନୁଭବ
  • ପେଟ ବ୍ୟଥା କିମ୍ବା ପେଟ ଜନିତ ସମସ୍ୟା
  • ମୁଣ୍ଡବିନ୍ଧା
  • ମାଂସପେଶୀ ଯନ୍ତ୍ରଣା
  • ହାଡ କିମ୍ବା ଗଣ୍ଠି ଯନ୍ତ୍ରଣା
  • ଆଖି ଯନ୍ତ୍ରଣା
  • ଚର୍ମରେ ନାଲି ଦାଗ

ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ କହିବାନୁସାରେ, ଡେଙ୍ଗୁର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଲକ୍ଷଣ ସାଧାରଣ ଜ୍ବର ଭଳି, ଏହି କାରଣରୁ ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗର ଲକ୍ଷଣ ଜଣାପଡିନଥାଏ । ସାଧାରଣତଃ, ସଂକ୍ରମିତ ମଶା ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ କାମୁଡ଼ିବାର ୪-୧୦ ଦିନ ପରେ ଡେଙ୍ଗୁ ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ । ଏହା ପରେ, ଭୀଷଣ ଜ୍ୱର ସହିତ ଡେଙ୍ଗୁର ଅନ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯିବା ଆରମ୍ଭ କରେ ।

ଡେଙ୍ଗୁକୁ ଏଡାଇବା ପାଇଁ ଏହି ଜିନିଷଗୁଡିକ ଧ୍ୟାନରେ ରଖନ୍ତୁ...

  • ଶରୀରକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଘୋଡାଉଥିବା ଭଳି ପୋଷାକ ପିନ୍ଧନ୍ତୁ
  • ମଶାମରା ଔଷଧ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ
  • ଘରେ କିମ୍ବା ରୋଷେଇ ଘରେ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ଅଧିକ ଜମା ହେବାକୁ ଦିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ
  • ଶୋଇବା ସମୟରେ ମଶାରୀ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ

ଛାତ, କୁଲର, ହାଣ୍ଡି, ଟାୟାର କିମ୍ବା ଘରର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସ୍ଥାନରେ ଜଳ ଜମା ହେବାକୁ ଦିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ । ମନେରଖନ୍ତୁ, ଡେଙ୍ଗୁ ମଶା କେବଳ ବିଶୁଦ୍ଧ ପାଣିରେ ପ୍ରଜନନ କରନ୍ତି ।

WHO ଅନୁଯାୟୀ, ବିଶ୍ବରେ ଡେଙ୍ଗୁ କାରଣରୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ପ୍ରାୟ ୫୦୦,୦୦୦ ଲୋକ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଭର୍ତ୍ତି ହୁଅନ୍ତି । କେବଳ ଭାରତରେ, ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ସଂକ୍ରମଣର ଶିକାର ହୋଇଥିବା ଲୋକଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ନ୍ୟାସନାଲ ଭେକ୍ଟର ବୋର୍ନ ରୋଗ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପ୍ରୋଗ୍ରାମ (NVBDCP) ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ୨୦୧୯ରେ କେବଳ ଭାରତରେ ୬୭,୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ଡେଙ୍ଗୁ ରୋଗୀ ଚିହ୍ନଟ ହୋଇଥିଲେ ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.