ଭୁବନେଶ୍ବର: ଆସନ୍ତା ନଭେମ୍ବରରେ ୨ ଦିନିଆ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ମିଲେଟ ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ । ନଭେମ୍ବର ୯ ଓ ୧୦ ତାରିଖରେ ଭୁବନେଶ୍ୱର ଜନତା ମଇଦାନରେ ମିଲେଟ ସମ୍ମିଳନୀକୁ ସଫଳତାର ସହ ଆୟୋଜନ କରିବାକୁ ଜୋର ଦେଉଛନ୍ତି ରାଜ୍ୟ ସରକାର । ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବ ପ୍ରଦୀପ କୁମାର ଜେନାଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଲୋକସେବା ଭବନ ସମ୍ମିଳନୀ କକ୍ଷରେ ରାଜ୍ୟସ୍ତରୀୟ ପରିଚାଳନା କମିଟି ବୈଠକ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଛି । ମିଲେଟ ଖାଦ୍ୟ ସଂସ୍କୃତିର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ଓ ଚାଷକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବା ଏହି ସମ୍ମିଳନୀର ଲକ୍ଷ୍ୟ ।
ଓଡ଼ିଶାରେ ମିଲେଟ ଉତ୍ପାଦନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ୧୦ ନଭେମ୍ବର ୨୦୨୨କୁ ମାଣ୍ଡିଆ ଦିବସ ଭାବେ ଘୋଷଣା ହୋଇଛି । ଏହାସହ ଓଡିଶା ମିଲେଟ ମିଶନର କାର୍ଯ୍ୟପନ୍ଥା ଅନୁସାରେ ଚଳିତ ବର୍ଷ ୧୦ ନଭେମ୍ବର ୨୦୨୩ରେ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ମିଲେଟ ବର୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ ଆୟୋଜନ ନିମନ୍ତେ ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟ ଯୋଜନାକୁ ଅନୁମୋଦନ ମିଳିଛି । ମିଲେଟର ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର, ମିଲେଟ ଚାଷର ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ବିଭିନ୍ନ ସହଭାଗୀ ସଂସ୍ଥାର ସହଯୋଗରେ ଆଗାମୀ ନଭେମ୍ବର ୯ ଓ ୧୦ ତାରିଖ ଦୁଇ ଦିନ ଧରି ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ । ସମ୍ମିଳନୀ ଆୟୋଜନ ସଂପର୍କରେ କୃଷି ଓ କୃଷକ ସଶକ୍ତିକରଣ ବିଭାଗ ପ୍ରମୁଖ ଶାସନ ସଚିବ ଡଃ. ଅରବିନ୍ଦ ପାଢୀ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ।
ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ମିଲେଟ ବର୍ଷ ପାଳନ ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଓଡିଶା ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ତରଫରୁ କରାଯାଉଥିବା ଏବଂ କରାଯିବାକୁ ଥିବା ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ, ସମ୍ମିଳନୀର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ, ଏହାର ପ୍ରସ୍ତୁତି ନକ୍ସା, ବିଭିନ୍ନ ସହଯୋଗୀ ସଂସ୍ଥାର ସହଯୋଗିତା ସଂପର୍କରେ ବୈଠକରେ ବିଶଦ ଭାବେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଛି । ଫିକି ଓ ବିଭିନ୍ନ ଅନୁଷ୍ଠାନର ସହଯୋଗରେ ଆୟୋଜିତ ହେବ ଏହି ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସମ୍ମିଳନୀ । ସମ୍ମିଳନୀରେ ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋଚନା ଚକ୍ର, ଜି୨ବି ଓ ବି୨ବି ବୈଠକରେ ଓଡ଼ିଶା ମିଲେଟ ମିଶନ ଓ ମିଲେଟ ଶକ୍ତିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ନେତୃତ୍ୱ ଓ ସୁବିଧା ପ୍ରଦାନ ସଂପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରାଯିବ । ସୋସିଆଲ ମିଡିଆ ଅଭିଯାନ ଏବଂ ରଣନୈତିକ ପଦକ୍ଷେପ ଲୋକସଂପର୍କ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମାଧ୍ୟମରେ ଓଡ଼ିଶା ଉତ୍ପାଦିତ ମିଲେଟ ଏବଂ ମୂଲ୍ୟ ଯୁକ୍ତ ଉତ୍ପାଦ ପାଇଁ ଉପଭୋକ୍ତା ଚାହିଦାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଏବଂ ବିକାଶ କରାଯିବ ।
ଓସେପା, ବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ଗଣଶିକ୍ଷା ବିଭାଗ ସହଯୋଗରେ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ ସାମିଲ କରିବା ପାଇଁ ମିଲେଟ କୁଇଜ ପ୍ରତିଯୋଗିତା, ପ୍ରବନ୍ଧ ପ୍ରତିଯୋଗିତା, ଏକ୍ସପୋଜର ଭିଜିଟ, ଫୁଡ ଫେଷ୍ଟିଭାଲ, ଗ୍ରାମୀଣ ଇତିହାସ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପାଇଁ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଆକ୍ସନ ପ୍ଲାନ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଛି । ବିଭିନ୍ନ ହୋଟେଲ ଏବଂ ରେଷ୍ଟୁରାଣ୍ଟର ସେଫମାନଙ୍କୁ ମିଲେଟ ପ୍ରସ୍ତୁତ ସୁସ୍ୱାଦୁ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତି ସଂପର୍କରେ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଦିଆଯାଉଛି । ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଓ ଉପଭୋକ୍ତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପୁଷ୍ଟିକର ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବୃଦ୍ଧିକାରୀ ଖାଦ୍ୟ ବିକଳ୍ପ ଭାବରେ ବ୍ୟାପକ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠାନ, ହୋଟେଲ ସଂଘ, ସେଫ ଆସୋସିଏସନ ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ ଏବଂ ସହଯୋଗ ପାଇଁ ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ ଏକ ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିବ । ଓଡ଼ିଶା ମିଲେଟ ମିଶନର କୃଷକ, ମହିଳା ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଓ ଅନ୍ୟ ଅଂଶୀଦାରଙ୍କ ସଫଳତାର କାହାଣୀ ଏଥିରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହେବ । ମିଲେଟ ଭିତ୍ତିକ ଉତ୍ପାଦ ପାଇଁ କମ୍ପାନୀ, ଏମଏସଏମଇ, ଏଫପିଓ, ଡବ୍ଲୁଏସଏଚଜି ମଧ୍ୟରେ ବଜାର ସଂଯୋଗକୁ ଏହା ସୁଗମ କରିବ ।
ମାଣ୍ଡିଆ ବା ମିଲେଟ ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟର ଘରୋଇ ବ୍ୟବହାର ବୃଦ୍ଧି, ସହରାଞ୍ଚଳ ଓ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ମିଲେଟ ଖାଦ୍ୟ ସଂସ୍କୃତିର ପୁନରୁଦ୍ଧାର, ଜମିର ବିହନ ପ୍ରଣାଳୀ ମାଧ୍ୟମରେ ବାଜରା ଜମିର ସଂରକ୍ଷଣ ଏବଂ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବା ଏହି ସମ୍ମିଳନୀର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ । ମାଣ୍ଡିଆ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସଦ୍ୟତମ ଗବେଷଣା, ଚାଷ ଅଭ୍ୟାସ, ମୂଲ୍ୟଯୁକ୍ତ ଉତ୍ପାଦନ ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଦେବା ସହିତ ଆୟୋଜନ ହେବାକୁ ଥିବା ସମ୍ମିଳନୀ ଯେପରି ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରର ହୋଇପାରିବ, ସେଥିପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟି ଦେବାକୁ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଛନ୍ତି । ଅମଳ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଏବଂ ପ୍ରାଥମିକ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ଉଦ୍ୟୋଗକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ, ବାଜରା ଭିତ୍ତିକ ଫସଲ ପ୍ରଣାଳୀର ଉତ୍ପାଦକତାରେ ଉନ୍ନତି, ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ଓ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ମୂଲ୍ୟଯୁକ୍ତ ଉଦ୍ୟୋଗକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବା ଏହି ସମ୍ମିଳନୀର ଲକ୍ଷ୍ୟ ରହିଛି । ସାଧାରଣ ବଣ୍ଟନ ବ୍ୟବସ୍ଥା, ଆଇସିଡିଏସ, ମଧ୍ୟାନ୍ନ ଭୋଜନ, ଛାତ୍ରାବାସ ଇତ୍ୟାଦିରେ ମିଲେଟ ଖାଦ୍ୟର ବ୍ୟବହାରକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ସହ ବାଜରା ଭିତ୍ତିକ ଉତ୍ପାଦର ବଜାର ଓ ରପ୍ତାନିକୁ ସୁଗମ କରିବାକୁ ଏହା ଉତ୍ସାହିତ କରିବ ।
ମିଲେଟକୁ କ୍ରୀଡା ସହିତ ଯୋଡିବା । ସମସ୍ତ କ୍ରୀଡା ଛାତ୍ରାବାସରେ ମିଲେଟକୁ ସାମିଲ କରିବା । ମିଲେଟ ଖାଦ୍ୟ ସଂସ୍କୃତିର ତଥ୍ୟ ରଖିବା । ଏହାର ପ୍ରଚାର, ବିଦ୍ୟାଳୟ, ହୋଟେଲ, ଡାକ୍ତରଖାନା, ସେଲିବ୍ରିଟିମାନଙ୍କୁ ମିଲେଟର ବ୍ୟବହାର ଓ ଏହାର ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାରରେ ନିୟୋଜିତ କରିବା । ମିଲେଟ ଏବଂ ସବୁଜ ପୁଞ୍ଜିନିବେଶକୁ ସଂଯୋଗ କରିବା । ଓଡିଶା ମିଲେଟ ମିଶନରେ ନିବେଶକୁ ପୁନଃ ଅନୁଶୀଳନ କରିବାରେ ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ ସହାୟକ ହେବ । ଅଧୂନା ମିଶନ ଶକ୍ତି ମହିଳା ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ ମାଧ୍ୟମରେ ମିଲେଟ ଭିତ୍ତିକ ଉତ୍ପାଦର ମୂଲ୍ୟଯୁକ୍ତ ବ୍ୟବହାର ସହ ପ୍ରମୁଖ ସହର ଏବଂ ଜିଲ୍ଲା ସଦର ମହକୁମାରେ ମିଲେଟ ଶକ୍ତି କାଫେ/ଆଉଟଲେଟ ଖୋଲାଯାଇଛି । ବ୍ଲକ ସହର ଭିତରେ ଥିବା ମିଲେଟ ଟିଫିନ ସେଣ୍ଟରରେ ଜଳଖିଆ ଓ ଜଳଖିଆ ସାମଗ୍ରୀ ଦିଆଯାଉଛି । ଜିଲ୍ଲା ଓ ସହରସ୍ତରରେ ଭ୍ରାମ୍ୟମାଣ ବିକ୍ରୟ ୟୁନିଟ ଶୁଖିଲା ଓ ମୂଲ୍ୟଯୁକ୍ତ ଉତ୍ପାଦ ବିକ୍ରି କରାଯାଉଛି ।
ଓଡ଼ିଶା ମିଲେଟ ମିଶନରେ ପୁର୍ବରୁ ସାମିଲ ଥିବା ୧୯ଟି ଜିଲ୍ଲାର ୧୪୩ଟି ବ୍ଲକକୁ ପରିବର୍ଦ୍ଧିତ କରାଯାଇ ଏବେ ୩୦ଟି ଜିଲ୍ଲାର ୧୭୭ଟି ବ୍ଲକକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି । ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଓଡ଼ିଶା କ୍ୟାବିନେଟ ବୈଠକରେ ୨୦୨୩-୨୪ରୁ ୨୦୨୬-୨୭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଓଡିଶା ମିଲେଟ ମିଶନକୁ ଅନୁମୋଦନ ମିଳିଛି । ୨୦୨୨-୨୩ରେ ୭୯୦୦୦ ହେକ୍ଟର ଜମିରେ ମିଲେଟ ଚାଷ କରାଯାଉଥିବା ୧.୭୨ ଲକ୍ଷ କୃଷକଙ୍କୁ ନେଇ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯାଇଛି । ୨୦୨୩-୨୪ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ପାଇଁ ୧.୫ ଲକ୍ଷ ହେକ୍ଟର ଜମି ପାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଛି । ଯେଉଁଥିରେ ୨.୨ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ କୃଷକ ସାମିଲ ହେବେ । ୨୦୨୨-୨୩ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ୬.୦୪ ଲକ୍ଷ କ୍ୱିଣ୍ଟାଲ ରାଗି କ୍ରୟ କରାଯାଇଛି । ୨୦୨୩-୨୪ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ପାଇଁ ମାଣ୍ଡିଆ କ୍ରୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ୮ ଲକ୍ଷ କ୍ୱିଣ୍ଟାଲ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଛି । ୨୦୨୨-୨୩ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଟିଡିସିସିଓଏଲ ଜରିଆରେ ୮୪ଟି କୃଷକ ଉତ୍ପାଦକ ସଂଗଠନଙ୍କୁ ବ୍ଲକସ୍ତରୀୟ ମାଣ୍ଡିଆ କ୍ରୟ ଏଜେନ୍ସି ଭାବେ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି ।
ଉତ୍ତମ ମାର୍କେଟିଂ ପାଇଁ ଅଳ୍ପ ବାଜରା ଓ ଫକ୍ସଟେଲ ମିଲେଟର ବେଞ୍ଚମାର୍କିଂ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ କରିବାରେ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଥମ ରାଜ୍ୟ ହୋଇଛି । ମିଶନ ଶକ୍ତି ସ୍ୱୟଂ ସହାୟିକା ଗୋଷ୍ଠୀ ଦ୍ୱାରା ୧୫୩ଟି ମିଲେଟ ଟିଫିନ ସେଣ୍ଟର, ୮ଟି ମିଲେଟ ଶକ୍ତି କାଫେ, ୬ଟି ମିଲେଟ ଆଉଟଲେଟ, ୪ଟି ମିଲେଟ ଅନ ହ୍ଵିଲ୍ସ ପରିଚାଳିତ ହେଉଛି । ୧୪ ମିଲେଟ ଶକ୍ତି କାଫେ/ଆଉଟଲେଟ ୬ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ୧.୫ କୋଟି ଟଙ୍କାରୁ ଅଧିକ କାରବାର ହାସଲ କରିଛି । ଆଗାମୀ ବର୍ଷରେ ବଜାର ସ୍ଥାନରେ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟକ ମିଲେଟ ଶକ୍ତି କାଫେ ଖୋଲାଯିବା ନେଇ ପ୍ରସ୍ତାବ ରହିଛି । କେନ୍ଦୁଝର ଓ ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ରେ ଡିଏମଏଫ ଜରିଆରେ ଦେଢ଼ ଲକ୍ଷ ପିଲାଙ୍କୁ ନେଇ ରାଗି ଲଡୁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଛି । ୫୯ଟି ଡବ୍ଲୁଏସଏଚଜି ଫେଡେରେସନ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସାମିଲ ଅଛନ୍ତି । ୨୦୨୧ରେ ଜାତୀୟ ନ୍ୟୁଟ୍ରି ଶସ୍ୟ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଓଡ଼ିଶା ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରଦର୍ଶନକାରୀ ମିଲେଟ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ରାଜ୍ୟ ପୁରସ୍କାର ଏବଂ ୨୦୨୨ରେ କୃଷି ଓ ପରିବାର କଲ୍ୟାଣ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏବଂ ଆଇସିଏଆର ଦ୍ୱାରା ବାଜରା ଅଭିଯାନକୁ ବ୍ୟାପକ କରିବା ପାଇଁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ରାଜ୍ୟ ଭାବେ ପୁରସ୍କୃତ ହୋଇଛି ।
ଇଟିଭି ଭାରତ, ଭୁବନେଶ୍ବର