ବୌଦ୍ଧ: ଗଡଜାତ ରାଜ୍ୟ ବୌଦ୍ଧରେ ରଥଯାତ୍ରା, ଦଶହରା ସହିତ ଅନ୍ୟତମ ଲୋକପ୍ରିୟ ଉତ୍ସବ ହୋଲିର ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଉନ୍ମାଦନା ରହିଛି । ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନାଧୀନ ଗଡଜାତ ରାଜ୍ୟର ଶେଷ ରାଜା ନାରାୟଣ ପ୍ରସାଦ ଦେବ ରାଜତ୍ବରେ ହୋଲି ଖେଳର ଏକ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ମହତ୍ତ୍ଵ ରହିଥିଲା । ହୋଲି ଖେଳ ନିମନ୍ତେ ରାଜପ୍ରାସାଦ ପକ୍ଷରୁ ରାଜବାଟୀ ନିକଟରେ ଥିବା ଗୋପାଳଜୀ ମନ୍ଦିର ପରିସରରେ ଏକ ସ୍ଥାୟୀ ମଣ୍ଡପରେ ଆୟୋଜନ କରାଯାଉଥିଲା ।
ରାଜା ଆସନରେ ବସିବା ପରେ ପ୍ରଥମେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ମାନଙ୍କ ପାଦରେ ହୋଲି ରଙ୍ଗ ପକାଇ ଆଶୀର୍ବାଦ ଭିକ୍ଷା କରୁଥିଲେ । ଅନ୍ୟ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ପ୍ରଜା ରାଜାଙ୍କ ପାଦରେ ରଙ୍ଗ ଦେବା ପରେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସ୍ଥାନରେ ହୋଲି ଖେଳର ଆରମ୍ଭ ହେଉଥିଲା । ସେତେବେଳେ ସାଧାରଣ ଚାଉଳ ଚୂନାରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଫଗୁ ଓ ହଳଦୀରେ ହୋଲି ଖେଳ ହେଉଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଏବେ ନା ଅଛି ସେହି ଶାସନ, ନା ଅଛି ସେହି ପରମ୍ପରା, ନା ଅଛନ୍ତି ସେହି ଠାକୁର । ଗୋପାଳଜୀ ମନ୍ଦିରର ଠାକୁର ବିହୀନ ଆସନ ଏବେ ବି ସେହି ପୁରୁଣା ଦିନର ସ୍ମୃତି ବହନ କରି ଜରାଜୀର୍ଣ୍ଣ ଅବସ୍ଥାରେ ରହିଛି ।
ବୌଦ୍ଧରୁ ସତ୍ୟ ନାରାୟଣ ପାଣି, ଇଟିଭି ଭାରତ
