ବୌଦ୍ଧ: ସ୍ବାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ଗୌର ମୋହନ ମିଶ୍ର ବୌଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲାର ଜଣେ ଜଣାଶୁଣା ତଥା ପରିଚିତ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ବ । ରାଜତନ୍ତ୍ର ବିରୋଧରେ ସଂଗ୍ରାମ କରି ନିର୍ବାସିତ ଜୀବନ କାଟିଥିବା ଏହି ସଂଗ୍ରାମୀ ଆଜିବି ଚଳଚଞ୍ଚଳ। ଶୁଣନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ମୁହଁରୁ ତତ୍କାଳୀନ ସମୟର ଗଡଜାତ ଆନ୍ଦୋଳନ ସମ୍ପର୍କିତ କିଛି କଥା ।
ବୌଦ୍ଧ ଗଡଜାତ ଥିଲା ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନାଧୀନ ଏକ କରଦ ରାଜ୍ୟ । ଯେଉଁଠି ସାମାଜିକ କୁସଂସ୍କାର ଓ ବ୍ରିଟିଶ ଆଇନ ବିରୋଧରେ ଭାରତ ମାତାର ମୁକ୍ତି ନିମନ୍ତେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ପ୍ରଜାମଣ୍ଡଳ । ଏହା ଯେ କେବଳ ଏକ ସଙ୍ଗଠନ ନଥିଲା ଏହା ଥିଲା ବୈପ୍ଳବିକ ଚିନ୍ତାଧାରାରେ ବିଶ୍ବାସ ରଖୁଥିବା ସ୍ବାଧିନ ଚେତା ନାଗରିକଙ୍କ ସମଷ୍ଟିଗତ ସ୍ବର । ତେବେ ଏହି ସଂଘର୍ଷରେ ବୌଦ୍ଧ ସହରର ବରିଷ୍ଠ ତଥା ସ୍ବାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ଗୌର ମୋହନ ମିଶ୍ରଙ୍କ ନାମ ଅନ୍ୟତମ ।
ପ୍ରଜାମଣ୍ଡଳ ଆନ୍ଦୋଳନ ସହ ଜଡିତ ହୋଇ ସେ ହୋଇ ଥିଲେ ରାଜ୍ୟରୁ ଦେଶାନ୍ତର । ସମ୍ବଲପୁର ଓ ପରେ କଟକସ୍ଥିତ ସ୍ବରାଜ ଆଶ୍ରମରେ ଦୀର୍ଘ କାଳ ଅତିବାହିତ କରିଥିଲେ ଏହି ସଂଗ୍ରାମୀ । ଜାତିର ପିତା ମହାତ୍ମାଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଦର୍ଶନ ଥିଲା ତାଙ୍କ ଜୀବନର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଅନୁଭୂତି । କିନ୍ତୁ ସ୍ବାଧୀନତାର ପ୍ରକୃତ ଅର୍ଥ ବର୍ତ୍ତମାନ ସ୍ବେଚ୍ଛାଚାରିତା ତଥା ଭ୍ରଷ୍ଟାଚାରରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିବା ଯୋଗୁଁ ସେ ବହୁତ ଦୁଃଖିତ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ।
ବୌଦ୍ଧ ରୁ ସତ୍ୟ ନାରାୟଣ ପାଣି, ଇଟିଭି ଭାରତ
