ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: 2020 ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ରିପ୍ଟୋକରେନ୍ସି ସ୍ପେସ ପାଇଁ ଏକ ନାଟକୀୟ ଓ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ବର୍ଷ ରହିଛି । ବିଟକେନର କ୍ରାସ୍ ଓ ବୃଦ୍ଧି, କ୍ରିପ୍ଟୋ ସ୍ପେସକୁ ଆଗକୁ ବଢାଇବାର ରାସ୍ତା ପ୍ରଶସ୍ତ କରିଥାଏ । ଯଦିଓ କ୍ରିପ୍ଟୋ ସେକ୍ଟରର ଆଉ ଏକ ଅଂଶ ଅଛି, ଯାହାକୁ ଆମେ ଡିସେଣ୍ଟ୍ରଲାଇଜଡ ଫାଇନାନ୍ସ (DeFi) କହିଥାଉ ।
ଆମର ପାରମ୍ପରିକ ଅର୍ଥ ବଜାର କେନ୍ଦ୍ରୀକୃତ (ସେଣ୍ଟ୍ରାଲାଇଜଡ) ଅଛି ଓ ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ ଅଥରାଇଜଡ ଆମର ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଚଲାଇବା ପାଇଁ ନିୟମିତ ମୁଦ୍ରା ଜାରି କରିଥାଏ । ଯାହା ସରକାର ଓ ବ୍ୟାଙ୍କ ଭଳି ପ୍ରତି ବ୍ୟାପର ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ । ଏଣୁ ବଜାରରେ ଏଭଳି ମୁଦ୍ରାର ପ୍ରବାହ ଓ ଯୋଗାଣ ପରିଚାଳନା ଏବଂ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ଶକ୍ତି ସେମାନଙ୍କର ଅଛି । ଉଚ୍ଚ ରିଟର୍ଣ୍ଣ ପାଇବା ପାଇଁ ଆମେ ବ୍ୟାଙ୍କ ପରି ବିଭିନ୍ନ ଆର୍ଥିକ ସଂସ୍ଥାକୁ ମଧ୍ୟ ଆମର ସମ୍ପତ୍ତିର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଦେଇଥାଉ । ଏହାର ସମସ୍ୟା ହେଉଛି ଆମର ସମସ୍ତ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଏବଂ ପାଣ୍ଠି କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ ହୋଇଛି ଏବଂ ସେଠାରେ ବହୁତ ବିପଦ ଅଛି । ସମସ୍ତ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଅର୍ଥର କେନ୍ଦ୍ରୀକରଣ ଯୋଗୁଁ ହୋଇଥାଏ । ଯାହା ବିଶ୍ବ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ଦୁର୍ବଳ କରିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଏହା ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଏକ ଖୋଲା ବ୍ୟବସ୍ଥା ନୁହେଁ ଯାହାର ସମାଧାନ ବିକେନ୍ଦ୍ରୀକରଣ ଅଟେ ।
ବିଟକଏନ ଓ ଅନ୍ୟ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ କ୍ରିପ୍ଟକରେନ୍ସି ବାଣିଜ୍ୟ ସମାଧାନ ପାଇଁ ବ୍ୟାଙ୍କ ପରି ମଧ୍ୟସ୍ଥିମାନଙ୍କର ଆବଶ୍ୟକତା ବିନା ସୁରକ୍ଷିତ ସାଥି-ଟୁ-ପେର୍ କାରବାରର ଏକ ପଦ୍ଧତି ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରିଛି ଏବଂ ଏହା ଉପଭୋକ୍ତାମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତି ଉପରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଦେଇଥାଏ ।
ତଥାପି, ଆପଣଙ୍କୁ ଧ୍ୟାନ ରଖିବାକୁ ହେବ ଯେ ଏହି କ୍ରିପ୍ଟୋକ୍ୟୁରେନ୍ସି ଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରକୃତରେ ଅର୍ଥ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ କରିନାହାଁନ୍ତି । ସେମାନେ କେବଳ ଟଙ୍କା ଜାରି ଏବଂ ଏହାର ସଂରକ୍ଷଣ ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ କରିଛନ୍ତି। ଏଥିରେ କିଛି ସମସ୍ୟା ଅଛି, ଯାହା ବ୍ଲକଚେନକୁ ଫାଇନାନ୍ସ ସିଷ୍ଟମକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ କରିପାରେ ଅଟକାଉଛି ।
ଡିସେଣ୍ଟ୍ରାଇଲାଇଜ୍ଡ ଫାଇନାନ୍ସ କୁ ସର୍ଟରେ ଡିଫି କୁହାଯାଏ । ଏସବୁ ଡିସେଣ୍ଟ୍ରାଇଲାଇଜ୍ଡ ଫାଇନାନ୍ସରେ ସାମିଲ ଅଛି ।
- ଘରୋଇ ସମ୍ପତ୍ତି
- ପୋଟ୍ରୋକଲ
- ସ୍ମାର୍ଟ କଣ୍ଟ୍ରାକ୍ଟ
- ବ୍ଲକ ଚେନ ଉପରେ ନିର୍ମତ dApps
ଡିସେଣ୍ଟ୍ରାଇଜଡ ଫାଇନାନ୍ସ (ଡିଫି) ଗତ କିଛି ମାସରେ ଡିଫି ସେବା ପ୍ରଦାନକାରୀ ପ୍ଲାର୍ଟଫର୍ମ ଓ ଉତ୍ପାଦରେ ବୃଦ୍ଧି ପରେ ତରଙ୍ଗ ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି।
- ଡିଫି ହେଉଛି ଏକ ଆନ୍ଦୋଳନ, ଯାହା ବିଶ୍ବ ସ୍ତରୀୟ, ଅବିଭକ୍ତ ଆର୍ଥିକ ପ୍ରୟୋଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ ।
- ଡିଫି ମତ କି , ଆର୍ଥିକ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକୁ କମ୍ପ୍ୟୁଟର, ବ୍ଲକଚେନ, ଏବଂ ନିୟମ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ କରାଯାଇପାରିବ, ଯାହା କାହାକୁ ବି ଅନୁମତି ପ୍ରାପ୍ତ କରିବା କିମ୍ବା ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ କିମ୍ବା ବିଶ୍ୱାସ ଦେଖାଇବା ପାଇଁ ମାଗଣାରେ ମିଳିପାରିବ ।
- ଏହି ସାଇବର ଆର୍ଥିକ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଦୁନିଆର ଯେକୌଣସି ସ୍ଥାନରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ନେଟୱାର୍କରେ ଚାଲିବାକୁ ସମର୍ଥ ହେବା ଉଚିତ ।
- ଡିଫି କାରବାର ପାଇଁ ବ୍ଲକଚେନର ବ୍ୟବହାର କରି ଏହି ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରିଥାଏ । ଏହା ଦ୍ବାରା କେବଳ ପଠାଯାଇଥିବା ଅର୍ଥର କିଛି ଅଂଶ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇନଥାଏ ବରଂ ଏହି ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ ଆର୍ଥିକ ନେଟୱାର୍କ ଅପେକ୍ଷା ଶୀଘ୍ର ଟଙ୍କା ପଠାଏ ।
- ଡିଫି ସହିତ ୟୁରୋପରେ ଜଣେ କର୍ମଚାରୀ ଏସିଆରେ ନିଜ ପରିବାରକୁ ଏକ ଡଲାରରୁ କମ ପଠାଇ ପାରିବେ ନାହିଁ । ଯାହାକୁ ସେ 30 ସେକେଣ୍ଡରୁ କମ୍ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ପାଇପାରିବେ ।
- ଏହା କ୍ରେଡିଟ ସୃଷ୍ଟି ଆଣିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରିବ: ଡିଫି ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଉପଭୋକ୍ତାଙ୍କୁ “ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଜିନିଷକୁ ନିଜେ ଅନୁଭବ କରିବାକୁ” ସକ୍ଷମ କରିପାରିବ ।
- ଏହାର ଅତିରିକ୍ତ ଡିଫି ବ୍ୟବହାର କ୍ରେଡିଟ ଟ୍ରାନ୍ସଫର ପାଇଁ କରାଯାଇପାରିବ - ଉପଭୋକ୍ତାମାନେ ପାରମ୍ପରିକ ପେମେଣ୍ଟ ରେଳ (ଭିସା ଇତ୍ୟାଦି) ପରିବର୍ତ୍ତେ କିଛି ମୂହୂର୍ତ୍ତରେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ବରେ ଟଙ୍କା ବିନିମୟ ପାଇଁ ସର୍ବସାଧାରଣ ବ୍ଲକଚେନ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବେ ।
- କ୍ରେଡିଟ ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ଡିଫି ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ । ବ୍ୟାଙ୍କ କିମ୍ବା ପାଣ୍ଠି ପରିଚାଳକମାନଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ, ଉପଭୋକ୍ତାମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଟଙ୍କା କେଉଁଠାରେ ରହିବେ ଏବଂ ସେମାନେ ଏହାକୁ କିପରି ବ୍ୟବହାର କରିବେ ତାହା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବେ ।
କର୍ଣ୍ଣେଲ ଇନ୍ଦ୍ରଜିତ ସିଂହ DeFiର ଗୁରୁତ୍ବକୁ ବୁଝାଇ କହିଛନ୍ତି କି, ଡିସେଣ୍ଟ୍ରାଇଲାଇଜସେନ ଓ ବ୍ଲକଚେନ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଯୋଗୁଁ ଡିଫି ଆପଣଙ୍କୁ ଆପଣଙ୍କ ନିଜ ସମ୍ପତ୍ତିର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଦେଉଛି । ଯଦିଓ ଅନେକ ନୂଆ ପୁରୁଣା ବ୍ଯାଙ୍କ ଓ ଫିନଟେକ ଫର୍ମ ଉପଯୋଗକର୍ତ୍ତାଙ୍କୁ ଅଧିକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପ୍ରଦାନର ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଛନ୍ତି । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଆର୍ଥିକ ଆପ୍ଲିକେସନର ଅନେକ ଡେଭଲପର୍ସ ଡିସେଣ୍ଟ୍ରାଇଜଡ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ ମାଧ୍ୟମରେ ଟ୍ରେଣ୍ଡିଂ ପାଇଁ ନିଜର ସୋର୍ସ ପୋର୍ଟୋକଲ ଆପଣାଉଛନ୍ତି । କେହି ବି ନିଜର ସମ୍ପତ୍ତିକୁ ବ୍ଲକଚେନରେ ସୁରକ୍ଷିତ ଭାବେ ସଂଗୃହିତ , ବ୍ୟାପର ଓ ନିବେଶ କରିପାରନ୍ତି । ଏଥିସହ ପାରମ୍ପରିକ ଆର୍ଥିକ ପ୍ରଣାଳୀ ଦ୍ବାରା ବହୁତ ଲୋକ ଲାଭ କମାଇପାରନ୍ତି । ଯେହେତୁ ଆପଣଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତି ସମ୍ଭାଳିବା ପାଇଁ କୌଣସି ମଧ୍ୟସ୍ଥି ନାହାଁନ୍ତି, ଏଣୁ ଆପଣଙ୍କ ନିବେଶ ଉପରେ ଆପଣଙ୍କ ପୂରା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ରହିଛି ।
ଡିସେଣ୍ଟ୍ରାଇଜଡ ଅର୍ଥ ବ୍ୟବସ୍ଥାର କାର୍ଯ୍ୟରେ, ଆର୍ଥିକ ସେବାରେ ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ଏକ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ସଂଯୋଗ ଯଥେଷ୍ଟ । ଆର୍ଥିକ ବଜାରକୁ ହ୍ରାସ କରୁଥିବା ଭିତ୍ତିଭୂମି ସରଞ୍ଚନାର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଓ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ସେଣ୍ଟ୍ରାଲାଇଜେସନରେ ହ୍ରାସ ଦ୍ୱାରା ସ୍ୱଚ୍ଛତା ବୃଦ୍ଧି ହେବ, ଖର୍ଚ୍ଚ କମିବ ଏବଂ ସେନସରସିପ ଏବଂ ହେରଫେର ପାଇଁ ସୁଯୋଗ ହ୍ରାସ ପାଇବ ।
ଡିଫି କେବଳ ପୂର୍ବରୁ ରହିଥିବା ଆର୍ଥିକ ଉତ୍ପାଦ ପାଇଁ ବଜାରକୁ ସୁଗମ କରିବ ନାହିଁ, ବରଂ ନୂତନ ଆର୍ଥିକ ଉତ୍ପାଦ ଏବଂ ବଜାର ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ମଧ୍ୟ ଅନୁମତି ଦେବ, ଯାହା ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିନାହିଁ ।
ଡିଫି ଇକୋସିଷ୍ଟମ ଋଣ ପ୍ରଦାନ, ରୋକିବା ଜାରି କରିବା, ବୀମା , ବ୍ଯାଙ୍କିଙ୍ଗ ଆଦି ଭଳି ଏକ ଅଭିନବ ଆର୍ଥିକ ସେବା ପ୍ରଦାନ କରେ । ଏହା ଏକ ମୁକ୍ତ ଉତ୍ସ, ଅନୁମତିମୁକ୍ତ ଏବଂ ସ୍ୱଚ୍ଛ ନେଟୱାର୍କ । ଏହି ପ୍ରକାରର ପ୍ରଣାଳୀରେ ଉପଭୋକ୍ତାମାନେ ସେମାନଙ୍କର ସମ୍ପତ୍ତି ଉପରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ରଖିଥିବାବେଳେ ସାଥି-ଟୁ-ପେର୍ ଡିସେଣ୍ଟ୍ରାଇଜଡ ଆପ (DEPs) ର ଏକ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ପେକ୍ଟ୍ରମ ସହିତ ସଂଯୁକ୍ତ ଅଟନ୍ତି ।
କର୍ଣ୍ଣେଲ ଇନ୍ଦ୍ରଜିତ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯେକୌଣସି ଉଚ୍ଚ ରିଟର୍ଣ୍ଣ ଉତ୍ପାଦ ସହ ସବୁବେଳେ କିଛି ବିପଦ ରହିଥାଏ ଏବଂ ଡିଫିର ନିଜର ଉଚିତ ଅଂଶ ବି ସାମିଲ ରହିଥାଏ । କ୍ରିପ୍ଟୋକରେନ୍ସି ଏବଂ ଫାଇନାନ୍ସ ଉପକରଣଗୁଡ଼ିକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ଭାବରେ ପରିଚାଳନା କରିବା ପାଇଁ ବିଶେଷ ଜ୍ଞାନ ଆବଶ୍ୟକ, ତେଣୁ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଏଥିରେ ଏକ ବିପଦ କାରଣ ରହିଛି । ତେଣୁ ସେମାନଙ୍କ ଚାବି ଏବଂ ହୋଲ୍ଡକୁ ଗୁପ୍ତ ରଖିବା ଉପଭୋକ୍ତାଙ୍କର ଦାୟିତ୍ବ ଅଟେ । ଯାହା ଏକ ହାର୍ଡୱେର ୱାଲେଟ ଏବଂ ମଲ୍ଟି ଫ୍ୟାକ୍ଟର ପ୍ରାମାଣିକରଣ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବ ।
ପାରମ୍ପରିକ ଅର୍ଥ ତୁଳନାରେ ଡିଫି ବଜାର ଛୋଟ ରହିଛି । କିନ୍ତୁ ଏହା ଗତ ବର୍ଷ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଆଗକୁ ବଢିଛି । ଉଦ୍ୟୋଗର ପରିପକ୍ବ ହେବା ସହ ଡିଫି ସମାଧାନ କରିବା ପାଇଁ ଅଧିକ ଉତ୍ସ ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ ।
ଯେଉଁଠାରେ ଅନ୍ୟ ପ୍ଲାଟଫର୍ମଗୁଡିକ ବିଫଳ ହୋଇଛି, ଡିଫି ସେଠାକୁ ଡେଲିଭରି କରେ । ସମ୍ପ୍ରତି ସେଠାରେ ଅନେକ ରୋମାଞ୍ଚକର ବିକାଶ ଏବଂ ପ୍ରକଳ୍ପ ଅଛି, ଯାହା ନିକଟରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି କିମ୍ବା ଶୀଘ୍ର ଉନ୍ମୋଚିତ ହୋଇଛି, ଯାହା ଦ୍ବାରା ଡିଫି ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ଉତ୍ସାହିତ ରହିଛି ।
You can follow Col. Inderjeet on twitter @inderbarara, insta:inderbarara