ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ଜୀବନରେ ବିଜ୍ଞାନ ଖୋଜେ ସତ୍ତା, ବିଜ୍ଞାନରେ ଜୀବନ ଖୋଜେ ବାସ୍ତବତା । ଉଭୟ ଗୋଟିଏ ନାଆର ନାଉରୀ ନହେଲେ ମଧ୍ୟ ମଣିଷର ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନର ଅବିଚ୍ଛେଦ୍ୟ ଅଙ୍ଗ ସାଜିଛି ବିଜ୍ଞାନ । ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟଠୁ ଗବେଷଣା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁଠି ବିଜ୍ଞାନର ଛାପ । ଆଜି ବିଜ୍ଞାନ ଆଗୁଆ ପାଣିପାଗ ସ୍ଥିତି ଆକଳନ କରିପାରୁଛି, ସୌରଜଗତର ମହାଜାଗତିକ ଦୃଶ୍ୟକୁ ମାବନର ଦୃଶ୍ୟପଟରେ ଆଣି ଥୋଇଦେଉଛି । ଆଉ ନୀତିଦିନିଆ ଜୀବନ ଯାପନକୁ ସହଜ, ସରଳ ଓ ସୁଗମ କରିପାରିଛି । ବିଜ୍ଞାନର ଏହି ଅବଦାନକୁ ମନେପକାଇବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଆଜିର(ଫେବ୍ରୁଆରୀ 28) ଦିନକୁ ଜାତୀୟ ବିଜ୍ଞାନ ଦିବସ ରୂପେ ପାଳନ କରାଯାଉଛି ।
ଜାତୀୟ ବିଜ୍ଞାନ ଦିବସର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ:-
ଏହି ଦିବସ ପାଳନ ପଛରେ ଆଉ ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ରହିଛି । ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନ ଜଗତର ଦେଶର ପ୍ରଥମ ନୋବେଲ୍ ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା ତଥା ଭାରତ ରତ୍ନ ସାର୍ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ଭେଙ୍କଟ ରମଣଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଏହି ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଏ । 1928 ଫେବ୍ରୁଆରୀ 28 ରେ ସେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ବକୁ 'ଆଲୋକ ରଶ୍ମି' ଭେଟି ଦେଇଥିଲେ, ଯାହାର ନାମ ଥିଲା 'ରମଣ ସ୍କାଟରିଂ' ଓ 'ରମଣ ଇଫେକ୍ଟ' । ଆଲୋକ ରଶ୍ମି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ଉଦ୍ଭାବନ ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ 1930 ରେ ନୋବେଲ୍ ସମ୍ମାନରେ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଥିଲା । ଫେବ୍ରୁଆରୀ 28 ରେ ସାର୍ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର କରିଥିବା ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ଉଦ୍ଭାବନକୁ ମନେ ପକାଇବା ସହ ପ୍ରତିଟି ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଭାରତ ସରକାର ପ୍ରତିବର୍ଷ ଜାତୀୟ ବିଜ୍ଞାନ ଦିବସ ପାଳନ କରୁଛନ୍ତି ।
ବିଜ୍ଞାନ ଦିବସର ବିଷୟବସ୍ତୁ:-
1987 ମସିହାରୁ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଦେଶର କୋଣ ଅନୁକୋଣରେ ଥିବା ବିଦ୍ୟାଳୟ, ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ, ବିଶ୍ବବିଦ୍ୟାଳୟ ଏବଂ ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ସମେତ ବିଭିନ୍ନ ଭେଷଜ ଓ ଗବେଷଣା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନରେ ବିଜ୍ଞାନ ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଉଛି । ବିଜ୍ଞାନର ସଫଳତା ଏବଂ ସମାଜ ପ୍ରତି ତା'ର ଅବଦାନକୁ ପ୍ରଶଂସିତ କରିବାର ଏହା ଏକ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ଦିନ । ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏହି ଦିବସ ଏକ ବିଷୟବସ୍ତୁ ଆଧାରରେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଚଳିତ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟ ଏକ ବିଷୟବସ୍ତୁ ରଖାଯାଇଛି । 'ବିଶ୍ବର ସୁସ୍ଥତା ପାଇଁ ବିଶ୍ବସ୍ତରୀୟ ବିଜ୍ଞାନ'(Global Science for Global Wellbeing) ଏଥର ଥିମ୍(ବିଷୟବସ୍ତୁ) ରହିଛି ।
ରମଣ ରଶ୍ମି କ'ଣ:-
ଅନୁସନ୍ଧାନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅନେକ କୀର୍ତ୍ତିମାନ ହାସଲ କରି ଭାରତର ବିଜ୍ଞାନକୁ ନୂଆ ଦିଗନ୍ତ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ସିଭି ରମଣ । ଆଲୋକ ବିଚ୍ଛୁରଣ ସମ୍ପର୍କିତ ତାଙ୍କ ପ୍ରଚେଷ୍ଟା 'ରମଣ ସ୍କାଟରିଂ' ଓ 'ରମଣ ଇଫେକ୍ଟ' ଥିଲା । ସେ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ ଯେ 'ଆଲୋକ ରଶ୍ମି ଯେତେବେଳେ ଗୋଟିଏ ସ୍ୱଚ୍ଛ ପଦାର୍ଥ ଦେଇ ଅତିକ୍ରମ କରେ, କିଛି ଆଲୋକ ରଶ୍ମି ବିଚ୍ଛୁରିତ ହୋଇଯାଆନ୍ତି ଏବଂ ତାଙ୍କର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଓ ବିସ୍ତୃତିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ । ଏହି ପ୍ରତ୍ୟେକ୍ଷ ଭାବେ ପରିପ୍ରକାଶ ଘଟଣାକୁ ରମଣ ବିଚ୍ଛୁରଣ କୁହାଯାଏ, ଯାହାକି ରମଣ ପ୍ରଭାବ ଦ୍ୱାରା ହୋଇଥାଏ ।'
ବିଜ୍ଞାନ ଓ ରମଣ:-
୧୮୮୮ ନଭେମ୍ବର ୭ ରେ ତାମିଲନାଡୁର ତିରୁଚିରାପଲ୍ଲୀର ଏକ ବ୍ରାହ୍ମଣ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ସିଭି ରମଣ । ତାଙ୍କ ପିତା ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ରାମନାଥନ୍ ଆୟର ଗଣିତ ଓ ଭୌତିକ ବିଜ୍ଞାନର ଅଧ୍ୟାପକ ଥିଲେ ଏବଂ ମାଆ ପାର୍ବତୀ ଅମ୍ମାଲ ଜଣେ ସଂସ୍କୃତ ପରିବାରର ମହିଳା ଥିଲେ । ଏମଏସି(ବିଜ୍ଞାନରେ ମାଷ୍ଟର୍ ଡିଗ୍ରୀ) ପରେ ସେ ଆକାଉଣ୍ଟାଣ୍ଟ ଭାବେ ସରକାରୀ ଚାକିରିରେ ଯୋଗଦାନ କରିଥିଲେ । ମାତ୍ର ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ସେ ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିଥିଲେ । ଅପ୍ଟିକ୍ସରୁ ପ୍ରଥମେ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ରମଣଙ୍କ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଆଲୋକର ରଶ୍ମି ତାଙ୍କୁ ଦେଇଥିଲା ପରିଚୟ । ଏଥିପାଇଁ ସେ ନୋବେଲ୍ ପ୍ରାପ୍ର ହେବା ସହ ୧୯୫୪ରେ ଭାରତ ସରକାର ତାଙ୍କୁ ଭାରତ ରତ୍ନ ସମ୍ମାନରେ ସମ୍ମାନିତ କରିଥିଲେ । ସାର୍ ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ଭେଙ୍କଟ ରମଣଙ୍କ ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଓଡିଶାରେ ଏକ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ କଲେଜ ରହିଛି, ଯାହା ଭୁବନେଶ୍ବରରେ ସିଭି ରମଣ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ କଲେଜ ନାମରେ ପରିଚିତ ।
