ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ମନୁଷ୍ୟ ଶରୀରରେ HIV ସଂକ୍ରମଣକୁ ଦମନ କରିବାରେ ସହାୟକ ହେଉଛି ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍ ସଲଫାଇଡ୍ (H2S) ଗ୍ୟାସ୍ । HIV ଭାଇରସ ଦ୍ବାରା ମାନବ ପ୍ରତିରକ୍ଷା କୋଷ ସଂକ୍ରମିତ ହୋଇ ଏଥିରେ ଜୀବାଣୁ ବହୁଗୁଣିତ ହେଉଥାଏ । କିନ୍ତୁ H2Sର ପରିମାଣ ଶରୀରରେ ଅଧିକ ରହିଲେ ଜୀବାଣୁ ବହୁଗୁଣିତ ହାରକୁ ହ୍ରାସ ପାଇଥାଏ ବୋଲି ଏକ ଗବେଷଣାରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି ।
ବାଙ୍ଗାଲୋର ମେଡିକାଲ କଲେଜ ଏବଂ ରିସର୍ଚ୍ଚ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟର ସହଯୋଗୀମାନଙ୍କ ସହିତ ମାଇକ୍ରୋବାୟୋଲୋଜି ଏବଂ ସେଲ ବାୟୋଲୋଜି ବିଭାଗ (MCB) ଏବଂ ସେଣ୍ଟର ଫର ଇନଫେସିଟିଭ ରୋଗ ରିସର୍ଚ୍ଚ (CIDR) ର ଗବେଷକମାନେ ସାମିଲ ହୋଇଥିଲେ । ଏହି ଗବେଷଣାର ଫଳାଫଳଗୁଡିକ eLife ପତ୍ରିକାରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି । HIV ସଂକ୍ରମଣର ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ କରେଣ୍ଟ ଷ୍ଟେଟ-ଅଫ-ଦି-ଆର୍ଟ କମ୍ବାଇନଡ୍ ଆଣ୍ଟିରେଟ୍ରୋଭାଇରାଲ ଥେରାପି(cART)ର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି । କିନ୍ତୁ ଏହି ଥେରାପି ଚାଲିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାଇରସଗୁଡ଼ିକ ସୁପ୍ତ ହୋଇ ରହିଥାନ୍ତି ।
ଏହି ଥେରାପିର ପ୍ରତିକୂଳ ପ୍ରଭାବ ମଧ୍ୟ ପଡ଼ିଥାଏ । ଏହାଦ୍ବାରା ଶରୀରରେ ମାରାତ୍ମକ ଅଣୁ(toxic molecule)ର ଉତ୍ପନ କରିବା ଫଳରେ ମାଇଟୋକଣ୍ଡ୍ରିଆ(mitochondria)ର କ୍ଷତି କରିବା ସହିତ ଅକ୍ସିଡେଟିଭ ଷ୍ଟ୍ରେସ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଦେଇଥାଏ । ଏହାସିହତ ଅଙ୍ଗକୁ ମଧ୍ୟ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇଥାଏ । cART ର ଏହି ପାର୍ଶ୍ବ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା(Side effects of cART) ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହାକୁ ବନ୍ଦ କରାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ । କାରଣ ସୁପ୍ତ ଅବସ୍ଥା(Dormant stage)ରେ ଥିବା ଭାଇରସ ଗୁଡିକ ପୁଣି ସକ୍ରିୟ ହେବାରvirus can reactivate in the absence of cART) ସମ୍ଭାବନା ରହିଥାଏ ।
ଏହା ବି ପଢନ୍ତୁ: IIT ହାଇଦ୍ରାବାଦର ଭିନ୍ନ କୌଶଳ, ମୋବାଇଲ ଆପ୍ ଚିହ୍ନିବ କର୍କଟ ରୋଗ
ଏହାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଗବେଷକମାନେ ଗବେଷଣା କରିବା ପରେ H2Sର ଉପଯୋଗିତା ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଛନ୍ତି । ଏହି ଗ୍ୟାସର ପରିମାଣ ଶରୀରରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲେ ଉଭୟ ମାଇଟୋକଣ୍ଡ୍ରିଆ ଅଚଳ(mitochondrial dysfunction) ଓ ଅକ୍ସିଡେଟିଭ ଷ୍ଟ୍ରେସ ହୋଇନଥାଏ ବୋଲି MCB/CIDRର ସହକାରୀ ପ୍ରଫେସର ଅମିତ ସିଂ କହିଛନ୍ତି । H2Sର ଉପଯୋଗିତା ସମ୍ପର୍କରେ ଜାଣିବା ପାଇଁ ୨୦୧୯ ମସିହାରେ କିଛି HIV ଭାଇରସ ଦ୍ବାରା ସଂକ୍ରମିତ ଲୋକଙ୍କୁ ନେଇ ଗବେଷଣା କରାଯାଇଥିଲା ।
ବ୍ୟୁରୋ ରିପୋର୍ଟ, ଇଟିଭି ଭାରତ
