ଇତିହାସ ପୃଷ୍ଠଭୂମିରେ ଲିପିବଦ୍ଧ ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧ । ଦୀର୍ଘ 6 ବର୍ଷ ଧରି ଚାଲିଥିବା ଏହି ଯୁଦ୍ଧକୁ 75 ବର୍ଷ ପୁରିଛି । ହେଲେ ଆଜି ବି ଇତିହାସର ଫର୍ଦ୍ଦ ଲେଉଟାଇଲେ ଦେହ ଶିହୋରଣ ହୋଇଉଠେ । ଲଢେଇରେ ଯେତିକି ଧନଜୀବନ ହାନୀ ହୋଇଥିଲା ତା ଠୁ ଭୟଙ୍କର ଥିଲା ଅନାହାର ଓ ଲୁଟପାଟର ଦୃଶ୍ୟ । ଶକ୍ତିଶାଳୀ ପ୍ରମାଣିତ କରିବାର କସରତରେ ଇତିହାସରେ କଳା ଦିନର ସ୍ଥାନ ପାଇଗଲା । 1939 ମସିହାରୁ 1945 ମଧ୍ୟରେ ଚାଲିଥିବା ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ଭାରତ ମଧ୍ୟ ସାମିଲ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ସମୟରେ ଭାରତ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାରଙ୍କ ଅଧିନରେ ରହିଥିଲା ।
ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରେ 2.3 ନିୟୁତରୁ ଅଧିକ ଉପନିବେଶକାରୀ ଭାରତୀୟ ସୈନ୍ୟ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ।
ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ 89,000 ସୈନିକ ଅବିଭକ୍ତ ଭାରତୀୟ ସେନାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା।
ଭାରତୀୟ ସୈନ୍ୟମାନେ ଉତ୍ତର, ପୂର୍ବ ଆଫ୍ରିକା କ୍ୟାମ୍ପେନ ଏବଂ ପଶ୍ଚିମ ମରୁଭୂମି ଅଭିଯାନ ଏବଂ ୟୁରୋପରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
ଜାପାନ ସେନା ସହିତ ଳଢେଇ କରିବାକୁ ଭାରତ ସେନାର ବଟବୁଲ୍କ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିଲା ।
ବ୍ୟାଟ୍ସଲେଟ ଟୋବ୍ରୁକ, ମୋଣ୍ଟେ କ୍ୟାସିନୋ, କୋହିମା ଏବଂ ଇମ୍ଫାଲରେ ଭାରତୀୟ ସେନାମାନେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ।
ମିତ୍ରଶକ୍ତି ରାଷ୍ଟ୍ର ବର୍ମାଫୋର ହାସିଲ କରିବାକୁ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ସେନା, ବହୁରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ବ୍ରିଟିଶ ସେନା , ଭାରତୀୟ ଓ ଆଫ୍ରିକାନ ସେନା ଏକାଠି ହୋଇଥିଲେ ।
1940 ଦଶକରେ ତିରିଶ ଜଣ ଭାରତୀୟ ଭିକ୍ଟୋରିଆ କ୍ରସ୍ ଜିତିଥିଲେ, ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଲଢିବା ସେମାନଙ୍କର ସାହସିକତା ଥିଲା ।
କୋହିମା ଓ ଇମ୍ପାଲ ଯୁଦ୍ଧରେ ଭାରତରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧର ରକ୍ତପାତ ଥିଲା । ଏଥିପାଇଁ ବୁର୍ମାରେ ଜାପାନକୁ ନିଜର ବ୍ୟାପକ ସେନାର ବଳିଦାନ ଦେବାକୁ ହେଲା ।
2012 ରେ ବ୍ରିଟେନର ନ୍ୟାସନାଲ ଆର୍ମି ସଂଗ୍ରହାଳୟ ଦ୍ୱାରା ହୋଇଥିବା ଏହି ପ୍ରତିଯୋଗିତାର ବିଜେତା ଭାବରେ ଏହି ସଂଗ୍ରାମକୁ ୱାଟରଲୁ ଏବଂ ଡି-ଡେ ବ୍ରିଟେନର ସବୁଠାରୁ ବଡ ଯୁଦ୍ଧ ଭାବରେ ଦେଖାଯାଇଥିଲା, ଯଦିଓ ଏହା ନର୍ମାଣ୍ଡି ଲ୍ୟାଣ୍ଡିଂ ଦ୍ୱାରା ତଦାରଖ କରାଯାଇଥିଲା ।
1942 ମସିହାରେ ଜାପାନ ସୈନ୍ୟମାନେ ବର୍ମାଙ୍କୁ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିବାର ଦୁଇ ବର୍ଷ ପରେ ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ଜାପାନ ସେନା ଦେଇ ଭାରତର ପୂର୍ବ ସୀମାକୁ ଆଣିଥିଲେ।
ରେନିଆ ମୁଟାଗୁଚି ତାଙ୍କ ଜାପାନୀ ଯୋଦ୍ଧାମାନଙ୍କୁ ଇମ୍ପାଲରେ ବ୍ରିଟିଶ ସୈନ୍ୟଙ୍କ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେବା ପାଇଁ ପ୍ରବର୍ତ୍ତାଇଥିଲେ ଏବଂ କୋହିମାଇନ ବ୍ରିଟିଶ ପ୍ରତିପକ୍ଷ ଆକ୍ରମଣକୁ ରୋକିବାକୁ ଆଶା କରିଥିଲେ ।
ବ୍ରିଟିଶ ଯୁଦ୍ଧରେ ଲେ.ଟି. ଜେନେରାଲ୍ ୱିଲିୟମ୍ ସ୍ଲିମ୍ ନେତୃତ୍ବ ନେଇଥିଲେ ।
ଜାପାନୀଙ୍କ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଆକ୍ରମଣ
ଜେନେରାଲ ସ୍ଲିମ୍ ତାଙ୍କ ସେନାକୁ ପଶ୍ଚିମ ବର୍ମାରୁ ହଟାଇବା ସହ ଇମ୍ପାଲ ଉପତ୍ୟାକାର ପାହାଡିଆ ସ୍ଥାନରେ କୌଣସି ସ୍ଥିତିର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ସୁଡଙ୍ଗ ମାନ ଖନନ କରିଥିଲେ । ଜେନେରାଲଙ୍କ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲା ଯେ ଜାପାନ ସେନାକୁ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଯେପରି ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ନିୟମିତ ଯୋଗାଣ ହୋଇପାରିବନି । ଅର୍ଥାତ ଜାପାନ ସେନାର ସପ୍ଲାଏ ଲାଇନ ବନ୍ଦ କରି ଜାପାନ ଯାବନଙ୍କୁ ଯୁଦ୍ଧରେ ନିୟୋଜିତ କରିବା ।
କିନ୍ତୁ କୌଣସି ବ୍ରିଟିଶ କମାଣ୍ଡର ବିଶ୍ବାସ କଲେ ନାହିଁ ଯେ, ଜାପାନୀମାନେ କୋହିମା ଚାରିପାଖରେ ଅଭଦ୍ୟ ଜଙ୍ଗଲ ପାର ହୋଇ ପାରିବେ, ତେଣୁ ଯେତେବେଳେ ଏପ୍ରିଲ୍ 4 ରେ ପ୍ରାୟ 15,000 ଜାପାନୀ ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ପ୍ରବେଶ କଲେ, ସେତେବେଳେ ସହରକୁ କେବଳ 1,500 ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତୀୟ ସୈନ୍ୟ ସେମାନଙ୍କର ମୁକାବିଲା କରିଥିଲେ ।
ଜାପାନ ନିକଟକୁ ଯେପରି କୌଣସି ସୈନ୍ୟ କିମ୍ବା ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ପହଞ୍ଚି ପାରିବ ନାହିଁ ସେହିପରି ସେମାନଙ୍କୁ ଘେରାବନ୍ଦୀ କରାଯାଇଥିଲା । ଏବଂ ଏହି ତିକ୍ତ ଯୁଦ୍ଧରେ ବ୍ରିଟିଶ ଏବଂ ଭାରତୀୟମାନଙ୍କୁ ଟେନିସ୍ କୋର୍ଟ ନିକଟ ଏକ ଛୋଟ ଏନକ୍ଲୋଜରକୁ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ କଲେ ।
ବାୟୁସେନା ଓ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ବିନା ଜାପାନୀମାନେ ଶେଷରେ କ୍ଲାନ୍ତ ହୋଇଗଲେ ଏବଂ ମିତ୍ରଶକ୍ତିର ରାଷ୍ଟ୍ରମାନେ ସେମାନଙ୍କୁ ଶୀଘ୍ର କୋହିମା ଏବଂ ଇମ୍ଫାଲ ଚାରିପାଖରେ ଥିବା ପାହାଡରୁ ବାହାର ବିଦା କରିଥିଲେ ।
ଜୁନ୍ 22, 1944 ବ୍ରିଟିଶ ଏବଂ ଭାରତୀୟ ସୈନ୍ୟବାହିନୀ ଇମଫାଲାଣ୍ଡ କୋହିମାକୁ ସଂଯୋଗ କରୁଥିବା ଜଟିଳ ରାସ୍ତାରୁ ଜାପାନୀମାନଙ୍କ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହଟାଇବାରେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲେ ।
ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ ପାଇଁ 85,000 ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଜାପାନର 15 ତମ ସେନା ଧ୍ୱଂସ ହୋଇଯାଇଥିଲେ ଏବଂ 53,000 ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ। ସେପଟେ 16,500 ବ୍ରିଟିଶ ଆହତ ହୋଇଥିଲେ।
ଭାରତକୁ ବ୍ରିଟେନ ଋଣ ଦେଇଥିଲା
ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଭାରତ ସାମଗ୍ରୀ ରିଲିଫ ଆକାରରେ ଯୋଗାଇ ଥିଲା । ଭାରତ ମହାସାଗରରେ ଭାରତର ରଣନୀତିକ ସ୍ଥିତି ଏବଂ ଏହାର ନିରନ୍ତର ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଏବଂ ଗୁଳିଗୋଳା ଯୋଗାଣ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କୁ ଏସିଆରେ ଜାପାନର ଅଗ୍ରଗତି ସହ ମୁକାବିଲା କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କଲା।
14 ନିୟୁତ ଭାରତୀୟ ଶ୍ରମିକ ଯୁଦ୍ଧ କାରଖାନା ଏବଂ ଚାଷଜମି ଚଳାଇବା ପାଇଁ ଘଣ୍ଟା ଘଣ୍ଟା କାମ କରିଥିଲେ ।
ବ୍ରିଟେନର ମୋଟ 3 ବିଲିୟନ ଋଣ ମଧ୍ୟରୁ 1.25 ବିଲିୟନ ଭାରତର ଥିଲା, ଯାହାକୁ କେବେ ବ୍ରିଟିଶ ସୁଝି ନଥିଲା
ଇଟାଲୀରେ ଭାରତୀୟଙ୍କ ଯୁଦ୍ଧ
ଇଟାଲୀ ସହ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ପ୍ରାୟ 50 ହଜାର ଭାରତୀୟ ସୈନ୍ୟ ଲଢେଇ କରିଥିଲେ । ଯେଉଁମାନେ ଏହି ଲଢେଇ କରିଥିଲେ ସେମାନଙ୍କ ବୟସ ମାତ୍ର 19ରୁ 22 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ହେବ ।
1943 ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର 19 ବେଳକୁ ଭାରତୀୟ ଟ୍ରୁଫ ଇଟାଲୀର ଦକ୍ଷିଣ ନେପଲ୍ସର
ଟରୋଣ୍ଟୋରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ । ଏପ୍ରିଲ 1945 ରୁ ଇଟାଲୀର ବିରୋଧରେ ଫାସୀବାଦୀ ସୈନ୍ୟଙ୍କ ସହ ଲଢେଇ କରିଥିଲେ । ଏଥିରେ 5,782 ଜଣଙ୍କ ଜୀବନ ଯାଇଥିଲା ।
ଏହା ବିଶ୍ୱାସଯୋଗ୍ୟ ଯେ, ଏହି ଅଭିଯାନ ସମୟରେ 20 ଭିକ୍ଟୋରିଆ କ୍ରସୱାର୍ଡିଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ 6 ଜଣ ଭାରତୀୟ ଥିଲେ - ସେପୋଇ କମଲ ରାମ, 3/8 ପଞ୍ଜାବ, ଏନ. ଯଶୱନ୍ତ ଘାଡେ (ପୋଷ୍ଟମ୍ୟୁସ୍), 3/5 ମରାଠା ହାଲୁକା ପଦାତିକ, ସେପୋଇ ନାମଦେଓ ଯାଦବ, 1/5 ମରାଠା ହାଲୁକା ପଦାତିକ, ରାଇଫଲମ୍ୟାନ୍ ଶେର୍ ବାହାଦୂର ଥାପା, 1/9 ଗୋର୍ଖା ରାଇଫଲ୍ସ, ରାଇଫ୍ଲେମାନ ଥାମାନ ଗୁରୁଙ୍ଗ (ପୋଷ୍ଟମ୍ୟୁସ୍), 5 ଗୋର୍ଖା ରାଇଫଲ୍ସ ଏବଂ ସେପୋ ହାଇଡର୍ , 6/13 ସୀମାନ୍ତ ଫୋର୍ସ ରାଇଫଲ୍ସ ।
1942 ମସିହାରୁ ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତୀୟ ସେନାର କମାଣ୍ଡର-ଇନ୍-ଚିଫ୍ କହିଥିଲେ ଯେ ବ୍ରିଟିଶରେ ଭାରତୀୟ ସେନା ନ ଥିଲେ ବ୍ରିଟିଶମାନେ ଉଭୟ ଯୁଦ୍ଧ (ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ଏବଂ ଦ୍ୱିତୀୟ)
ପାର କରିପାରନଥାନ୍ତା।
ବ୍ରିଟିଶ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ୱିନଷ୍ଟନ୍ ଚର୍ଚିଲ ଯିଏକି ଭାରତୀୟଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସର୍ବଦା କଟୁ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେଉଥିବା ନେଇ ଜଣାଶୁଣା । ସେ ମଧ୍ୟ ଭାରତୀୟ ସୈନ୍ୟ ଓ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଅଦମ୍ୟ ସାହସିକତା ପାଇଁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଅର୍ପଣ କରିଥିଲେ।
