ଭୁବନେଶ୍ବର: ଗୁରୁବାର ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ରାଜ୍ୟସ୍ତରୀୟ ବିଶ୍ୱ ଜନସଂଖ୍ୟା ଦିବସ ପାଳିତ ହୋଇଛି । ଦେଶର ଜନସଂଖ୍ୟାକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ବିଭିନ୍ନ ସଚେତନତାମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କରାଯାଉଛି । ଏସବୁ ସତ୍ତ୍ବେ ଜନସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ସାଙ୍ଗକୁ ଲିଙ୍ଗଭିତ୍ତିକ ଅସମାନତା ବ୍ୟାପକ ସଂଖ୍ଯାରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି ।
2011 ଜନଗଣନା ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ ରାଜ୍ୟର ଜନସଂଖ୍ୟା ୪ କୋଟି ୨୦ ଲକ୍ଷ ରହିଥିଲା । ସେହି ଅନୁପାତରେ ପୁରୁଷଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୨ କୋଟି ୧୩ ଲକ୍ଷ ଏବଂ ମହିଳାଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୨ କୋଟି ୭ ଲକ୍ଷ ୬୩ ହଜାର ଥିଲା । ୨୦୦୧ ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ ରାଜ୍ୟର ଜନସଂଖ୍ୟା ୩ କୋଟି ୬୮ ଲକ୍ଷ ଥିଲା ।
ଏହି କ୍ରମରେ ପୁରୁଷ ସଂଖ୍ୟା ୧ କୋଟି ୮୭ ଲକ୍ଷ ଏବଂ ମହିଳା ସଂଖ୍ୟା ୧ କୋଟି ୮୧ ଲକ୍ଷ ରହିଥିଲା । 2001 ଓ 2011 ଜନସଂଖ୍ୟା ଅନୁସାରେ ମହିଳା ତୁଳନାରେ ପୁରୁଷଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଅଧିକ ରହିଥିଲା । ତେବେ ଏହି ଜନସଂଖ୍ୟା ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ ସମାଜରେ ଶିଶୁକନ୍ୟାଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା କମ ରହିଛି । ଯଦ୍ୱାରା ପ୍ରଜନନ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଜନିତ ଅଭାବକୁ ଟାଣି ନେଉଥିବାବେଳେ ଏହା ସଚେତନତା ଅଭାବକୁ ଇଙ୍ଗିତ କରୁଛି ।
ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ସାମ୍ପଲ ରେଜିଷ୍ଟ୍ରେସନ ସିଷ୍ଟମ ୨୦୧୭ ତଥ୍ୟ ଆଧାରରେ ରାଜ୍ୟରେ ଦମ୍ପତି ପିଛା ହାରାହାରି ପ୍ରଜନନ କ୍ଷମତା ୧.୯ ଥିଲା ଯାହା ଗତ ଟିଆରଏଫ ସଂଖ୍ୟା ଠାରୁ କମ । ସେହିଭଳି ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ଏହି କ୍ଷମତା ହାରାହାରି ୨.୨ ପ୍ରତିଶତ ରହିଛି । ଏହି କ୍ରମରେ ଜାତୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ତୁଳନାରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ପରିବାର କଲ୍ୟାଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଅଗ୍ରଗତି ବେଶ୍ ଉତ୍ସାହଜନକ । ତେବେ ରାଜ୍ୟରେ ଓଡ଼ିଶାର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ଦମ୍ପତି ପିଛା ହାରାହାରି ସନ୍ତାନ ସଂଖ୍ୟା ୨.୦ ଥିବାବେଳେ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ୧.୩ ରହିଛି ।
ଏହିକ୍ରମରେ ରାଜ୍ୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବିଭାଗ ପକ୍ଷରୁ ୧୧ ଜୁଲାଇ ଠାରୁ ୨୪ ଜୁଲାଇ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜନସଂଖ୍ୟା ସ୍ଥିରତା ପକ୍ଷ ଭାବେ ପାଳନ କରାଯିବ । ପରିବାର କଲ୍ୟାଣ ସ୍ଥିତିରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ପାଇଁ ପରିବାର କଲ୍ୟାଣ ଦିବସକୁ ଲୋକାଭିମୁଖୀ କରାଯିବାର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ରହିଛି । 'ଆମେ ଦୁଇ ଆମର ଦୁଇ' ସ୍ଲୋଗାନକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଉଛି । ମୋର ଦୃଢ ବିଶ୍ବାସ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବିଭାଗ ଏ ଦିଗରେ ଆହୁରି ସଫଳତା ଅର୍ଜନ କରିବ ବୋଲି ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବ କିଶୋର ଦାସ କହିଛନ୍ତି ।
ସେପଟେ ପରିବାର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ସରୋଜ ନାୟକଙ୍କ ସୂଚନାନୁସାରେ ରାଜ୍ୟରେ ପରିବାର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ଆମର ଲକ୍ଷ୍ୟ । ରାଜ୍ୟରେ ଗୁଣାତ୍ମକ ସେବା, ଶିଶୁ ମୃତ୍ୟୁହାର, ମାତୃ ମୃତ୍ୟୁହାର କମିଥିବାବେଳେ ପ୍ରତି ଘରେ ସୂଚନା ଓ ଶିକ୍ଷା ପହଞ୍ଚିବା ଆବଶ୍ୟକ ରହିଛି । ଜନସଂଖ୍ୟା ସ୍ତ୍ରୀକରଣ, ବନ୍ଧ୍ୟାକରଣ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କମ ହେବା ସହ ସବୁ ବର୍ଗରେ ସଚେତନତାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ସରକାରଙ୍କ ସମସ୍ତ ଯୋଜନାକୁ ଅଗ୍ରାଧିକାର ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ ରହିଛି ବୋଲି ପରିବାର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ କହିଛନ୍ତି ।
ବାସ୍ତବରେ ଏହିସବୁ ସଚେତନତା କେତେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉଛି ଏବଂ ସରକାରୀ ଯୋଜନା ଦ୍ୱାରା ଜନସାଧାରଣ କିପରି ଉପକୃତ ହେଉଛନ୍ତି ତାହା ଆଗାମୀ ଦିନରେ ରାଜ୍ୟରେ ଜନସଂଖ୍ୟା ସନ୍ତୁଳନ ରିପୋର୍ଟରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ହେବ ।
ଭୁବନେଶ୍ବରରୁ ସଞ୍ଜୀବ ରାୟ, ଇଟିଭି ଭାରତ
