ETV Bharat / bharat

କୋରୋନାରୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ମାଧ୍ୟମ ସାଜିଛି ସାବୁନ, ଜାଣନ୍ତୁ ଇତିହାସ - covid-19

ଇତିହାସରେ ଏପରି ଏକ ସମୟ ଥିଲା ଯେତେବେଳେ ସାବୁନ ପ୍ଲେଗ ମହାମାରୀର କାରଣ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିଲା । ଅଧିକ ପଢନ୍ତୁ...

କୋରୋନାରୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ମାଧ୍ୟମ ସାଜିଛି ସାବୁନ, ଜାଣନ୍ତୁ ତାର ଇତିହାସ
କୋରୋନାରୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ମାଧ୍ୟମ ସାଜିଛି ସାବୁନ, ଜାଣନ୍ତୁ ତାର ଇତିହାସ
author img

By

Published : May 6, 2020, 5:33 PM IST

ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ଆଜି ଯେତେବେଳେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ କୋରୋନା ସଙ୍କଟ ସହିତ ସଂଘର୍ଷ କରୁଛି, ସାବୁନ ନିଜେ କୋରୋନା ବିରୋଧରେ ଏକ ସାହାଯ୍ୟକାରୀ ବୋଲି ଜଣାପଡିଛି । କିନ୍ତୁ ଆପଣ କେବେ ଚିନ୍ତା କରିଛନ୍ତି କି ଏହି କୋରୋନା ରକ୍ଷକ କିପରି ଆପଣଙ୍କ ହାତରେ ପହଞ୍ଚିଛି ? କୋରୋନା ଯୁଗରେ ଏହି ନମନୀୟ ଦେଖାଯାଉଥିବା ସାବୁନ୍ କିପରି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର? ଜୀବନ ରକ୍ଷାକାରୀ ସାବୁନ୍ କିପରି ଜନ୍ମ ନେଲା ଓ କେବେ ଜନ୍ମ ନେଲା ? କିଏ ଏହାକୁ ଉଦ୍ଭାବନ କଲା ?

ସାବୁନର ଇତିହାସ 6 ହଜାର ବର୍ଷ ପୁରୁଣା

20 ସେକେଣ୍ଡରେ କୋରୋନା ଜୀବାଣୁ ମାରୁଥିବା ସାବୁନର ଇତିହାସ ପ୍ରାୟ 6 ହାଜର ବର୍ଷ ପୁରୁଣା । ଇଂରାଜୀରେ ସୋପ କୁହାଯାଉଥିବା ସାବୁନ୍ ମାଉଣ୍ଟ ସୈପୋରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥିବା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ। ରୋମର ମାଉଣ୍ଟ ସୈପୋ ନାମକ ଏକ ପାହାଡ ଉପରେ ଦେବତାମାନଙ୍କୁ ବଳି ଦିଆଯାଇଥିଲା। ବଳିଦାନରେ ଛାଡିଥିବା ପଶୁମାନଙ୍କର ଚର୍ବି ଏବଂ କାଠ ପାଉଁଶର ମିଶ୍ରଣ ପାହାଡରୁ ଟାଇବର ନଦୀକୁ ପ୍ରବାହିତ ହେଲା । ଗାଧୋଇବା ମହିଳାମାନେ ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଏହାକୁ ଦେବତାମାନଙ୍କର ଉପହାର ବୋଲି ବିବେଚନା କଲେ । ଏହି ମିଶ୍ରଣରୁ ହିଁ ସାବୁନ ଆରମ୍ଭ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ ।

ସାବୁନ ବିଷୟରେ ପ୍ରଥମ ଲିଖିତ ଦଲିଲ ଇରାକର ଗିରସୁ ସହରରେ ମିଳିଥିଲା । ଗିରସୁରେ ମିଳିଥିବା କ୍ୟୁନିଫର୍ମ ଶିଳାଲେଖାରେ ସାବୁନର ପ୍ରଥମ ଲିଖିତ ବର୍ଣ୍ଣନା ଅଛି । ଶିଳାଲେଖ ଅନୁଯାୟୀ, ଲେନାନିନ ବସାକୁ ସଫା କରିବା ପାଇଁ ସାବୁନ୍ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିଲା । ରାସାୟନିକ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱବିତ୍ ମାର୍ଟିନ ଲେଭିଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ଲେଖା 4,500 ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଲେଖାଯାଇଥିଲା।

ଆଜି, ସାବୁନ ଭଳି କଠିନ ପଦାର୍ଥର ପ୍ରମାଣ 2800 ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଦେଖାଯାଏ । ପ୍ରାୟ 2800 ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ବାବିଲ, ମେସୋପୋଟାମିଆନ୍ ଏବଂ ଇଜିପ୍ଟୀୟମାନେ ଚର୍ବି, ତେଲ ଏବଂ ଲୁଣ ମିଶ୍ରଣ କରି ସାବୁନ୍ ତିଆରି କରିଥିଲେ । 2800 ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ସାବୁନ ବାସନ ଏବଂ ସଫା କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିଲା, ଗାଧୋଇବା ଏବଂ ହାତ ଧୋଇବା ପାଇଁ ନୁହେଁ ।

ସାବୁନ ପ୍ଲେଗ ମହାମାରୀର କାରଣ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିଲା

ଆଜି ସାବୁନ ଯାହା କୋରୋନା ବିରୁଦ୍ଧରେ ରକ୍ଷକ ଭାବରେ ଦେଖାଯାଉଛି, ଇତିହାସରେ ଏପରି ଏକ ସମୟ ଥିଲା ଯେତେବେଳେ ସାବୁନ ପ୍ଲେଗ ମହାମାରୀର କାରଣ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିଲା । ୟୁରୋପରେ 15 ଶତାବ୍ଦୀରେ ସର୍ବସାଧାରଣ ବାଥରୁମ ଥିଲା । ଯେଉଁଥିରେ ସ୍ନାନ ପାଇଁ ସାବୁନ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିଲା । ମୂଷାମାନଙ୍କଠାରୁ ମହାମାରୀ ରୋଗ ବ୍ୟାପିଗଲା । ଲୋକମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରୁଥିଲେ ଯେ ସର୍ବସାଧାରଣ ବାଥରୁମ ସାବୁନ ଦାୟୀ । ଶରୀରରେ ସାବୁନ ଲଗାଇବା ବନ୍ଦ କରିଦିଆଯାଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ସେହି ସମୟରେ ଲୋକମାନେ ପୋଷାକ ଧୋଇବା ପାଇଁ ସାବୁନ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ।

17 ତମ ଶତାବ୍ଦୀ ପରେ ସ୍ନାନ ପୁନର୍ବାର ପ୍ରଚଳିତ ହେଲା ଏବଂ ଲୋକମାନେ ସାବୁନ ତିଆରି କରିବାର ନୂତନ ଉପାୟ ଆବିଷ୍କାର କଲେ । ଏହା ଘରର ମହିଳାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ନିୟମିତ କାର୍ଯ୍ୟରେ ପରିଣତ ହେଲା ଏବଂ ଏହା ଏକ ଶିଳ୍ପ ପରି ବୃଦ୍ଧିପାଇବାକୁ ଲାଗିଲା ।

ଉନ୍ନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ସାବୁନ କାରବାର ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା

ଉନ୍ନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଆମେରିକୀୟ ଲୋକମାନେ ଭାବିଥିଲେ ଯେ ସେମାନେ ଏଥିରୁ ଟଙ୍କା ରୋଜଗାର କରିପାରିବେ। ସେମାନେ କୃଷକମାନଙ୍କଠାରୁ ପଶୁ ଚର୍ବି ଏବଂ କାଠ ପାଉଁଶ କିଣିଥିଲେ । ସେ ସାବୁନ ତିଆରି କରି ବିକ୍ରେତାମାନଙ୍କୁ ଲୋକମାନଙ୍କ ନିକଟକୁ ପଠାଇଲେ । ସାବୁନ୍ ଶୀଘ୍ର ସମସ୍ତ ସାଧାରଣ ଷ୍ଟୋର୍‌ରେ ପହଞ୍ଚିଲା ।

ଏହିପରି, ସାବୁନ୍ ଏହାର ଯାତ୍ରା ସମାପ୍ତ କରି ଆପଣଙ୍କ ହାତରେ ପହଞ୍ଚିଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ ଥର ଯେତେବେଳେ ଆପଣ ସାବୁନ୍ ସାହାଯ୍ୟରେ କୋରୋନା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢିବେ, ଗୋଟିଏ କଥା ମନେରଖନ୍ତୁ ଯେ ଆପଣଙ୍କ ହାତରେ ଶରୀର ରକ୍ଷା କକିବାର 6 ହଜାର ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ଇତିହାସ ଅଛି ।

ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ଆଜି ଯେତେବେଳେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ କୋରୋନା ସଙ୍କଟ ସହିତ ସଂଘର୍ଷ କରୁଛି, ସାବୁନ ନିଜେ କୋରୋନା ବିରୋଧରେ ଏକ ସାହାଯ୍ୟକାରୀ ବୋଲି ଜଣାପଡିଛି । କିନ୍ତୁ ଆପଣ କେବେ ଚିନ୍ତା କରିଛନ୍ତି କି ଏହି କୋରୋନା ରକ୍ଷକ କିପରି ଆପଣଙ୍କ ହାତରେ ପହଞ୍ଚିଛି ? କୋରୋନା ଯୁଗରେ ଏହି ନମନୀୟ ଦେଖାଯାଉଥିବା ସାବୁନ୍ କିପରି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର? ଜୀବନ ରକ୍ଷାକାରୀ ସାବୁନ୍ କିପରି ଜନ୍ମ ନେଲା ଓ କେବେ ଜନ୍ମ ନେଲା ? କିଏ ଏହାକୁ ଉଦ୍ଭାବନ କଲା ?

ସାବୁନର ଇତିହାସ 6 ହଜାର ବର୍ଷ ପୁରୁଣା

20 ସେକେଣ୍ଡରେ କୋରୋନା ଜୀବାଣୁ ମାରୁଥିବା ସାବୁନର ଇତିହାସ ପ୍ରାୟ 6 ହାଜର ବର୍ଷ ପୁରୁଣା । ଇଂରାଜୀରେ ସୋପ କୁହାଯାଉଥିବା ସାବୁନ୍ ମାଉଣ୍ଟ ସୈପୋରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥିବା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ। ରୋମର ମାଉଣ୍ଟ ସୈପୋ ନାମକ ଏକ ପାହାଡ ଉପରେ ଦେବତାମାନଙ୍କୁ ବଳି ଦିଆଯାଇଥିଲା। ବଳିଦାନରେ ଛାଡିଥିବା ପଶୁମାନଙ୍କର ଚର୍ବି ଏବଂ କାଠ ପାଉଁଶର ମିଶ୍ରଣ ପାହାଡରୁ ଟାଇବର ନଦୀକୁ ପ୍ରବାହିତ ହେଲା । ଗାଧୋଇବା ମହିଳାମାନେ ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଏହାକୁ ଦେବତାମାନଙ୍କର ଉପହାର ବୋଲି ବିବେଚନା କଲେ । ଏହି ମିଶ୍ରଣରୁ ହିଁ ସାବୁନ ଆରମ୍ଭ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ ।

ସାବୁନ ବିଷୟରେ ପ୍ରଥମ ଲିଖିତ ଦଲିଲ ଇରାକର ଗିରସୁ ସହରରେ ମିଳିଥିଲା । ଗିରସୁରେ ମିଳିଥିବା କ୍ୟୁନିଫର୍ମ ଶିଳାଲେଖାରେ ସାବୁନର ପ୍ରଥମ ଲିଖିତ ବର୍ଣ୍ଣନା ଅଛି । ଶିଳାଲେଖ ଅନୁଯାୟୀ, ଲେନାନିନ ବସାକୁ ସଫା କରିବା ପାଇଁ ସାବୁନ୍ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିଲା । ରାସାୟନିକ ପ୍ରତ୍ନତତ୍ତ୍ୱବିତ୍ ମାର୍ଟିନ ଲେଭିଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ଲେଖା 4,500 ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଲେଖାଯାଇଥିଲା।

ଆଜି, ସାବୁନ ଭଳି କଠିନ ପଦାର୍ଥର ପ୍ରମାଣ 2800 ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଦେଖାଯାଏ । ପ୍ରାୟ 2800 ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ବାବିଲ, ମେସୋପୋଟାମିଆନ୍ ଏବଂ ଇଜିପ୍ଟୀୟମାନେ ଚର୍ବି, ତେଲ ଏବଂ ଲୁଣ ମିଶ୍ରଣ କରି ସାବୁନ୍ ତିଆରି କରିଥିଲେ । 2800 ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ସାବୁନ ବାସନ ଏବଂ ସଫା କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିଲା, ଗାଧୋଇବା ଏବଂ ହାତ ଧୋଇବା ପାଇଁ ନୁହେଁ ।

ସାବୁନ ପ୍ଲେଗ ମହାମାରୀର କାରଣ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିଲା

ଆଜି ସାବୁନ ଯାହା କୋରୋନା ବିରୁଦ୍ଧରେ ରକ୍ଷକ ଭାବରେ ଦେଖାଯାଉଛି, ଇତିହାସରେ ଏପରି ଏକ ସମୟ ଥିଲା ଯେତେବେଳେ ସାବୁନ ପ୍ଲେଗ ମହାମାରୀର କାରଣ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିଲା । ୟୁରୋପରେ 15 ଶତାବ୍ଦୀରେ ସର୍ବସାଧାରଣ ବାଥରୁମ ଥିଲା । ଯେଉଁଥିରେ ସ୍ନାନ ପାଇଁ ସାବୁନ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିଲା । ମୂଷାମାନଙ୍କଠାରୁ ମହାମାରୀ ରୋଗ ବ୍ୟାପିଗଲା । ଲୋକମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରୁଥିଲେ ଯେ ସର୍ବସାଧାରଣ ବାଥରୁମ ସାବୁନ ଦାୟୀ । ଶରୀରରେ ସାବୁନ ଲଗାଇବା ବନ୍ଦ କରିଦିଆଯାଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ସେହି ସମୟରେ ଲୋକମାନେ ପୋଷାକ ଧୋଇବା ପାଇଁ ସାବୁନ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ ।

17 ତମ ଶତାବ୍ଦୀ ପରେ ସ୍ନାନ ପୁନର୍ବାର ପ୍ରଚଳିତ ହେଲା ଏବଂ ଲୋକମାନେ ସାବୁନ ତିଆରି କରିବାର ନୂତନ ଉପାୟ ଆବିଷ୍କାର କଲେ । ଏହା ଘରର ମହିଳାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ନିୟମିତ କାର୍ଯ୍ୟରେ ପରିଣତ ହେଲା ଏବଂ ଏହା ଏକ ଶିଳ୍ପ ପରି ବୃଦ୍ଧିପାଇବାକୁ ଲାଗିଲା ।

ଉନ୍ନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ସାବୁନ କାରବାର ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା

ଉନ୍ନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଆମେରିକୀୟ ଲୋକମାନେ ଭାବିଥିଲେ ଯେ ସେମାନେ ଏଥିରୁ ଟଙ୍କା ରୋଜଗାର କରିପାରିବେ। ସେମାନେ କୃଷକମାନଙ୍କଠାରୁ ପଶୁ ଚର୍ବି ଏବଂ କାଠ ପାଉଁଶ କିଣିଥିଲେ । ସେ ସାବୁନ ତିଆରି କରି ବିକ୍ରେତାମାନଙ୍କୁ ଲୋକମାନଙ୍କ ନିକଟକୁ ପଠାଇଲେ । ସାବୁନ୍ ଶୀଘ୍ର ସମସ୍ତ ସାଧାରଣ ଷ୍ଟୋର୍‌ରେ ପହଞ୍ଚିଲା ।

ଏହିପରି, ସାବୁନ୍ ଏହାର ଯାତ୍ରା ସମାପ୍ତ କରି ଆପଣଙ୍କ ହାତରେ ପହଞ୍ଚିଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ ଥର ଯେତେବେଳେ ଆପଣ ସାବୁନ୍ ସାହାଯ୍ୟରେ କୋରୋନା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢିବେ, ଗୋଟିଏ କଥା ମନେରଖନ୍ତୁ ଯେ ଆପଣଙ୍କ ହାତରେ ଶରୀର ରକ୍ଷା କକିବାର 6 ହଜାର ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ଇତିହାସ ଅଛି ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.