ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦିଙ୍କ ଦ୍ବିତୀୟ ପାଳିର ବର୍ଷେ ପୁରା ହୋଇଛି । ଏହି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ମୋଦି ସରକାରଙ୍କ ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜିଂ ରହିଛି କୋରୋନା ସମୟ । ବିଶ୍ବରେ କୋଭିଡ-19ରେ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଜରୁରୀକାଳିନ ପରିସ୍ଥିତି । ଏ କ୍ଷେତ୍ରରେ କୋଭିଡ-19 ଲଢେଇରେ ଭାରତର ଅବଦାନ ବିଶ୍ବ ମନେ ରଖିବ । ମୋଦିଙ୍କ ଦକ୍ଷ କୂଟନୈତିକତା ପାଇଁ ଆଜି ବିଶ୍ବରେ ଭାରତର ସ୍ଥିତି ସଦୃଢ ରହିଛି । ବିଶ୍ବ ସ୍ତରରେ ପୁଞ୍ଜି ବିନିଯୋଗ ମଧ୍ୟ ବଢିଛି । ମେ 2014 ରେ ମୋଦି କ୍ଷମତାକୁ ଆସିବା ପରଠାରୁ ପ୍ରଥମପାଳିରେ 57 ଟି ଦେଶକୁ 92 ଥର ଯାତ୍ରା କରିଛନ୍ତି ।
ସେହିପରି ମୋଦିଙ୍କ ଦ୍ବିତୀୟ ପାଳି ଆରମ୍ଭରୁ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ 10ଟି ଦେଶ ଭ୍ରମଣ କରିଛନ୍ତି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦି । ଏଥିରେ ମୋଟ 81 କୋଟି 21 ଲକ୍ଷ 67ହଜାର ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଛି । ଏହି ଯାତ୍ରାରେ ମୋଦି 6ଟି ଦେଶରେ ପୁଞ୍ଜି ନିବେଶ କରିବା ସହ ଏମଓୟୁ ସ୍ବାକ୍ଷର କରିଛନ୍ତି ।
ଜୁନ 2019 ରେ ଭାରତ-କିର୍ଗିଜସ୍ଥାନ
ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଦ୍ବିପାକ୍ଷିକ ଚୁକ୍ତି ହୋଇଥିଲା । ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ, ସୁରକ୍ଷା, ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଓ ସୂଚନା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏମଓୟୁ ସାକ୍ଷ୍ବର ହେବା ସହ ଯୋଗାଯୋଗ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଆଲୋଚନା ହୋଇଥିଲା ।
ଅକ୍ଟୋବର 2019ରେ ଭାରତ-ସାଉଦି ଆରବ
ଭାରତ ଓ ସାଉଦି ଆରବ ମଧ୍ୟରେ ସହଯୋଗର ଏକ ପ୍ରମୁଖ କ୍ଷେତ୍ର ହେଉଛି ତୈଳ ଓ ଗ୍ୟାସ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ । ସାଉଦି ଆରବ ଦ୍ବାରା ଭାରତର ଭିତ୍ତିଭୂମି ପ୍ରକଳ୍ପରେ ପୁଞ୍ଜି ବିନିଯୋଗ । ଫେବୃଆରୀ 2019ରେ ମୋଦିଙ୍କ ଯାତ୍ରା ସମୟରେ ସାଇଦି ଆରବ ପ୍ରିନ୍ସ ଭାରତରେ 100 ବିଲିୟନ ଡଲାର ବିନିଯୋଗ କରିବାକୁ ସଙ୍କେତ ଦେଇଥିଲେ ।
ସେପ୍ଟେମ୍ବର 2019ରେ ଭାରତ-ରୁଷ
ଏହି ଚୁକ୍ତିନାମାରେ 4ଟି କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଗୁରୁତ୍ବ ଦିଆଗଲା । ତୈଳ, ଗ୍ୟାସ, ଏଲଏନଜି, ରନ୍ଧା ଗ୍ୟାସ, କୋଇଲା ସମେତ ଇନଫ୍ରାଷ୍ଟ୍ରକଚର୍, ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଓ ଅଡିଓ-ଭିଜୁଆଲ୍ ଉତ୍ପାଦନ ମଧ୍ୟ ସାମିଲ ରହିଲା । ନିବେଶ ସହଯୋଗ ପାଇଁ ଭାରତ ଓ ରୁଷର ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ବିନିଯୋଗ ପାଣ୍ଠି ମଧ୍ୟରେ ଏହି ଚୁକ୍ତିନାମା ସ୍ବାକ୍ଷରିତ ହେଲା ।
ନଭେମ୍ବର 2019ରେ ଭାରତ-ଜର୍ମାନ
ଭାରତ ଓ ଜର୍ମାନୀ ମଧ୍ୟରେ 17ଟି ଚୁକ୍ତି କରାଯାଇଥିଲା । ଏଥିରେ କୃଷି, ବୈଷୟିକ, ଆୟୁର୍ବେଦ, ଯୋଗ, ରିସର୍ଚ୍ଚ ଆଦି ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।
ଜାନୁଆରୀ 2020ରେ ଭାରତ-ବ୍ରାଜିଲ
ବିନିଯୋଗ ସହଯୋଗ ଓ ସୁବିଧା ଚୁକ୍ତିର ସ୍ବାକ୍ଷର । ଦ୍ବିଗୁଣ ଟିକସରୁ ଦୂରେଇ ରହିବା ଓ ଆର୍ଥିକ ଅବରୋଧ ରୋକିବା, ସଂପୃକ୍ତ ପ୍ରାଧିକୃତ ଅର୍ଥନୈତିକ ଅପରେଟର ପ୍ରୋଗ୍ରାମର ପାରସ୍ପରିକ ସ୍ବୀକୃତି ବ୍ୟବସ୍ଥା ପାଇଁ ପ୍ରୋଟୋକଲ୍ ସଂଶୋଧନ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସିଦ୍ଧାନ୍ତରେ ଆତ୍ମବିଶ୍ବାସ ପ୍ରକାଶ କରିଛି ।
ଶକ୍ତି ମିଶ୍ରଣରେ ନବୀକରଣ ଯୋଗ୍ୟ ଶକ୍ତିର ମହତ୍ତ୍ବକୁ ଚିହ୍ନିବା ଓ ଏହା ସ୍ଥାୟୀ ବିକାଶ, ଶକ୍ତି ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଅବଦାନ । ଉଭୟ ଦେଶ ସେମାନଙ୍କର ନିଜସ୍ବ ନବୀକରଣ ଯୋଗ୍ୟ ଶକ୍ତି ଲକ୍ଷ୍ୟ ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ ପାରସ୍ପରିକ ପୁଞ୍ଜି ବିନିଯୋଗକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବାକୁ ରାଜି ହେଲେ ଓ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସୌର ଆଲାଏନ୍ସ ଏବଂ ବାୟୋଫ୍ୟୁଚର ପ୍ଲାଟଫର୍ମକୁ ମଜବୁତ କରିବା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା ଜଣାଇଲେ । ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସୌର ଆଲାଇନ୍ସ (ISA) ଢାଞ୍ଚା ଚୁକ୍ତିନାମାର ସ୍ବାକ୍ଷରକୁ ସ୍ବାଗତ କରି ବ୍ରାଜିଲର ଏହି ଉପକରଣର ଅନୁମୋଦନକୁ ଭାରତ ଅପେକ୍ଷା କରିଛି।
ଫେବୃଆରୀ 2020ରେ ଭାରତ-ମିଆଁମାର
କୁଇକ୍ ଇମ୍ପାକ୍ଟ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ (QIP) ର କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ବୟନ ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ଅନୁଦାନ ସହାୟତା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଏକ ଚୁକ୍ତିନାମା ମଧ୍ୟ ସ୍ବାକ୍ଷରିତ ହୋଇଛି । ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବରେ ପଡିଥିବା ବିକାଶ ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ତିନୋଟି ଚୁକ୍ତିନାମା ରାଖିନେ ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟ ସ୍ବାକ୍ଷରିତ ହୋଇଥିଲା।
ଏମଓୟୁ ସ୍ବାକ୍ଷର-
ଜୁନ୍ 2019 ରେ ଭାରତ-କିର୍ଗିଜସ୍ଥାନ
ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ, ସୁରକ୍ଷା, ପ୍ରତିରକ୍ଷା, ସୂଚନା ଓ ଯୋଗାଯୋଗ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦେଶ ଦ୍ବିପାକ୍ଷିକ ବିନିଯୋଗ ଚୁକ୍ତି, ଏମଓୟୁ ସ୍ବାକ୍ଷର କରିଛନ୍ତି।
ସେପ୍ଟେମ୍ବର 2019 ରେ ଭାରତ-ରୁଷ
ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଉପରେ ସ୍ବାକ୍ଷରିତ ଏମଓୟୁ ମିଳିତ ଉଦ୍ୟୋଗ ମାଧ୍ୟମରେ ମେକ୍ ଇନ୍ ଇଣ୍ଡିଆ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅଧୀନରେ ରୁଷର ମୂଳ ଅସ୍ତ୍ର ପାଇଁ ଅତିରିକ୍ତ ଅଂଶ ଉତ୍ପାଦନ ନେଇ ଚୁକ୍ତି ହେଲା । ଭିତ୍ତିଭୂମିରେ ଥିବା ଏମଓୟୁ ଗୁଡିକ ସଂଯୋଗୀକରଣରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ପାଇଁ ଭ୍ଲାଡିଭୋଷ୍ଟୋକ ଓ ଚେନ୍ନାଇ ମଧ୍ୟରେ ସାମୁଦ୍ରିକ ଲିଙ୍କ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ସହିତ ଜଡିତ । ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଏମଓୟୁ ଗୁଡିକ ଆର୍କଟିକ୍ ଅଞ୍ଚଳରେ ରନ୍ଧନ କୋଇଲା ଅନୁସନ୍ଧାନ ସହିତ ଜଡିତ । 2019-22 ମଧ୍ୟରେ କଷ୍ଟମ୍ସ ଉଲ୍ଲଂଘନକୁ ମୁକାବିଲା କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଚୁକ୍ତିନାମା ମଧ୍ୟ ବିନିମୟ ହୋଇଛି ।
ନଭେମ୍ବର 2019 ରେ ଭାରତ-ଜର୍ମାନୀ
ଜର୍ମାନ ଚାନ୍ସେଲରଙ୍କ ଦୁଇ ଦିନିଆ ଗସ୍ତ ସମୟରେ ଭାରତ ଓ ଜର୍ମାନୀ ମଧ୍ୟରେ 9 ଟି ଏମଓୟୁ ସ୍ବାକ୍ଷରିତ ହୋଇଥିଲା । ରୋଗ, ପୁନଃବାସସ୍ଥାନ ଓ ବୀମାଭୁକ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଧନ୍ଦାମୂଳକ ତାଲିମ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବୁଝାମଣାପତ୍ର (ଏମଓୟୁ) ସ୍ବାକ୍ଷର ହେଲା । ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷାରେ ଭାରତ-ଜର୍ମାନୀ ସହଭାଗୀତା ଅବଧିକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ସହଯୋଗ ଉପରେ ଭାରତ ଓ ଜର୍ମାନୀ ମଧ୍ୟରେ ଏମଓୟୁ ସ୍ବାକ୍ଷର । ଜାତୀୟ ସଂଗ୍ରହାଳୟ, ନ୍ୟାସନାଲ୍ ଗ୍ୟାଲେରୀ ଅଫ୍ ଆଧୁନିକ କଳା, ଭାରତୀୟ ସଂଗ୍ରହାଳୟ କୋଲକାତା, ପ୍ରୁସିଆନ୍ ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟ ଫାଉଣ୍ଡେସନ୍ ଓ ବର୍ଲିନର୍ ସ୍କ୍ଲୋସରେ ଷ୍ଟିଫ୍ଟଙ୍ଗ ହମ୍ବୋଲ୍ଡ ଫୋରମ୍ ମଧ୍ୟରେ ସହଯୋଗ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ବୁଝାମଣାପତ୍ର ।
ଜାନୁଆରୀ 2020 ରେ ଭାରତ-ବ୍ରାଜିଲ
ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ସହଯୋଗ ଉପରେ । ତୈଳ ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ଗ୍ୟାସ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସହଯୋଗ । ଜୈବ ଶକ୍ତି ଉପରେ ଗବେଷଣା କରିବା ପାଇଁ ଭାରତରେ ଏକ ନୋଡାଲ୍ ଏଜେନ୍ସି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ବ୍ରାଜିଲର CNPEM ଓ ସେଣ୍ଟର ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଅଏଲ୍ କର୍ପୋରେସନ୍ ଲିମିଟେଡ୍ ମଧ୍ୟରେ ବୁଝାମଣା । ଭାରତର ଭୂତତ୍ତ୍ବ ସର୍ବେକ୍ଷଣ ଓ ବ୍ରାଜିଲର ଭୂତତ୍ତ୍ବ ସର୍ବେକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟରେ ଭୂବିଜ୍ଞାନ ଓ ଖଣିଜ ସମ୍ପଦ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସହଯୋଗ ଉପରେ ଏମଓୟୁ।
ଫେବୃଆରୀ 2020 ରେ ଭାରତ-ମିଆଁମାର
ମାନବ ଚାଲାଣକୁ ରୋକିବା ନେଇ ବୁଝାମଣା । ଉଦ୍ଧାର, ପୁନରୁଦ୍ଧାର, ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ ଆଦିକୁ ନେଇ ବୁଝାମଣା ହୋଇଛି ।
ଫେବୃଆରୀ 2020 ରେ ଭାରତ-ଆମେରିକା
ଆମେରିକାର ଖାଦ୍ୟ ଓ ଔଷଧ ପ୍ରଶାସନ ସହିତ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଡ୍ରଗ୍ ମାନକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ସଂଗଠନ ମଧ୍ୟରେ ଡାକ୍ତରୀ ଦ୍ରବ୍ୟର ନିରାପତ୍ତା ଉପରେ ଏମଓୟୁ ସ୍ବାକ୍ଷରିତ ହୋଇଛି। ଉଭୟ ଦେଶର ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ବିଭାଗ ମଧ୍ୟରେ ଏମଓୟୁ ଯାହା ଉଭୟ ଦେଶକୁ ଅଭିନବ ଉପାୟ ମାଧ୍ୟମରେ ମାନସିକ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଆହ୍ବାନର ମୁକାବିଲା କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ ।