ETV Bharat / bharat

ନବରାତ୍ରୀ ପୂଜା: ଜାଣନ୍ତୁ ମା'ଙ୍କ ଆରାଧନାର କିଛି ଅଜଣା କଥା... - ଅଜଣା କଥା

ଆଜିଠୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ନବରାତ୍ରୀ ପୂଜା । ନଅ ଦିନ ବ୍ୟାପି ହେଉଥିବା ଏହି ପୂଜାରେ ଶକ୍ତି ସ୍ବରୂପିଣୀ ମା’ଦୁର୍ଗାଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ରୂପରେ ପୂଜା କରାଯାଏ । ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ନବରାତ୍ରୀକୁ ନେଇ କିଛି ଜଣାଅଜଣା କଥା ।

ନବରାତ୍ରୀ ପୂଜା:  ଜାଣନ୍ତୁ ମା'ଙ୍କ ଆରାଧନାର କିଛି ଅଜଣା କଥା...
ନବରାତ୍ରୀ ପୂଜା: ଜାଣନ୍ତୁ ମା'ଙ୍କ ଆରାଧନାର କିଛି ଅଜଣା କଥା...
author img

By

Published : Oct 17, 2020, 2:09 PM IST

ଆଜିଠୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ନବରାତ୍ରୀ ପୂଜା । ନଅ ଦିନ ବ୍ୟାପି ହେଉଥିବା ଏହି ପୂଜାରେ ଶକ୍ତି ସ୍ବରୂପିଣୀ ମା’ଦୁର୍ଗାଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ରୂପରେ ପୂଜା କରାଯାଏ । ଭାରତର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ବିଭିନ୍ନ ରୀତିନୀତିରେ ପାଳନ ହୋଇଥାଏ ନବରାତ୍ରୀ । ହେଲେ କିଛି ଅଞ୍ଚଳରେ ଏପରି ରୀତିନିତୀ ରହିଛି ଯାହା ଆପଣ କେବେ ବି ଶୁଣିନଥିବେ । ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ସାହା ସମ୍ପର୍କରେ...

ରାଜସ୍ଥାନରେ ପଶୁ ବଳିଦାନ...

ନବରାତ୍ରୀ ସମୟରେ ସାଧାରଣତଃ ପଶୁ ବଳିଦାନ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ରାଜସ୍ଥାନର ରାଜପୁତମାନେ ନବରାତ୍ରୀ ସମୟରେ ସେମାନଙ୍କ ପରିବାର ଦେବୀଙ୍କୁ ଏକ ବଳଦ କିମ୍ବା ଛେଳିର ବଳି ଉତ୍ସର୍ଗ କରନ୍ତି। ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଏବଂ ଆସାମର ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିରଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ଛେଳି, କୁକୁଡ଼ା ଏବଂ ମଇଁଷିଙ୍କ ବଳିଦାନର ସାକ୍ଷୀ ଥିବା ଜଣାପଡିଛି।

ଅସ୍ତ୍ର ପୂଜା କରାଯାଏ...

ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ପୂଜା | ଅଯୋଧ୍ୟା ପୂଜା ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା । ନବରାତ୍ରିର 9 ମ ଦିନରେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକରେ ଏହା ଏକ ପ୍ରଥା ଅଟେ । ସୈନିକମାନେ ଅସ୍ତ୍ର ଗୁଡିକୁ ପୂଜା କରୁଥିବା ବେଳେ କାରିଗରମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଉପକରଣକୁ ପୂଜା କରିଥାନ୍ତି। ଯଦିଓ ଏହି ପୂଜା ପ୍ରଥମେ ଯୁଦ୍ଧର ଅସ୍ତ୍ର ପୂଜା ସହିତ ଜଡିତ ଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଆଜି ଟାଇପ୍ ରାଇଟର୍ ଏବଂ ହଳ ପରି ଉପକରଣଗୁଡିକ ପୂଜା କରାଯାଇଥାଏ | ପୂଜା ଜଣଙ୍କର ବୃତ୍ତି ପାଇଁ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ, ଏବଂ ସ୍ବୀକାର କରାଯାଏ ଯେ ଏକ ଇଶ୍ବରୀୟ ଶକ୍ତି ଦୈନନ୍ଦିନ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି ।

ନବରାତ୍ରୀରେ ଅନ୍ୟ ଏକ ଆକର୍ଷଣ ହେଉଛି 'ବାର୍ଲି' । ଯାହା ସମୃଦ୍ଧତା, ପ୍ରଚୁରତା ଏବଂ ଅଭିବୃଦ୍ଧିର ପ୍ରତୀକ । ନବରାତ୍ରୀ ସମୟରେ ବୁଣାଯାଇଥିବା ବାର୍ଲି ଏକ ଭଲ ଘଟଣା ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ଏହା ବିଶ୍ବାସ ରହିଛି ଯେ ବାର୍ଲିର ଗୁଣ ଏବଂ ଲମ୍ବ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିଥାଏ ଯେ ଆଗାମୀ ବର୍ଷରେ କେତେ ଧନ ଏବଂ ସମୃଦ୍ଧ ଉପାର୍ଜନ କରିବେ ।

ନବରାତ୍ରୀରେ ରହିଛି 9 ରଙ୍ଗର ମାନ୍ୟତା

9 ଦିନିଆ ପର୍ବର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିନ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ରଙ୍ଗ ପାଇଁ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ । ଯେପରିକି ପ୍ରଥମ ଦିନ ଲାଲ ରଙ୍ଗ, ଦ୍ବିତୀୟ ଦିନ ନୀଳ, ତୃତୀୟ ଦିନ ହଳଦିଆ, ଚତୁର୍ଥଦିନ ସବୁଜ, ପଞ୍ଚମ ଦିନ ଧୂସର, ଷଷ୍ଠ ଦିନ କମଳା, ସପ୍ତମ ଦିନ ଧଳା, ଅଷ୍ଟମ ଦିନ ଗୋଲାପୀ ଓ ନବନ ଦିନ ଆକାଶୀ ନୀଳ ରଙ୍ଗର ବସ୍ତ୍ର ପରିଧାନ କରିଥାନ୍ତି ସଭିଏଁ ।

ନବରାତ୍ରୀ ସମୟରେ ମା'ଙ୍କର 9 ଟି ବେଶରେ ପୂଜା କରାଯାଇଥାଏ। ଏହାସହ ବର୍ଷ ସାରା 5 ଟି ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ନବରାତ୍ରୀ ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ । ସେପ୍ଟେମ୍ବର-ଅକ୍ଟୋବର ମାସରେ ମହା ନବରାତ୍ରୀ ଏହି ପର୍ବର ସବୁଠାରୁ ବଡ ଉତ୍ସବ ।

ଭାରତର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ନବରାତ୍ରୀକୁ ବିଭିନ୍ନ ଢଙ୍ଗରେ ପାଳନ କରିଥାନ୍ତି । ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ସମସ୍ତ 9 ଦିନରେ ଉପବାସ ପାଳନ କରାଯାଉଥିବାବେଳେ ଗୁଜୁରାଟ ଏବଂ ପଶ୍ଚିମ ଭାରତର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଗରବା ଏବଂ ଦାଣ୍ଡିଆ କରି ପାଳନ କରିଥାନ୍ତି । ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଏହାକୁ ଦୂର୍ଗା ପୂଜା ଆକାରରେ ପାଳନ କରା ଯାଇଥିବାବେଳେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ କୋଲୁ ରୂପେ ପାଳନ କରାଯାଏ ।

ଭାରତ ପରମ୍ପରା ଏବଂ ରୀତିନୀତିର ଏକ ଆକର୍ଷଣୀୟ ଦେଶ । ଏବଂ ଆମ ଭଳି ବିସ୍ତୃତ ଦେଶରେ, ଏହା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ନୁହେଁ ଯେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ପର୍ବ ପାଳନ କରିବାର ଏକ ଭିନ୍ନ ଶୈଳୀ ରହିଛି ।

ଆଜିଠୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ନବରାତ୍ରୀ ପୂଜା । ନଅ ଦିନ ବ୍ୟାପି ହେଉଥିବା ଏହି ପୂଜାରେ ଶକ୍ତି ସ୍ବରୂପିଣୀ ମା’ଦୁର୍ଗାଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ରୂପରେ ପୂଜା କରାଯାଏ । ଭାରତର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ବିଭିନ୍ନ ରୀତିନୀତିରେ ପାଳନ ହୋଇଥାଏ ନବରାତ୍ରୀ । ହେଲେ କିଛି ଅଞ୍ଚଳରେ ଏପରି ରୀତିନିତୀ ରହିଛି ଯାହା ଆପଣ କେବେ ବି ଶୁଣିନଥିବେ । ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ସାହା ସମ୍ପର୍କରେ...

ରାଜସ୍ଥାନରେ ପଶୁ ବଳିଦାନ...

ନବରାତ୍ରୀ ସମୟରେ ସାଧାରଣତଃ ପଶୁ ବଳିଦାନ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ରାଜସ୍ଥାନର ରାଜପୁତମାନେ ନବରାତ୍ରୀ ସମୟରେ ସେମାନଙ୍କ ପରିବାର ଦେବୀଙ୍କୁ ଏକ ବଳଦ କିମ୍ବା ଛେଳିର ବଳି ଉତ୍ସର୍ଗ କରନ୍ତି। ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଏବଂ ଆସାମର ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିରଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ଛେଳି, କୁକୁଡ଼ା ଏବଂ ମଇଁଷିଙ୍କ ବଳିଦାନର ସାକ୍ଷୀ ଥିବା ଜଣାପଡିଛି।

ଅସ୍ତ୍ର ପୂଜା କରାଯାଏ...

ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ପୂଜା | ଅଯୋଧ୍ୟା ପୂଜା ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା । ନବରାତ୍ରିର 9 ମ ଦିନରେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକରେ ଏହା ଏକ ପ୍ରଥା ଅଟେ । ସୈନିକମାନେ ଅସ୍ତ୍ର ଗୁଡିକୁ ପୂଜା କରୁଥିବା ବେଳେ କାରିଗରମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଉପକରଣକୁ ପୂଜା କରିଥାନ୍ତି। ଯଦିଓ ଏହି ପୂଜା ପ୍ରଥମେ ଯୁଦ୍ଧର ଅସ୍ତ୍ର ପୂଜା ସହିତ ଜଡିତ ଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଆଜି ଟାଇପ୍ ରାଇଟର୍ ଏବଂ ହଳ ପରି ଉପକରଣଗୁଡିକ ପୂଜା କରାଯାଇଥାଏ | ପୂଜା ଜଣଙ୍କର ବୃତ୍ତି ପାଇଁ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ, ଏବଂ ସ୍ବୀକାର କରାଯାଏ ଯେ ଏକ ଇଶ୍ବରୀୟ ଶକ୍ତି ଦୈନନ୍ଦିନ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି ।

ନବରାତ୍ରୀରେ ଅନ୍ୟ ଏକ ଆକର୍ଷଣ ହେଉଛି 'ବାର୍ଲି' । ଯାହା ସମୃଦ୍ଧତା, ପ୍ରଚୁରତା ଏବଂ ଅଭିବୃଦ୍ଧିର ପ୍ରତୀକ । ନବରାତ୍ରୀ ସମୟରେ ବୁଣାଯାଇଥିବା ବାର୍ଲି ଏକ ଭଲ ଘଟଣା ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ଏହା ବିଶ୍ବାସ ରହିଛି ଯେ ବାର୍ଲିର ଗୁଣ ଏବଂ ଲମ୍ବ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିଥାଏ ଯେ ଆଗାମୀ ବର୍ଷରେ କେତେ ଧନ ଏବଂ ସମୃଦ୍ଧ ଉପାର୍ଜନ କରିବେ ।

ନବରାତ୍ରୀରେ ରହିଛି 9 ରଙ୍ଗର ମାନ୍ୟତା

9 ଦିନିଆ ପର୍ବର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିନ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ରଙ୍ଗ ପାଇଁ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ । ଯେପରିକି ପ୍ରଥମ ଦିନ ଲାଲ ରଙ୍ଗ, ଦ୍ବିତୀୟ ଦିନ ନୀଳ, ତୃତୀୟ ଦିନ ହଳଦିଆ, ଚତୁର୍ଥଦିନ ସବୁଜ, ପଞ୍ଚମ ଦିନ ଧୂସର, ଷଷ୍ଠ ଦିନ କମଳା, ସପ୍ତମ ଦିନ ଧଳା, ଅଷ୍ଟମ ଦିନ ଗୋଲାପୀ ଓ ନବନ ଦିନ ଆକାଶୀ ନୀଳ ରଙ୍ଗର ବସ୍ତ୍ର ପରିଧାନ କରିଥାନ୍ତି ସଭିଏଁ ।

ନବରାତ୍ରୀ ସମୟରେ ମା'ଙ୍କର 9 ଟି ବେଶରେ ପୂଜା କରାଯାଇଥାଏ। ଏହାସହ ବର୍ଷ ସାରା 5 ଟି ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ନବରାତ୍ରୀ ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ । ସେପ୍ଟେମ୍ବର-ଅକ୍ଟୋବର ମାସରେ ମହା ନବରାତ୍ରୀ ଏହି ପର୍ବର ସବୁଠାରୁ ବଡ ଉତ୍ସବ ।

ଭାରତର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ନବରାତ୍ରୀକୁ ବିଭିନ୍ନ ଢଙ୍ଗରେ ପାଳନ କରିଥାନ୍ତି । ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ସମସ୍ତ 9 ଦିନରେ ଉପବାସ ପାଳନ କରାଯାଉଥିବାବେଳେ ଗୁଜୁରାଟ ଏବଂ ପଶ୍ଚିମ ଭାରତର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଗରବା ଏବଂ ଦାଣ୍ଡିଆ କରି ପାଳନ କରିଥାନ୍ତି । ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଏହାକୁ ଦୂର୍ଗା ପୂଜା ଆକାରରେ ପାଳନ କରା ଯାଇଥିବାବେଳେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ କୋଲୁ ରୂପେ ପାଳନ କରାଯାଏ ।

ଭାରତ ପରମ୍ପରା ଏବଂ ରୀତିନୀତିର ଏକ ଆକର୍ଷଣୀୟ ଦେଶ । ଏବଂ ଆମ ଭଳି ବିସ୍ତୃତ ଦେଶରେ, ଏହା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ନୁହେଁ ଯେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ପର୍ବ ପାଳନ କରିବାର ଏକ ଭିନ୍ନ ଶୈଳୀ ରହିଛି ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.