ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ଅତୀତର ମହାମାରୀ ହେତୁ ମହିଳାମାନେ ସାମାଜିକ-ଅର୍ଥନୈତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ। ଯେତେବେଳେ ପୁରୁଷମାନେ ଏହି ସାମାଜିକ-ଅର୍ଥନୈତିକ ସଙ୍କଟରୁ ସହଜରେ ବାହାରି ପାରିବେ, କିନ୍ତୁ ଅଧିକାଂଶ ମହିଳା ପାରିବେ ନାହିଁ । ଭାରତ ପରି ଏକ ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶରେ, ଅନେକ ସାଂସ୍କୃତିକ ଓ ସାମାଜିକ-ଅର୍ଥନୈତିକ କାରଣ ହେତୁ କୋଭିଡ-19 ଯୋଗୁଁ ମହିଳାମାନେ ଅଧିକ କ୍ଷତି ସହିବେ । ଏକ ରିପୋର୍ଟରେ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ମହିଳାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମୃତ୍ୟୁହାର (1.7 ପ୍ରତିଶତ) ପୁରୁଷଙ୍କ ତୁଳନାରେ କମ୍ (2.8 ପ୍ରତିଶତ)।
ସାମାଜିକ ତଥା ଅର୍ଥନୈତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମହିଳାଙ୍କ ଉପରେ କୋଭିଡ-19 ପ୍ରଭାବ କମ୍ ଗୁରୁତ୍ବ ବହନ କରୁଛି । ଜାତିସଂଘର ସେକ୍ରେଟେରୀ ଜେନେରାଲ୍ ଆଣ୍ଟୋନିଓ ଗୁଟେରସ୍ ମଧ୍ୟ ଏହା କହିଛନ୍ତି । ମହିଳା ଓ ଶିଶୁମାନଙ୍କୁ କୋଭିଡରୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ପାଇଁ କୋଭିଡ ସେଣ୍ଟରରେ ରଖିବାକୁ ସେ କହିଛନ୍ତି ।
ଚାକିରୀ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମହିଳାଙ୍କ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ-
ଗତ 3-4 ମାସ ମଧ୍ୟରେ ବେକାରି ହାର 30.3 ନିୟୁତକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ତଥ୍ୟ ଏହା ମଧ୍ୟ ସୂଚିତ କରେ ଯେ କୋଭିଡ-19 ମହାମାରୀ ସହିତ ଜଡିତ ବେକାରୀ ପୁରୁଷଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଛି । ବିଶ୍ବର ପ୍ରାୟ 60 ପ୍ରତିଶତ ମହିଳା ଇନଫର୍ମାଲ୍ ଅର୍ଥନୀତିରେ କାମ କରନ୍ତି, କମ୍ ରୋଜଗାର କରନ୍ତି, କମ୍ ସଞ୍ଚୟ କରିବା ଓ ଦାରିଦ୍ରରେ ପଡିବାର ଅଧିକ ବିପଦ ରହିଛି । ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଫର୍ ମହିଳା ପଲିସି ରିସର୍ଚ୍ଚ (IWPR) ର ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଫେବୃଆରୀରୁ ମାର୍ଚ୍ଚ 2020 ମଧ୍ୟରେ ବେତନ ତଥ୍ୟ ଉପରେ ଆଧାର କରି ପ୍ରାୟ 60 ପ୍ରତିଶତ ମହିଳା ଚାକିରୀ ହରାଇଛନ୍ତି । ଅର୍ଥନୀତିର ସମସ୍ତ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପୁରୁଷଙ୍କ ତୁଳନାରେ ଏହା ଅଧିକ।
IWPR ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ମହିଳାମାନେ ଅବକାଶ ଓ ଆତିଥ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଚାକିରୀ ହରାଇବା ସହିତ ଖୁଚୁରା, ବୃତ୍ତିଗତ ତଥା ବ୍ୟବସାୟିକ ସେବା ତଥା ସ୍ଥାୟୀ ସାମଗ୍ରୀ ଉତ୍ପାଦନ କରିବାରେ ଅଧିକ ଅନୁପସ୍ଥିତ ରହିଛନ୍ତି। କେତେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ, ପୁରୁଷଙ୍କ ରୋଜଗାର ବଢିବା ସହିତ ମହିଳାମାନେ ଚାକିରି ହରାଇଲେ । ଶିକ୍ଷା ଓ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା, ଆର୍ଥିକ ସେବା, ନିର୍ମାଣ ଓ ସୂଚନା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହା ଘଟିଛି ।
ସେଣ୍ଟର ଫର ମନିଟରିଂ ଇଣ୍ଡିଆନ ଇକୋନୋମି (CMIE) ରିପୋର୍ଟ କରିଛି ଯେ ଏପ୍ରିଲରେ ମହିଳା ନିଯୁକ୍ତିରେ 39 ପ୍ରତିଶତ ହ୍ରାସ ଘଟିଛି । ପୁରୁଷଙ୍କ ତୁଳନାରେ ଏହା 29ପ୍ରତିଶତ। ଏହା ସୂଚିତ କରେ ଯେ ଭାରତରେ ପ୍ରତି 10 ଜଣ କାର୍ଯ୍ୟରତ ମହିଳାଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ 4 ଜଣ ଲକଡାଉନ୍ ସମୟରେ ଚାକିରି ହରାଇଛନ୍ତି। ତଥ୍ୟ ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ମହିଳାମାନେ ଅଧିକ କଷ୍ଟ ପାଇଥିଲେ।
ବାଳିକା ଶିକ୍ଷା ଉପରେ ମହାମାରୀ ପ୍ରଭାବ-
154 କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଛାତ୍ରୀ ଅଛନ୍ତି ବୋଲି ୟୁନେସ୍କୋ ପୂର୍ବରୁ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲା । କୋଭିଡ-19 ମଧ୍ୟରେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ବରେ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ଗୁରୁତର ଭାବରେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲା । ଯେଉଁଥିପାଇଁ ଛାତ୍ରୀମାନେ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହେବେ କାରଣ ଡ୍ରପ୍ ଆଉଟ୍ ହାର ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ ।
ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଲିଙ୍ଗଗତ ଅସମାନତା ସବୁବେଳେ ରହିଆସିଛି । ସେମାନେ ଆକଳନ କରିଛନ୍ତି ଯେ କୋଭିଡ-19 ହେତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ 89 ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ବିଦ୍ୟାଳୟ ବାହାରେ ଅଛନ୍ତି। ଏହା ବିଦ୍ୟାଳୟ କିମ୍ବା ବିଶ୍ବବିଦ୍ୟାଳୟରେ ନାମ ଲେଖାଇଥିବା 154 କୋଟି ଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ବ କରେ । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ 74 କୋଟି ଝିଅ ସ୍କୁଲରେ ନାମ ଲେଖାଇଛନ୍ତି । ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ 11 କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଦୁନିଆର ସର୍ବନିମ୍ନ ବିକଶିତ ଦେଶରେ ବାସ କରୁଛନ୍ତି ଯେଉଁଠାରେ ଶିକ୍ଷା ପାଇବା ଏକ ସଂଘର୍ଷ । ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଶରଣାର୍ଥୀ ଶିବିରରେ ରହୁଥିବା ବା ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ବିସ୍ଥାପିତ ବାଳିକାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବିଦ୍ୟାଳୟ ବନ୍ଦ କରିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଭୟଙ୍କର ହେବ ।
କୋଭିଡ-19 କାରଣରୁ ମହିଳାଙ୍କ ଉପରେ ଘରୋଇ ହିଂସା-
ଭାରତରେ ମହିଳାମାନେ ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ ଭାବରେ ଏକ ପ୍ରକାର ଉତ୍ପାଦନକାରୀ କିମ୍ବା ପ୍ରଜନନ ପାଇଁ ବୋଲି ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ । ସାମାଜିକ ନିରାପତ୍ତାର ଅଭାବ ସହିତ ସ୍ବଳ୍ପ କୁଶଳୀ, ସ୍ବଳ୍ପ ବେତନ ପ୍ରାପ୍ତ ଇନଫର୍ମାଲ୍ କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିୟୋଜିତ ରହିଥାନ୍ତି ।
ପିରିୟଡିକ୍ ଲେବର ଫୋର୍ସ ସର୍ଭେ (PLFS) 2017-18 ଅନୁଯାୟୀ, ପ୍ରାୟ 88 ପ୍ରତିଶତ ମହିଳା ଔପଚାରିକତା ଦୃଷ୍ଟିରୁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି ଓ 73 ପ୍ରତିଶତ ମହିଳା ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରିବାକୁ କରିଥାନ୍ତି । ମୋଟ ମହିଳା ଅଣଔପଚାରିକ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଏକ ତୃତୀୟାଂଶ ଦୁଇଟି ବୃତ୍ତିରେ ନିୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲେ- ଘରୋଇ କାର୍ଯ୍ୟ ଓ ଗୃହ ଭିତ୍ତିକ କାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ କିଛି (2% ରୁ କମ୍) 2017-18 ରେ ରାସ୍ତାକାମରେ ନିୟୋଜିତ ଥିଲେ।
ଅର୍ଗାନାଇଜେସନ୍ ଅଫ୍ ଇକୋନୋମିକ୍ କୋଅପରେସନ୍ ଆଣ୍ଡ ଡେଭଲପମେଣ୍ଟ (OECD) ଅନୁଯାୟୀ, ଜଣେ ଭାରତୀୟ ମହିଳା ଜଣେ ଭାରତୀୟ ପୁରୁଷଙ୍କ ତୁଳନାରେ ପ୍ରତିଦିନ ପ୍ରାୟ 6 ଘଣ୍ଟାର ବେତନ ପ୍ରାପ୍ତ କରନ୍ତି । 83 ପ୍ରତିଶତ ବେତନ ପ୍ରାପ୍ତ ମହିଳା ସେମାନଙ୍କ ପରିବାର ପାଇଁ ମଧ୍ୟମ ଅର୍ଥନୈତିକ ସଙ୍କଟ ଦେଖାଇ ଚାକିରିର ସୁରକ୍ଷାକୁ ନେଇ ଅଧିକ ଚିନ୍ତିତ ରହିଥାନ୍ତି । 54 ପ୍ରତିଶତ ମହିଳା ରିପୋର୍ଟ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଘର କାମରେ ସେମାନଙ୍କୁ କେହି ସାହାଯ୍ୟ କରିନାହାଁନ୍ତି । କେତେକ ମହିଳାଙ୍କୁ ବାହ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ କରିବାକୁ ପଡୁଥିଲା ଯେପରିକି ଖାଦ୍ୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବା, ରାସନ ସଂଗ୍ରହ କରିବା ଇତ୍ୟାଦି।
51ପ୍ରତିଶତ ମହିଳା ଲକଡାଉନ୍ ସମୟରେ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ଦୁଗ୍ଧ, ପନିପରିବା, ଚା ଇତ୍ୟାଦି ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ଖାଦ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ କିଣିବାରେ ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିଲେ। 23 ପ୍ରତିଶତ ମହିଳା ଘରେ ରୋଷେଇ କରିବା, ଲୁଗା ସଫା କରିବା ଓ ଅନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାରେ ବ୍ୟସ୍ତ ରହୁନ୍ତି ।
ଘରୋଇ ହିଂସା -
କୋଭିଡ-19 ମହାମାରୀ ଅନେକ ଦେଶରେ ଲକଡାଉନ୍ । ଘରୋଇ ହିଂସା ମାମଲା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ବରେ ଉଦବେଗଜନକ ବେଗରେ ବଢିଛି। ମାର୍ଚ୍ଚ 25 ରୁ ଦେଶବ୍ୟାପୀ ଲକଡାଉନ୍ ପରେ କୋଭିଡ-19 ର ପ୍ରସାର ଯାଞ୍ଚ କରିବା ପାଇଁ ଜାତୀୟ ମହିଳା ଆୟୋଗ ଘରୋଇ ହିଂସାରୁ ସୁରକ୍ଷା ଚାହୁଁଥିବା ମହିଳାଙ୍କ ଠାରୁ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ଅଭିଯୋଗ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ।
ଏପ୍ରିଲ ଓ ମେ ମାସରେ ମହିଳାମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ 22 ବର୍ଗର ଅପରାଧରେ NCW ଦ୍ବାରା ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି । 3027 ଅଭିଯୋଗ ମଧ୍ୟରୁ 1428 (47.2ପ୍ରତିଶତ) ଘରୋଇ ହିଂସା ସହିତ ଜଡିତ ଥିଲା । ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ଜାନୁୟାରୀରୁ ମାର୍ଚ୍ଚ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା ତଥ୍ୟ ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ ସେହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା ମୋଟ 4233 ଟି ଅଭିଯୋଗ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ 871 (20.6ପ୍ରତିଶତ) ଘରୋଇ ହିଂସା ସହ ଜଡିତ ଥିଲା। ଏହି ଅଭିଯୋଗ ଗୁଡିକ ଏପ୍ରିଲରେ NCW କୁ ଦିଆଯାଇଥିବା 999 ଅଭିଯୋଗ ମଧ୍ୟରୁ 514(51.45 ପ୍ରତିଶତ) ଥିଲା । ମେ ମାସରେ ଘରୋଇ ହିଂସା ଅଭିଯୋଗ ଗୁଡିକ ମୋଟ 2028 ଅଭିଯୋଗ ମଧ୍ୟରୁ 914 (45.07ପ୍ରତିଶତ) ଥିଲା ।
