ETV Bharat / bharat

ମସ୍ତିଷ୍କରେ ହାପି ହରମୋନ୍ ଅଭାବ ଡ୍ରିପେସନର ଅନ୍ୟ ଏକ କାରଣ - ହରମୋନ୍ ଅଭାବ ଡ୍ରିପେସନର ଅନ୍ୟ ଏକ କାରଣ

ବଲିଉଡ ଅଭିନେତା ସୁଶାନ୍ତ ସିଂ ରାଜପୁତଙ୍କ ଆତ୍ମହତ୍ୟା ଖବର ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ କରିଦେଇଛି। ଖବର ଅନୁଯାୟୀ, ସୁଶାନ୍ତ ଡିପ୍ରେସନରେ ପୀଡିତ ଥିଲେ ଏବଂ ଚିକିତ୍ସିତ ହେଉଥିଲେ। ଯାହାକୁ ନେଇ ସେ ଆତ୍ମହତ୍ୟା ଭଳି ପଦକ୍ଷେପ ନେଲେ। ତେବେ ଏହି ଉଦାସୀନତା କିପରି ଆରମ୍ଭ ହୁଏ, କେଉଁ ହରର୍ମୋନ କ୍ଷରଣ ହେବା ଦ୍ବାରା ମାନସିକ ସ୍ତରରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆସେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା...

ମସ୍ତିଷ୍କରେ ହାପି ହରମୋନ୍ ଅଭାବ ଡ୍ରିପେସନର ଅନ୍ୟ ଏକ କାରଣ
ମସ୍ତିଷ୍କରେ ହାପି ହରମୋନ୍ ଅଭାବ ଡ୍ରିପେସନର ଅନ୍ୟ ଏକ କାରଣ
author img

By

Published : Jun 19, 2020, 12:12 PM IST

ମନସ୍ତତ୍ତ୍ୱବିତ୍ତ ମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ହଠାତ୍ ଉଦାସୀନତାକୁ ଯାଆନ୍ତି ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ଚାପ ଏବଂ ଚିନ୍ତା ଦୀର୍ଘ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଉଦାସୀନତାର ରୂପ ନେଇଥାଏ । ଉଦାସୀନତା ସମ୍ବନ୍ଧରେ, ମନସ୍ତତ୍ତ୍ୱବିତ୍ମାନେ ପ୍ରାୟତଃ କୁହନ୍ତି ଯେ ଏହା ଏକ ପ୍ରକାର ମାନସିକ ବିକୃତି ଯାହା ତୁରନ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତି ଉପରେ ବିସ୍ତାର କରେ ନାହିଁ । ଏହାର ବିଭିନ୍ନ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଅଛି । ଯଦି ବ୍ୟକ୍ତିର କିଛି ଲକ୍ଷଣ ଆଧାରରେ ଏହା ଶୀଘ୍ର ଚିହ୍ନଟ ହୁଏ, ତେବେ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତି ଗୁରୁତର ଅବସାଦରୁ ରକ୍ଷା ପାଇପାରିବେ ।

ଉଦାସୀନତା ଚାପରୁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ। ଏହି ଚାପ ପଛରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ, ସାମାଜିକ, ଅର୍ଥନୈତିକ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଭାବପ୍ରବଣ କାରଣ ଥାଇପାରେ। ସେମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଚାପର ପ୍ରକୃତ କାରଣ ଜାଣିବା ଜରୁରୀ, ଯାହାଫଳରେ କେହି ନିଜ ସହ କଥା ହୋଇପାରିବେ ।

ଚାପ କମାଇବା ପାଇଁ ଆମେ ଯୋଗର ଉପଯୋଗ କରିପାରିବା । ଯଦି ତୁରନ୍ତ ଟେନସନ ଥାଏ, ତେବେ ଏହା ଆପଣଙ୍କ ପସନ୍ଦର ସଙ୍ଗୀତ ଶୁଣିବା କିମ୍ବା ବିଶେଷ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସହ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରି ମଧ୍ୟ ଦୂର ହୋଇପାରିବ । ସବୁଠୁ ବଡ କଥା ହେଉଛି ଅବସାଦ ଗ୍ରସ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ କାଉନସିଲ କରି ଠିକ୍ ବାଟକୁ ଅଣା ଯାଇପାରିବ। ନକାରାତ୍ମକ ଚିନ୍ତାଧାରା ଦ୍ୱାରା ଘେରି ରହି ବ୍ୟକ୍ତି ଡିପ୍ରେସନର ଶୀକାର ହୁଏ ।

କ୍ରୋନିକ୍ ଡିପ୍ରେସନରେ ବ୍ୟକ୍ତି ଅନେକ ସମସ୍ୟା ଭୋଗିଥାଏ। ଯାହାଫଳରେ ସେ କାହାର ପରାମର୍ଶ ଓ ସାହାଯ୍ୟ ଓ ସହଯୋଗ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ ନାହିଁ ଏବଂ ସେ ଅତି ସହଜରେ କାହାକୁ ବିଶ୍ବାସ କରିପାରେ ନାହିଁ। କ୍ରୋନିକ୍ ଡିପ୍ରେସନ୍ ସମୟରେ, ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଏକାକୀ ଅନୁଭବ କରିବାକୁ ଲାଗେ। ହରମୋନ୍ ଅସନ୍ତୁଳନ ହେତୁ ଏହିପରି ଧାରଣା ଆସେ । କାହାକୁ ହରାଇବା ପରେ ମଧ୍ୟ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ ପହଞ୍ଚିପାରେ ।

ଉଦାସୀନତାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହେଉଛି ଆମ ମସ୍ତିଷ୍କରେ ସେରୋଟୋନିନ୍ ହରମୋନର ଅଭାବ । ଯେତେବେଳେ ଆମ ମସ୍ତିଷ୍କରେ ଏହି ହରମୋନ୍ କମିଯାଏ, ସେତେବେଳେ ବ୍ୟକ୍ତି ନକାରାତ୍ମକତା ଆଡକୁ ଗତି କରିବା ଆରମ୍ଭ କରେ । ସେରୋଟୋନିନ୍ ଏକ ହାପି ହରମୋନ୍ । ଯେତେବେଳେ ଏହାର ମସ୍ତିଷ୍କରେ ସଠିକ୍ ପରିମାଣରେ ରୁହେ, ସେତେବେଳେ ଆମେ ଖୁସି ଏବଂ ନିରାପଦ ଅନୁଭବ କରୁ । କିନ୍ତୁ ଏହାର ହ୍ରାସ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଉଦାସୀନତା ଆଡକୁ ଗତି କରେଇବା ଆରମ୍ଭ କରେ।

ମନସ୍ତତ୍ତ୍ୱବିତ୍ତ ମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ହଠାତ୍ ଉଦାସୀନତାକୁ ଯାଆନ୍ତି ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ଚାପ ଏବଂ ଚିନ୍ତା ଦୀର୍ଘ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଉଦାସୀନତାର ରୂପ ନେଇଥାଏ । ଉଦାସୀନତା ସମ୍ବନ୍ଧରେ, ମନସ୍ତତ୍ତ୍ୱବିତ୍ମାନେ ପ୍ରାୟତଃ କୁହନ୍ତି ଯେ ଏହା ଏକ ପ୍ରକାର ମାନସିକ ବିକୃତି ଯାହା ତୁରନ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତି ଉପରେ ବିସ୍ତାର କରେ ନାହିଁ । ଏହାର ବିଭିନ୍ନ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଅଛି । ଯଦି ବ୍ୟକ୍ତିର କିଛି ଲକ୍ଷଣ ଆଧାରରେ ଏହା ଶୀଘ୍ର ଚିହ୍ନଟ ହୁଏ, ତେବେ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତି ଗୁରୁତର ଅବସାଦରୁ ରକ୍ଷା ପାଇପାରିବେ ।

ଉଦାସୀନତା ଚାପରୁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ। ଏହି ଚାପ ପଛରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ, ସାମାଜିକ, ଅର୍ଥନୈତିକ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଭାବପ୍ରବଣ କାରଣ ଥାଇପାରେ। ସେମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଚାପର ପ୍ରକୃତ କାରଣ ଜାଣିବା ଜରୁରୀ, ଯାହାଫଳରେ କେହି ନିଜ ସହ କଥା ହୋଇପାରିବେ ।

ଚାପ କମାଇବା ପାଇଁ ଆମେ ଯୋଗର ଉପଯୋଗ କରିପାରିବା । ଯଦି ତୁରନ୍ତ ଟେନସନ ଥାଏ, ତେବେ ଏହା ଆପଣଙ୍କ ପସନ୍ଦର ସଙ୍ଗୀତ ଶୁଣିବା କିମ୍ବା ବିଶେଷ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସହ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରି ମଧ୍ୟ ଦୂର ହୋଇପାରିବ । ସବୁଠୁ ବଡ କଥା ହେଉଛି ଅବସାଦ ଗ୍ରସ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ କାଉନସିଲ କରି ଠିକ୍ ବାଟକୁ ଅଣା ଯାଇପାରିବ। ନକାରାତ୍ମକ ଚିନ୍ତାଧାରା ଦ୍ୱାରା ଘେରି ରହି ବ୍ୟକ୍ତି ଡିପ୍ରେସନର ଶୀକାର ହୁଏ ।

କ୍ରୋନିକ୍ ଡିପ୍ରେସନରେ ବ୍ୟକ୍ତି ଅନେକ ସମସ୍ୟା ଭୋଗିଥାଏ। ଯାହାଫଳରେ ସେ କାହାର ପରାମର୍ଶ ଓ ସାହାଯ୍ୟ ଓ ସହଯୋଗ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ ନାହିଁ ଏବଂ ସେ ଅତି ସହଜରେ କାହାକୁ ବିଶ୍ବାସ କରିପାରେ ନାହିଁ। କ୍ରୋନିକ୍ ଡିପ୍ରେସନ୍ ସମୟରେ, ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଏକାକୀ ଅନୁଭବ କରିବାକୁ ଲାଗେ। ହରମୋନ୍ ଅସନ୍ତୁଳନ ହେତୁ ଏହିପରି ଧାରଣା ଆସେ । କାହାକୁ ହରାଇବା ପରେ ମଧ୍ୟ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ ପହଞ୍ଚିପାରେ ।

ଉଦାସୀନତାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହେଉଛି ଆମ ମସ୍ତିଷ୍କରେ ସେରୋଟୋନିନ୍ ହରମୋନର ଅଭାବ । ଯେତେବେଳେ ଆମ ମସ୍ତିଷ୍କରେ ଏହି ହରମୋନ୍ କମିଯାଏ, ସେତେବେଳେ ବ୍ୟକ୍ତି ନକାରାତ୍ମକତା ଆଡକୁ ଗତି କରିବା ଆରମ୍ଭ କରେ । ସେରୋଟୋନିନ୍ ଏକ ହାପି ହରମୋନ୍ । ଯେତେବେଳେ ଏହାର ମସ୍ତିଷ୍କରେ ସଠିକ୍ ପରିମାଣରେ ରୁହେ, ସେତେବେଳେ ଆମେ ଖୁସି ଏବଂ ନିରାପଦ ଅନୁଭବ କରୁ । କିନ୍ତୁ ଏହାର ହ୍ରାସ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଉଦାସୀନତା ଆଡକୁ ଗତି କରେଇବା ଆରମ୍ଭ କରେ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.