21 ଫେବୃଆରୀ 2020 ରୁ 21 ଜୁନ 2020: ପୃଥିବୀର ଅତି କମରେ 66ଟି ଦେଶ ଏବଂ ଅଞ୍ଚଳ କୋଭିଡ-19 କାରଣରୁ ଜାତୀୟ ଓ ମ୍ୟୁନିସିପାଲଟି ନିର୍ବାଚନ ସ୍ଥଗିତ ରଖିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି । ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ତତଃ 22ଟି ଦେଶ ଏବଂ ଅଞ୍ଚଳ ଜାତୀୟ ଓ ମ୍ୟୁନିସିପାଲଟି ର୍ବାଚନ ସ୍ଥଗିତ ରଖିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି।
ସେହପରି 34ଟି ଦେଶ ଓ ଅଞ୍ଚଳ କୋଭିଡ-19 ସତ୍ତ୍ବେ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଓ ଉପରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ନିର୍ବାଚନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି। ଯେଉଁଥିରେ ଅତି କମରେ 19ଟି ଜାତୀୟ ଓ ମ୍ୟୁନିସିପାଲଟି କିମ୍ବା ଜନମତ ସଂଗ୍ରହ ହୋଇଛି ।
ଭାରତରେ ଆଗାମୀ ନିର୍ବାଚନ ବିହାରରେ ଥିବାବେଳେ ଏହା ଏବେ ଚିନ୍ତାର କାରଣ ପାଲଟିଛି । (ଯାହା ନଭେମ୍ବର 29, 2020 ସୁଦ୍ଧା ନିଶ୍ଚିତ ହେବା ଉଚିତ), ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ (ମେ 30, 2021), ଆସାମ (ମେ 31, 2021), କେରଳ (ଜୁନ୍ 1) ପାଇଁ ଆଗାମୀ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ। , 2021), ତାମିଲନାଡୁ (ମେ 24, 2021) ଏବଂ ପୁଡୁଚେରୀ (ଜୁନ୍ 8, 2021) ।
ରାଜ୍ୟସଭା ବା ବିଧାନପରିଷଦ ନିର୍ବାଚନ ପରି ନିର୍ବାଚନ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ସାମ୍ବିଧାନିକ ସମ୍ଭାବନା ଯାହା ଅନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କାଳ ପାଇଁ ସ୍ଥଗିତ ରଖାଯାଇପାରିବ । ଲୋକସଭା ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନକୁ ମାତ୍ର 6 ମାସ ସ୍ଥଗିତ ରଖିପାରେ । ଯାହା ଗୃହର ଦୁଇଟି ଅଧିବେଶନ ମଧ୍ୟରେ ସାମ୍ବିଧାନିକ ପରିଭାଷିତ ସୀମା ଅଟେ। ବିଧାନସଭା (ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା 85 (1) ଏବଂ ଧାରା 174 (1) ) । ପରବର୍ତ୍ତୀ ଅବଧି ପାଇଁ, ବଲ୍ କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀ କୋର୍ଟରେ ଅଛି, ଯାହା ଦୁଇଟିର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବା ସମ୍ଭାବନା ।
ପ୍ରଥମଟି ହେଉଛି ଧାରା 172 (1) ର ପ୍ରୋଭିଜନ ଯେଉଁଥିରେ ଜରୁରୀକାଳୀନ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଜରୁରୀକାଳୀନ ପରିସ୍ଥିତି ହଟାଯିବାର ଛଅ ମାସ ଅବଧି ସହିତ ଏକ ନିର୍ବାଚନକୁ ଏକ ବର୍ଷ ପାଇଁ ସ୍ଥଗିତ ରଖାଯାଇପାରିବ । ରାଇଡର ଏହା ହେଉଛି ଯେ ଯଦି ଦେଶର ମହାମାରୀ କିମ୍ବା ମହାମାରୀ ନହୁଏ ତେବେ ଦେଶର ସୁରକ୍ଷା ତଥା ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ପ୍ରତି ବିପଦ ରହିଲେ ହିଁ ଜରୁରୀକାଳୀନ ପରିସ୍ଥିତି ଘୋଷଣା କରାଯାଇପାରିବ। ଦ୍ୱିତୀୟ ବିକଳ୍ପ ହେଉଛି ରାଜ୍ୟରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଶାସନ ଘୋଷଣା କରିବା, ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା 356 (1) ଦ୍ୱାରା ସକ୍ଷମ । କିନ୍ତୁ ଏହାର ସୀମା ସୁପ୍ରିମୋଙ୍କ ଦ୍ବାରା ବାରମ୍ବାର ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରାଯାଇଛି ।
ମହାମାରୀ ମଧ୍ୟରେ ଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆ କେବଳ 44 ମିଲିୟନ ଭୋଟରଙ୍କ ସହିତ ଏହାର ଜାତୀୟ ନିର୍ବାଚନ କରିଥିଲା । ଏହା ଇସି ପାଇଁ ଏକ ଉତ୍ତମ ପ୍ରେରଣା ଉତ୍ସ । ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆ ଅଛି, ଯାହା କଡା ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ଅନୁଯାୟୀ, ନିକଟତମ ସିଦ୍ଧ ଜାତୀୟ ନିର୍ବାଚନକୁ 28 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ସର୍ବାଧିକ 66.2% ଭୋଟର ରେକର୍ଡ କରିବାରେ ସଫଳ ହୋଇଛି।
ଜାତୀୟ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ 300 ସଦସ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ଏକତରଫା ଜାତୀୟ ବିଧାନସଭା ପାଇଁ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ନିର୍ବାଚନରେ ସରକାରଙ୍କ ସଫଳ ରୋଗ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପଦକ୍ଷେପଗୁଡିକର ନକଲ କରୁଛନ୍ତି। ଭୋଟରମାନେ ପିନ୍ଧିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଫେସ୍ ମାସ୍କ ଏବଂ ଗ୍ଲୋଭସ୍, ସାମାଜିକ ଦୂରତା ବଜାୟ ରଖନ୍ତୁ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ବଲବଟ ପକାଇବା ପୂର୍ବରୁ ଏକ ତାପମାତ୍ରା ଯାଞ୍ଚ କରନ୍ତୁ । ଯେଉଁମାନେ ସ୍କ୍ରିନିଂରେ ବିଫଳ ହୁଅନ୍ତି ସେମାନେ ସଂଲଗ୍ନ ବୁଥରେ ଭୋଟ ଦେବେ । ପୋଷ୍ଟ ମାଧ୍ୟମରେ ସେମାନଙ୍କ ଫ୍ରାଞ୍ଚାଇଜ ବ୍ୟାୟାମ କରିବାକୁ କ୍ୱାଣ୍ଟିନ ଅଧୀନରେ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପାଇଁ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି। ଯୋଗ୍ୟ ଭୋଟରଙ୍କ ଏକ ଚତୁର୍ଥାଂଶ ସପ୍ତାହ ଶେଷରେ ମତଦାନ କରିଥିବା କୁହାଯାଉଛି।
ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ 2019 ସମୀକ୍ଷା
ପ୍ରାୟ 900 ନିୟୁତ ଭୋଟର - ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ଆମେରିକାର ମିଳିତ ଜନସଂଖ୍ୟାଠାରୁ ଅଧିକ । ୟୁରୋପୀୟ ୟୁନିଅନ- ଦୁନିଆର ସବୁଠୁ ବଡ ନିର୍ବାଚନ ଅଭ୍ୟାସରେ ଭାଗ ନେବାକୁ ଯୋଗ୍ୟ । ଅତିକମରେ 2,354 ରାଜନୈତିକ ଦଳଗୁଡିକ ଭାରତର ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗରେ ପଞ୍ଜିକୃତ- ଏକ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ସାମ୍ବିଧାନିକ । ଶରୀର-17 ତମ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ, ତଥାପି ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେବଳ 543 ଜଣ ଆଞ୍ଚଳିକ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଆଶା କରାଯାଏ ।
ମୁକ୍ତ ଏବଂ ନିରପେକ୍ଷ ନିର୍ବାଚନକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ତଥା ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରୟାସର ଏକ ଅଂଶ ଭାବରେ ଭାରତୀୟ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ (ଇସି) ନିର୍ବାଚନ ହିଂସା ପାଇଁ ତଥାକଥିତ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ କିମ୍ବା ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ମତଦାନ କେନ୍ଦ୍ର ଚିହ୍ନଟ କରିଛି ।
7ଟି କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପାରାମିଲିଟାରୀ ଏବଂ ପୋଲିସ ଫୋର୍ସରୁ 500,000ରୁ ଅଧିକ ସୁରକ୍ଷା କର୍ମୀ ରହିବେ ସାତ-ପର୍ଯ୍ୟାୟ ନିର୍ବାଚନ ଅବଧି ମଧ୍ୟରେ ସାରା ଦେଶରେ ନିୟୋଜିତ ।
ନିର୍ବାଚନୀ ହିଂସା ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ଅସୁରକ୍ଷିତ ଭାବରେ ଚିହ୍ନଟ ହୋଇଥିବା କ୍ଷେତ୍ରଗୁଡିକ ହେଉଛି ସେହି ସଶସ୍ତ୍ର ବିବାଦର ସ୍ଥାନ, ଯଥା (୧) ଜାମ୍ମୁ କାଶ୍ମୀର; (୨) "ରେଡ୍ କରିଡର" ଦର୍ଶାଏ; (3) ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ରାଜ୍ୟଗୁଡିକ; ସେହିପରି (4) ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଏବଂ କେରଳ, ରାଜନୈତିକ ହିଂସା ସହିତ ଦୁଇଟି ରାଜ୍ୟ ।
ଭାରତର ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ମଇ 20, 2019 ସୁଦ୍ଧା ସାରା ଦେଶରେ 3,456.22 କୋଟି ଟଙ୍କା ମୂଲ୍ୟର ନଗଦ ଏବଂ ସାମଗ୍ରୀ (ଡ୍ରଗ୍ସ, ମଦ, ସୁନା, ରୂପା ଇତ୍ୟାଦି) ଜବତ କରାଯାଇଛି। ଫଳସ୍ୱରୂପ, ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଜନ କରିବାର ଏକମାତ୍ର ଉପାୟ ବୋଲି ମନେହୁଏ। ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଯେ ଭାରତ ହେବ ନାହିଁ ଏହି ମହାମାରୀ ସମୟରେ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଜନ କରୁଥିବା ଏକମାତ୍ର ଦେଶ।
ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ପୁନଃ ଆରମ୍ଭ କରିବାର ସମୟ ସର୍ବସାଧାରଣ ସ୍ଥାନରେ ଫେସ ମାସ୍କ ପିନ୍ଧିବାରେ ଯେକୌଣସି ଆରାମ, ମହାମାରୀ ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଆସନ୍ତା କିଛି ମାସ ମଧ୍ୟରେ ଘଟିବାର ସମ୍ଭାବନା ନାହିଁ, ଏବଂ ଭୋଟରଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ଫ୍ରାଞ୍ଚାଇଜ ଅଭ୍ୟାସ କରିବା ସମୟରେ ଏହାକୁ ପିନ୍ଧିବାକୁ ପଡିବ । ତଥାପି, ସେମାନଙ୍କର ପରିଚୟ ନିଶ୍ଚିତ କରିବାକୁ ସେମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ମାସ୍କ ଅପସାରଣ କରିବାକୁ ପଡିପାରେ ।
ମତଦାନ କେନ୍ଦ୍ର ବାହାରେ ଧାଡି ବାନ୍ଧିବାବେଳେ ଜଣଙ୍କୁ ଫେସ ମାସ୍କ ପିନ୍ଧିବାକୁ ପଡିପାରେ । 4 ମାସରୁ କମ୍ ପ୍ରତିନିଧୀମାନେ କିନ୍ତୁ ଭୋଟ ଦେବା ପୂର୍ବରୁ ତାଙ୍କୁ ଭୋଟ ଦେବାବେଳେ କୋଭିଡ-19 ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ସାମାଜିକ ଦୂରତା ପ୍ରୋଟୋକଲରେ ଯୋଗଦେବା ବ୍ୟତୀତ ମତଦାନ ଅଧିକାରୀ ପ୍ରକାଶ କରିବାକୁ ତାଙ୍କୁ ମାସ୍କ ହଟାଇବାକୁ ପଡିପାରେ।
ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭୋଟରଙ୍କ ପରିଚୟ ସେମାନଙ୍କର ଫଟୋ ପରିଚୟ ପତ୍ର ସହିତ ସେମାନଙ୍କର ଚେହେରା ଯାଞ୍ଚ କରି ନିଶ୍ଚିତ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଏବଂ ଫଟୋ ଆଧାରିତ ଭୋଟର ତାଲିକା, ଯାହା ମତଦାନ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ସହିତ ଉପଲବ୍ଧ ହେବ । ହାତ ସାନିଟାଇଜରମାନେ ହୋଇପାରେ । ପାନୀୟ ଜଳ ବ୍ୟତୀତ ମତଦାନ କେନ୍ଦ୍ରରେ ଯୋଗାଇବାକୁ ପଡିବ । ଏହିପରି କୌଣସି ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ଆୟୋଗ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସହ ଆଲୋଚନା କରିବେ । ଏକମତ ହେବା ପାଇଁ ରାଜନୈତିକ ଦଳର ପ୍ରତିନିଧୀ ତଥା ରାଜ୍ୟ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କ ସହ ଏଭଳି ଆଦର୍ଶ ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରାଯିବ। ବ୍ୟାପକ ପରାମର୍ଶ ପରେ ଏପରି ମାନଦଣ୍ଡ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବ ।
ପୋଲ୍ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ନିର୍ବାଚନ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ନୂତନ ଅଭ୍ୟାସ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଏବଂ ସାମାଜିକ ନୀତି ଅନୁସରଣ କରିବାକୁ ପଡିପାରେ । ଏହା ଏକ ପ୍ରକୃତ ଆହ୍ବାନ ଯେହେତୁ ଏହା ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଯେପରି ଭାରତରେ ଏହିପରି ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯିବା ଆବଶ୍ୟକ ।
କିଛି ବିଶେଷଜ୍ଞ କହିଛନ୍ତି ଯେ କୋଭିଡ-19 ମହାମାରୀ 2 ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିପାରେ। ଏଭଳି ନିର୍ବାଚନକୁ ସମାଲୋଚନା କରାଯାଇଛି । ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଏବଂ ସଂଘୀୟତାର ଆତ୍ମା ବିରୁଦ୍ଧରେ ହେବ, ଯାହା ହେଉଛି ମୌଳିକ ଉପାଦାନ । ସମ୍ବିଧାନ ଏକ ବୃହତ ତଥା ସୁ-ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଭାରତ କିପରି ଏହି ସଙ୍କଟକୁ ମୁକାବିଲା କରେ ତାହା ହେଉଛି ସବୁଠାରୁ ବଡ ଏହା ପୂର୍ବରୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରେ ।
ବ୍ୟୁରୋ ରିପୋର୍ଟ, ଇଟିଭି ଭାରତ
