ମୁମ୍ବାଇ: 'ସ୍ବାଧୀନତା ହେଉଛି ମୋର ଜନ୍ମ ଅଧିକାର ଏବଂ ମୁଁ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ଏହାକୁ ହାସଲ କରିବି 'ଏହି ଉକ୍ତିଟି ଆଜି ମଧ୍ୟ ଦେଶବାସୀଙ୍କ ମାନସପଟ୍ଟରେ ଲିପିବଦ୍ଧ ହୋଇ ରହିଛି । ସ୍ବାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନରେ ବଳିଷ୍ଠ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ଲୋକମାନ୍ୟ ବାଲ ଗଙ୍ଗାଧର ତିଲକଙ୍କ ଏହି ଅମର ସ୍ଲୋଗାନକୁ କୌଣସି ଇତିହାସ ପ୍ରେମୀ ଭାରତୀୟ ଭୁଲି ପାରିବେ ନାହିଁ । ସେହି ସମୟରେ ତିଲକ ଭାରତୀୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବେଶ୍ ଲୋକପ୍ରିୟ ଥିଲେ । କାରଣ ତାଙ୍କର ଲେଖା ଦେଶବାସୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜାତୀୟତାର ମଞ୍ଜି ବୁଣୁଥିଲା ।
ସେ ମୁଖ୍ୟତଃ କେଶରୀ ଏବଂ ମହରତ୍ତା ଖବରକାଗଜରେ ପ୍ରକାଶିତ ତାଙ୍କ ପ୍ରବନ୍ଧ ମାଧ୍ୟମରେ ଯୋଗଦାନ କରିଥିଲେ, ଯାହା ଲୋକଙ୍କୁ ସ୍ବାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ଭାଗ ନେବାକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥିଲା । ସେଥିପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ବ୍ରିଟିଶମାନେ 'ଭାରତୀୟ ଅଶାନ୍ତିର ପିତା' ବୋଲି ଡାକୁଥିଲେ । ସେମାନେ ତାଙ୍କୁ ଦେଶଦ୍ରୋହ ଅଭିଯୋଗରେ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଉତ୍ତେଜକ ପ୍ରବନ୍ଧ ଲେଖିବା କାରଣରୁ ତାଙ୍କୁ 'ଲୋକମାନ୍ୟ' ଆଖ୍ୟା ଦେଇଥିଲେ ଯାହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି 'ଲୋକମାନଙ୍କର ଗ୍ରହଣୀୟ ନେତା' । ଐତିହାସିକ ମୋହନ ସେଟ୍ଟୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କୁ ଦେଶରୁ ବାହାର କରିଦେବା ପାଇଁ ସେ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିବା ବେଳେ ତିଲକଙ୍କ ନେତୃତ୍ବକୁ ବହୁଳ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା ।
ଲୋକମାନ୍ୟ ତିଲକ 1856 ମସିହା 23 ଜୁଲାଇରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ରତ୍ନଗିରି ଜିଲ୍ଲାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । 1866 ମସିହାରେ ତିଲକ ତାଙ୍କ ପିତାମାତାଙ୍କ ସହ ରତ୍ନଗିରିରୁ ପୁଣେ ଆସିଥିଲେ ଯେଉଁଠାରେ ସେ 1872 ମସିହାରେ ମାଟ୍ରିକ୍ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଶେଷ କରିଥିଲେ। ଏହା ପୂର୍ବରୁ 1871 ମସିହାରେ ସେ କୋଙ୍କଣର ବଲାଲ ବଲ ପରିବାରର ସତ୍ୟଭାମବାଇଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ । ମାଟ୍ରିକ୍ ପରେ ତିଲକ 1876 ମସିହାରେ ପୁଣେ ଡେକାନ୍ କଲେଜରୁ ସ୍ନାତକ ହାସଲ କରିଥିଲେ । ଏଠାରେ ସେ ଗୋପାଳ ଗଣେଶ ଅଗରକରଙ୍କୁ ଭେଟିଥିଲେ ଏବଂ ଏହି ଯୋଡି ଭାରତର ସ୍ବାଧୀନତା ପାଇଁ ଏକାଠି ଲଢିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ ।
ପରେ ୧୮୮୧ ମସିହାରେ, ତିଲକ ଏବଂ ଅଗରକର ଦୁଇଟି ଖବରକାଗଜ ଆରମ୍ଭ କଲେ । ଇଂରାଜୀରେ କେଶରୀ ଏବଂ ମରାଠୀରେ ମହରତ୍ତା । ଅଗରକର କେଶରୀର ପ୍ରଥମ ସମ୍ପାଦକ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ତିଲକ ମହରତ୍ତାର ଦାୟିତ୍ବ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଲଢେଇର ରଣନୀତି ଉପରେ ମତଭେଦ କାରଣରୁ ସେମାନେ ବିଭାଜିତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ତିଲକ ଉଭୟ ଖବରକାଗଜ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
1881 ମସିହାରୁ 1920 ମଧ୍ୟରେ ତିଲକ 513ଟି ଲେଖା ଲେଖିଥିଲେ । କେଶରୀ ଏବଂ ମହରତ୍ତାରେ ତାଙ୍କର ପ୍ରବନ୍ଧଗୁଡିକ ଭଲ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ସେ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାରଙ୍କୁ ସମାଲୋଚନା କରି ଜେଲ ଯାଇଥିଲେ । ତଥାପି ସେ ବ୍ରିଟିଶ ସରକାରଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ନିଜର ଲେଖା ବନ୍ଦ କରିନଥିଲେ। ତିଲକ ବାରମ୍ବାର ଏହା ପ୍ରମାଣ କରିଥିଲେ ଯେ ଖଣ୍ଡାଠାରୁ କଲମ ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଏବଂ ସେ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲୋକଙ୍କୁ ଘେରିବା ପାଇଁ କେଶରୀ ଏବଂ ମହରତ୍ତାକୁ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ ବୋଲି ଐତିହାସକାର କହିଛନ୍ତି ।
1905 ମସିହାରେ ବଙ୍ଗଳାର ପ୍ରଥମ ବିଭାଜନ ପରେ ସାରା ଦେଶରେ ଦଙ୍ଗା ହୋଇ ଏକ ହିଂସାତ୍ମକ ଆନ୍ଦୋଳନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ସମର୍ଥନ କରି ତିଲକ ୪ଟି ପ୍ରମୁଖ ସ୍ଲୋଗାନ ଦେଇଥିଲେ: ସ୍ବଦେଶୀ, ବହିଷ୍କାର, ଜାତୀୟ ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ସ୍ବରାଜ । ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲୋକଙ୍କୁ ଏକାଠି କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ସେ ଏକ ସର୍ବସାଧାରଣ ଗଣେଶୋତ୍ସବ ମଧ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ତିଲକଙ୍କ ଅଣନାତି ରୋହିତ ତିଲକ କହିଛନ୍ତି ଯେ, "ଲୋକମାନ୍ୟ ତିଲକ ସାରା ଦେଶରେ ସ୍ବରାଜ୍ୟର ମଞ୍ଜି ବୁଣିଥିଲେ । ସେ କେଶରୀ ମାଧ୍ୟମରେ ବ୍ରିଟିଶମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ପ୍ରବନ୍ଧ ଲେଖିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ଜେଲରେ ରଖାଯାଇଥିଲା ।
ତିଲକ ପରି ଜଣେ ସାହସୀ ସଂଗ୍ରାମୀ, ଅତୁଳନୀୟ ନେତାଙ୍କ ସ୍ମୃତି ଆଜି ମଧ୍ୟ ଅନେକଙ୍କୁ ଯୋଗାଉଛି ପ୍ରେରଣା । ତେବେ ଦେଶ 75 ତମ ସ୍ବାଧୀନତା ଦିବସ ପାଳନ କରୁଥିବା ବେଳେ ଇଟିଭି ଭରତ ଏହି ଜ୍ବଳନ୍ତ ନେତା ତଥା ଦେଶ ପାଇଁ ନିଜ ଜୀବନକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଥିବା ଏହି ମହାନ ଆତ୍ମା ଲୋକମାନ୍ୟ ତିଲକଙ୍କୁ ଇଟିଭି ଭରତ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇଛି ।
ବ୍ୟୁରୋ ରିପୋର୍ଟ, ଇଟିଭି ଭାରତ
