ଭୁବନେଶ୍ବର: ବିଗତ ଏକ ବର୍ଷରେ ଦେଶର ସରକାରୀ ସ୍କୁଲଗୁଡିକରେ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ନାମଲେଖା ସଂଖ୍ୟା ପ୍ରାୟ ୩୭ ଲକ୍ଷ ହ୍ରାସ ପାଇଛି । ସେହିପରି ଉଭୟ ଦେଶ ଓ ରାଜ୍ୟରେ ଉଚ୍ଚବିଦ୍ୟାଳୟ ଗୁଡିକରେ ଝିଅଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ପୁଅଙ୍କ ଡ୍ରପ-ଆଉଟ୍ ହାର ଚିନ୍ତାଜନକ । ଯାହା ଶିକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ପକ୍ଷରୁ ପ୍ରକାଶିତ ରିପୋର୍ଟରୁ ଜଣାପଡିଛି । ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଅଧୀନସ୍ଥ ‘ଏକୀକୃତ ଜିଲ୍ଲା ସୂଚନା ପ୍ରଣାଳୀ’ (UDISE) ପ୍ଲସ ରିପୋର୍ଟରେ ଏପରି କିଛି ତଥ୍ୟ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି ।
- ବଢିଛି ସରକାରୀ ସ୍କୁଲ ସଂଖ୍ୟା, କମିଛି ନାମଲେଖା :-
ରିପୋର୍ଟ ମୁତାବକ ୨୦୨୨-୨୩ ଓ ୨୦୨୩-୨୦୨୪ ଶିକ୍ଷାବର୍ଷରେ ଦେଶରେ ସରକାରୀ ସ୍କୁଲ ସଂଖ୍ୟା ୧.୪୬୬ ନିୟୁତରୁ ୧.୪୭୧ ନିୟୁତକୁ (ପ୍ରାୟ ୫୦୦୦) ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ତେବେ ଏହି ସମୟରେ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ନାମଲେଖା ସଂଖ୍ୟା ୨୫୧.୭ ନିୟୁତରୁ ୧୪୮ ନିୟୁତକୁ ହ୍ରାସ ପାଇଥିବା ଜଣାପଡିଛି । ତେବେ ଲିଙ୍ଗଭିତ୍ତିକ, ସାମାଜିକ ବର୍ଗୀକରଣ ଏବଂ ଶିକ୍ଷାସ୍ତରରେ ନାମଲେଖା ସଂଖ୍ୟା ଏତେଟା ହ୍ରାସ ପାଇନଥିବା କୁହାଯାଇଛି ।
- ଛାତ୍ରଙ୍କ ତୁଳନାରେ ନାମ ଲେଖାଉଛନ୍ତି ଅଧିକ ଛାତ୍ରୀ
ବିଗତ ଏକ ବର୍ଷରେ ନୂଆ ଛାତ୍ରୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୧.୬ ନିୟୁତ ଏବଂ ଛାତ୍ରଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୨.୧ ନିୟୁତ ହ୍ରାସ ପାଇଛି । ଅପରପକ୍ଷରେ ପଛୁଆ ବର୍ଗ (ଓବିସି) ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୨.୫ ନିୟୁତ ହାସ ପାଇଥିବା ବେଳେ ଅନୁସୂଚୀତ ଜାତି (ଏସ୍ସି)ଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୧.୨ ନିୟୁତ ଏବଂ ଆଦିବାସୀ,(ଏସ୍ଟି) ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୨ ଲକ୍ଷ ହ୍ରାସ ପାଇଛି । ସେହିପରି ମୁସଲମାନ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୧ ଲକ୍ଷ କମିଥିବା ବେଳେ ଅନ୍ୟ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ସଂପ୍ରଦାୟ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୩ ଲକ୍ଷ ହ୍ରାସ ପାଇଥିବା ରେକର୍ଡ କହୁଛି ।
- ହ୍ରାସ ପାଇଛି ସାମଗ୍ରିକ ଡ୍ରପ-ଆଉଟ୍ ସଂଖ୍ୟା
ପାଠପଢା ଅଧାରୁ ସ୍କୁଲ ଛାଡିଥିବା (ଡ୍ରପ୍ ଆଉଟ) ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ ପାଇବା ଶୁଭ ସଙ୍କେତ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି । ସରକାରୀ ସ୍କୁଲରେ ନାମଲେଖା ଏବଂ ଛାତ୍ରବୃତ୍ତି ପାଇବା ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଅଧିକ କାଗଜପତ୍ରର ଆବଶ୍ୟକତା ପଡୁଥିବାରୁ ଅଧିକାଂଶ ଛାତ୍ର ଅଧାରୁ ସ୍କୁଲ ଛାଡୁଥିବା ରିପୋର୍ଟରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି । ସରକାର ଏଥିପ୍ରତି ଉଚିତ ଧ୍ୟାନ ଦେଲେ ସ୍ଥିତିରେ ଉନ୍ନତି ଘଟିବ ବୋଲି ଦଳିତ ମାନବାଧିକାର ଜାତୀୟ ଅଭିଯାନର ମୁଖପାତ୍ର ବୀଣା ପାଲିକଲ କହିଛନ୍ତି । ଦେଶରେ ଥିବା ୧.୪୭୨ ନିୟୁତ ସ୍କୁଲ, ୯.୮ ନିୟୁତ ଶିକ୍ଷକ ଏବଂ ୨୪୮ ନିୟୁତ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ତଥ୍ୟକୁ ଆଧାର କରି ‘ୟୁଡିଆଇଏସ୍ଇ’ ପକ୍ଷରୁ ଏହି ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଛି ।
୧. ସ୍କୁଲରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ସୁବିଧା:-
ତଥ୍ୟ ଅନୁସାରେ, ଦେଶରେ ମୋଟ ୧୪ ଲକ୍ଷ ୭୧ ହଜାର ୮୯୧ ସ୍କୁଲ ରହିଥିବା ବେଳେ ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୮,୪୧, ୩୨୭ ସ୍କୁଲରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ପାଇଁ ସୁବିଧା ରହିଛି । ସେଥିମଧ୍ୟରୁ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବ୍ୟବହାର କରିବା ପାଇଁ ୭୪୮୯୧୮ ସ୍କୁଲର ଯୋଗ୍ୟତା ରହିଛି । ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଇଣ୍ଟରନେଟ ଥିବା ସ୍କୁଲ ସଂଖ୍ୟା ହେଉଛି ୭୯୨୯୯୨ । ତେବ ତଥ୍ୟ ଆଧାରରେ ଦେଖିବାକୁ ଗଲେ ଓଡିଶାରେ ବିଶେଷ ଭାବରେ ୬୧,୬୯୩ ସ୍କୁଲରେ ୩୬,୬୨୮ ଟି କମ୍ପ୍ୟୁଟର ସୁବିଧା ରହିଛି । ସେହିପରି ୩୪,୪୦୧ ଟି ସ୍କୁଲ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ବ୍ୟବହାର ଉପଯୋଗୀ ଭାବେ ଚିହ୍ନଟ ହୋଇଛନ୍ତି । ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୫୦,୫୮୨ ଟି ସ୍କୁଲରେ ଇଣ୍ଟରନେଟ ସୁବିଧା ରହିଛି ।
- ରାଜ୍ୟରେ ଅଛି କେଉଁ ବର୍ଗର କେତେ ସ୍କୁଲ:-
୨୦୨୩-୨୪ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, "ଓଡିଶାରେ ୬୧,୬୯୩ ଟି ସ୍କୁଲ ରହିଥିବା ବେଳେ ସରକାରୀ ସ୍କୁଲରେ ୪୮୬୭୧, ସରକାରୀ ଅନୁଦାନ ପ୍ରାପ୍ତ ସ୍କୁଲ ୫୯୦୭, ଘରୋଇ ଅନୁଦାନ ପ୍ରାପ୍ତ ସ୍କୁଲ ୬୦୪୨ ଓ ୧୦୭୩ ଟି ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସ୍କୁଲ ରହିଛି । ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୩୬,୬୨୮ ସ୍କୁଲରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ସୁବିଧା ରହିଥିବା ବେଳେ ସରକାରୀ ସ୍କୁଲରେ ୨୭,୧୪୦ ଟି, ସରକାରୀ ଅନୁଦାନ ପ୍ରାପ୍ତ ସ୍କୁଲରେ ୩,୮୫୧ ଟି, ୪୯୧୦ ଘରୋଇ ଅନୁଦାନ ପ୍ରାପ୍ତ ସ୍କୁଲରେ ଏବଂ ୭୧୭ଟି ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସ୍କୁଲରେ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ସୁବିଧା ରହିଛି।
ଦେଶରେ ସରକାରୀ ସ୍କୁଲରେ ମଧ୍ୟ ସେହି ସମାନ ସ୍ଥିତି । ତେବେ ଦେଶରେ ୧୪,୭୧,୮୯୧ଟି ସ୍କୁଲ ରହିଥିବା ବେଳେ ସେଥିରେ ୭,୯୨,୯୯୨ ସ୍କୁଲରେ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ସୁବିଧା ରହିଛି । ତେବେ ୧୦ ଲକ୍ଷ ୧୭ ହଜାର ୬୬୦ଟି ସରକାରୀ ସ୍କୁଲ ମଧ୍ୟରୁ ୪,୭୦,୧୮୮ଟି ସ୍କୁଲରେ ଇଣ୍ଟରନେଟ ସୁବିଧା ରହିଛି । ସେହିଭଳି ଭାବରେ ୮୦ ହଜାର ୩୧୩ ସରକାରୀ ଅନୁଦାନ ପ୍ରାପ୍ତ ସ୍ତରର ସ୍କୁଲ ମଧ୍ୟରୁ ୫୮୮୭୨ଟି ସ୍କୁଲରେ ଇଣ୍ଟରନେଟର ସୁବିଧା ରହିଛି । ଅନ୍ୟପଟେ ଘରୋଇ ଅନୁଦାନ ପ୍ରାପ୍ତ ସ୍ତରରେ ୪୨୮୧୦ଟି ସ୍କୁଲ ରହିଥିବା ବେଳେ ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୨,୪୫,୮୮୦ ଟି ସ୍କୁଲରେ ଇଣ୍ଟରନେଟ ସୁବିଧା ରହିଛି ।
- ରାଜ୍ୟରେ କେତେ ସ୍କୁଲରେ ଅଛି ଇଣ୍ଟରନେଟ ସୁବିଧା
ଓଡିଶା ପକ୍ଷରେ କହିବାକୁ ଗଲେ ୬୧,୬୯୩ ଟି ସ୍କୁଲ ରହିଥିବା ବେଳେ ସେଥିରେ ୫୦୫୮୨ ସ୍କୁଲରେ ଇଣ୍ଟରନେଟ ସୁବିଧା ରହିଛି । ତେବେ ୪୮୬୭୧ ଟି ସରକାରୀ ସ୍କୁଲ ମଧ୍ୟରୁ ୩୯୫୯୪ ଟି ସ୍କୁଲରେ ଇଣ୍ଟରନେଟ ସୁବିଧା ରହିଛି। ସେହି ଭଳି ଭାବରେ ୫୯୦୭ ସରକାରୀ ଅନୁଦାନ ପ୍ରାପ୍ତ ସ୍ତରର ସ୍କୁଲ ମଧ୍ୟରୁ ୪୯୦୨ ଟି ସ୍କୁଲରେ ଇଣ୍ଟର ନେଟର ସୁବିଧା ରହିଛି । ଅନ୍ୟପଟେ ଘରୋଇ ଅନୁଦାନ ପ୍ରାପ୍ତ ସ୍ତରରେ ୬୦୪୨ ଟି ସ୍କୁଲ ରହିଥିବା ବେଳେ ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୫୨୦୯ ଟି ସ୍କୁଲରେ ଇଣ୍ଟରନେଟ ସୁବିଧା ରହିଛି।
3. ବାଳକ/ବାଳିକା ଶୌଚାଳୟ
ଦେଶରେ ମୋଟ ସ୍କୁଲ ୧୪,୭୧,୮୯୧ ରହିଥିବା ବେଳେ ୧୪,୧୯,୨୪୨ ଟି ସ୍କୁଲରେ ଛାତ୍ରୀଙ୍କ ପାଇଁ ଶୌଚାଳୟର ସୁବିଧା ରହିଛି । ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୧୩,୬୬,୭୫୦ଟି ଛାତ୍ରୀଙ୍କ ଶୌଚାଳୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ରହିଛି । ସେହିପରି ଭାବରେ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ୧୩,୮୧,୯୦୯ ଟି ଶୌଚାଳୟ ରହିଥିବା ବେଳେ ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୧୩,୨୦,୬୫୪ଟି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ରହିଛି ।
- ରାଜ୍ୟର ସ୍କୁଲରେ କେତେ ଶୌଚାଳୟ:
ଓଡିଶା ପକ୍ଷେ ଦେଖିଲେ ମୋଟ ସ୍କୁଲ ୬୧,୬୯୩ ରହିଥିବା ବେଳେ ୬୧,୦୧୨ ଟି ରହିଛି ଛାତ୍ରୀଙ୍କ ପାଇଁ ଶୌଚାଳୟର ସୁବିଧା ରହିଥିବା ବେଳେ ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୬୦,୫୮୨ ଟି ଛାତ୍ରୀଙ୍କ ଶୌଚାଳୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ରହିଛି । ସେହିପରି ଭାବରେ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମୋଟ ୫୯,୬୬୯ ଟି ଶୌଚାଳୟ ରହିଥିବା ବେଳେ ୫୯୧୨୦ ଟି ସ୍କୁଲରେ ଶୌଚାଳୟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ରହିଛି ।
4. ଦେଶରେ ସ୍କୁଲ ଡ୍ରପ-ଆଉଟ୍ ହାର
ଦେଶରେ ତୃତୀୟରୁ ପଞ୍ଚମ ଶ୍ରେଣୀ ମଧ୍ୟରେ ମୋଟ ୩.୭ ଡ୍ରପ-ଆଉଟ୍ ହାର ରହିଛି । ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ଡ୍ରପ ଆଉଟ୍ ହାର ରହିଛି ୩.୯ ପ୍ରତିଶତ ଓ ଛାତ୍ରୀଙ୍କ ଡ୍ରପ-ଆଉଟ୍ ହାର ରହିଛି ୩.୫ । ସେହିଭଳି ଭାବରେ ଷଷ୍ଠରୁ ଅଷ୍ଟମ ଶ୍ରେଣୀ ମଧ୍ୟରେ ମୋଟ ଡ୍ରପ-ଆଉଟ୍ ହାର ୫.୨ ହାର । ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ଡ୍ରପ-ଆଉଟ୍ ରେଟ ରହିଛି ୫.୨ ପ୍ରତିଶତ ଓ ଛାତ୍ରୀଙ୍କ ଡ୍ରପ-ଆଉଟ ରେଟ୍ ରହିଛି ୫.୩ । ସେହିଭଳି ଭାବରେ ନବମରୁ ଦ୍ଵାଦଶ ଶ୍ରେଣୀ ମଧ୍ୟରେ ମୋଟ ଡ୍ରପ ଆଉଟ ରହିଛି ୧୦.୯ ପ୍ରତିଶତ । ସେହିଭଳି ଭାବରେ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ଡ୍ରପ ଆଉଟ୍ ରେଟ ରହିଛି ୧୨.୩ ଓ ଛାତ୍ରୀଙ୍କ ଡ୍ରପ ଆଉଟ ରେଟ ରହିଛି ୯.୪। ଯାହା ୨୦୨୩-୨୪ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ‘ୟୁଡିଆଇଏସଇ ପ୍ଲସ’ ତଥ୍ୟରୁ ଜଣାପଡିଛି ।
- ଓଡିଶାରେ ମଧ୍ୟ ଡ୍ରପ ଆଉଟରେ ଛାତ୍ରୀଙ୍କଠୁ ଆଗରେ ଛାତ୍ର
ସେହିଭଳି ଓଡିଶାର ସ୍ଥିତି ଦେଖିଲେ, ରାଜ୍ୟରେ ତୃତୀୟରୁ ପଞ୍ଚମ ଶ୍ରେଣୀ ମଧ୍ୟରେ ମୋଟ ୦.୫ ଡ୍ରପ ଆଉଟ୍ ହାର ରହିଥିବା ବେଳେ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ଡ୍ରପ ଆଉଟ ରେଟ ରହିଛି ୦.୬ ଓ ଛାତ୍ରୀଙ୍କ ଡ୍ରପ ଆଉଟ୍ ରେଟ ରହିଛି ୦.୩ । ସେହିଭଳି ଭାବରେ ଷଷ୍ଠରୁ ଅଷ୍ଟମ ଶ୍ରେଣୀ ମଧ୍ୟରେ ମୋଟ ଡ୍ରପ ଆଉଟ ରେଟ ରହିଛି ୨.୦ । ଛାତ୍ର ମାନଙ୍କ ଡ୍ରପ ଆଉଟ ହାର ରହିଛି ୨.୨ ଓ ଛାତ୍ରୀଙ୍କ ଡ୍ରପ ଆଉଟ ରେଟ ରହିଛି ୧.୭ । ସେହିଭଳି ଭାବରେ ନବମରୁ ଦ୍ଵାଦଶ ଶ୍ରେଣୀ ମଧ୍ୟରେ ମୋଟ ଡ୍ରପଆଉଟ୍ ରହିଛି ୯.୧ । ସେହିଭଳି ଭାବରେ ଛାତ୍ର ମାନଙ୍କ ଡ୍ରପଆଉଟ ରେଟ ରହିଛି ୧୦.୨ ଓ ଛାତ୍ରୀଙ୍କ ଡ୍ରପଆଉଟ ରେଟ୍ ୮.୦ ପ୍ରତିଶତ ରହିଛି ।
5. ରାଜ୍ୟର ୧୦୬୫ଟି ସ୍କୁଲରେ ଜଣେ ମାତ୍ର ଶିକ୍ଷକ
ଦେଶରେ ୧୪,୭୧୮୯୧ ସ୍କୁଲରେ ମୋଟ ୯୮,୦୭,୬୦୦ ଶିକ୍ଷକ କାର୍ଯ୍ୟରତ ଅଛନ୍ତି । ଛାତ୍ର ଶିକ୍ଷକ ଅନୁପାତ 25/1 ରହିଛି । ଦେଶରେ ୧୧୦୯୭୧ ସ୍କୁଲରେ ଜଣେ ମାତ୍ର ଶିକ୍ଷକ ରହିଛନ୍ତି । ଅନ୍ୟପଟେ ଓଡିଶାର ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ଓଡିଶାରେ ୬୧,୬୯୩ ସ୍କୁଲ ରହିଥିବା ବେଳେ ମୋଟ ଶିକ୍ଷକ ରହିଛନ୍ତି ୩୩୫୪୯୬ ଜଣ । ଛାତ୍ର-ଶିକ୍ଷକ ଅନୁପାତ ଦେଖିଲେ ଏହା ପ୍ରାୟ ୨୩ ରହିଛି । ଓଡିଶାରେ ୧୦୬୫ ସ୍କୁଲରେ ଜଣେ ମାତ୍ର ଶିକ୍ଷକ ରହିଛନ୍ତି । ସେହିପରି 16 ସ୍କୁଲରେ ଶୂନ୍ୟ ନାମଲେଖା ହୋଇଛି ।
6. କେତେ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ଅଛି ‘ଆଧାର’
ଦେଶରେ ମୋଟ ଆକାରରେ ୨୦୨୩-୨୪ ଶିକ୍ଷା ବର୍ଷରେ ମୋଟ ନାମଲେଖା ୨୪୮୦୪୫୮୨୮ ହୋଇଥିବ ବେଳେ ୧୯୭୦୦୧୦୫୯ ଆଧାର ସଂଖ୍ୟା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି । ସେହିଭଳି ଭାବରେ ଓଡିଶା ପକ୍ଷେ ଦେଖିଲେ ଓଡିଶାରେ ୨୦୨୩-୨୪ ଶିକ୍ଷା ବର୍ଷରେ ମୋଟ ନାମଲେଖା ୭୭,୫୬୯୧୦ ହୋଇଥିବ ବେଳେ ୬୯,୧୬,୬୯୧ ଆଧାର ସଂଖ୍ୟା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ।
୭. ବିଜୁଳି ଓ ପିଇବା ପାଣି ସୁବିଧାରୁ ବଞ୍ଚିତ ସ୍କୁଲ
ଦେଶରେ ୧୪,୭୧,୮୯୧ ସ୍କୁଲ ମଧ୍ୟରୁ ୧୩,୫୦,୮୧୩ଟି ବିଦ୍ୟୁତର ସୁବିଧା ରହିଥିବା ବେଳେ ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ୧୩,୧୯,୭୯୨ଟି କାର୍ଯ୍ୟ କ୍ଷମ ରହିଛି । ସେହିପରି ଭାବରେ ଦେଶରେ ଥିବା ୧୪୭୧୮୯୧ଟି ସ୍କୁଲରେ ପାନୀୟ ଜଳର ସୁବିଧା ୧୪୪୭୩୧୧ ସ୍କୁଲର ରହିଥିବା ବେଳେ ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୧୪,୧୧୮୬୫ ସ୍କୁଲରେ ପାନୀୟ ଜଳର ସୁବିଧା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ରହିଛି । ଅନ୍ୟପଟେ ଓଡିଶାରେ ୬୧,୬୯୩ ସ୍କୁଲ ମଧ୍ୟରୁ ୫୯,୫୧୧ ଟି ସ୍କୁଲରେ ବିଦ୍ୟୁତର ସୁବିଧା ରହିଥିବା ବେଳେ ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ୫୯,୦୭୬ଟି ସ୍କୁଲରେ ବିଦ୍ୟୁତ ଯୋଗାଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ରହିଛି । ସେହିପରି ଭାବରେ ଓଡିଶାରେ ଥିବା ୬୧,୬୯୩ ଟି ସ୍କୁଲ ରହିଥିବା ବେଳେ ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ପାନୀୟ ଜଳର ସୁବିଧା ୬୨,୬୮୫ ସ୍କୁଲର ରହିଥିବା ବେଳେ ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୬୨,୪୦୧ ସ୍କୁଲରେ ପାନୀୟ ଜଳର ସୁବିଧାର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ରହିଛି ।
ଇଟିଭି ଭାରତ, ଭୁବନେଶ୍ବର
