ପିଭି ରାଓ, ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ, ପେନ୍ନାର ଇଣ୍ଡଷ୍ଟ୍ରି
ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ଆସନ୍ତା ୩୦ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତ ବିଶ୍ୱରେ ଅନ୍ୟ ଦେଶ ତୁଳନାରେ ସର୍ବାଧିକ ଶକ୍ତି ଚାହିଦା କରିଥିବା ଦେଶ ଭାବେ ବିବେଚିତ ହେବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି । ସେଥିପାଇଁ ଶକ୍ତିର ଏକ ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ଉତ୍ସ ରହିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ଏଣିକି ଆଉ କୋଇଲା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଉତ୍ସ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିପାରିବୁ ପଡିବ ନାହିଁ । ଏଥିପାଇଁ ସୌର ଶକ୍ତିର କ୍ଷମତା ବିସ୍ତାର କରିବାକୁ ପଡିବ । କୋଇଲା ଉତ୍ପାଦନରେ ବୃଦ୍ଧି ସତ୍ତ୍ୱେ ୨୦୩୦ ସୁଦ୍ଧା ଭାରତ ୫୦୦ ଗିଗାୱାଟ ଅକ୍ଷୟ ଶକ୍ତି କ୍ଷମତା ହାସଲ କରିବାକୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିବଦ୍ଧ ଅଟେ । ଏଥିସହ ଦେଶ ୨୦୩୦ ସୁଦ୍ଧା ଅଣ ଜୀବାଶ୍ମ ଇନ୍ଧନ ଉତ୍ସରୁ 50% ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି, ଯାହା 43% ରେ ପହଞ୍ଚି ସାରିଛି । ମୋଟ କ୍ଷମତା 30%କୁ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଛି ।
ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ନିକଟରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ଯୋଜନା ନାମକ ଏକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି । ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ ବଜେଟ୍ ୨୦୨୪ ରେ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି ଯେ ହିତାଧିକାରୀମାନେ ମାସକୁ ୩୦୦ ୟୁନିଟ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମାଗଣା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ପାଇବେ ଏବଂ ବଳକା ବିଦ୍ୟୁତ ବିକ୍ରି କରିପାରିବ । ଯାହା ଦ୍ୱାରା ସେମାନଙ୍କୁ ବାର୍ଷିକ ୧୫୦୦୦ରୁ ୧୮୦୦୦ ଟଙ୍କା ସଞ୍ଚୟ କରାଯାଇପାରିବ ।
ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମାଧ୍ୟମରେ ସମଗ୍ର ଭାରତରେ ୧ କୋଟି ପରିବାରକୁ ସୌର ଶକ୍ତି ଯୋଗାଇବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରହିଛି । ତେବେ, ୩୧ ଜୁଲାଇ ୨୦୨୩ ସୁଦ୍ଧା ଘରମାନଙ୍କର ଛାତରେ କେବଳ ୨.୨ ଗିଗାୱାଟର ସୋଲାର ପ୍ୟାନେଲ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିବା ଜଣାପଡିଛି । ସରକାର ୨୦୧୪ ରେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ପରଠାରୁ ଏହା ବିଷୟରେ ଅଧିକ କୁହାଯାଇନାହିଁ । ତେବେ ଏହି ନୂତନ ପ୍ରୋଗ୍ରାମ ସଫଳତାର ସହ ଏହାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବ କି ନାହିଁ ତାହା ଦେଖିବାକୁ ବାକି ରହିଲା ।
ଏହି ଯୋଜନାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ପୂର୍ବାପେକ୍ଷା ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହେବାରେ ଲାଗିଛି ।
୨୦୧୪ ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ୨୦୨୨ ସୁଦ୍ଧା ୪୦ ଗିଗାୱାଟ (GW) ର ଏକ ସଞ୍ଚୟୀ କ୍ଷମତା ହାସଲ କରିବା ଦିଗରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ଥିଲା । ତଥାପି ଲକ୍ଷ୍ୟ ପୂରଣ ହୋଇପାରିଲା ନାହିଁ ଏବଂ ଫଳସ୍ୱରୂପ ସରକାର ୨୦୨୬ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମୟସୀମା ବୃଦ୍ଧି କରାଇଥିଲେ । ଆଗକୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ଯୋଜନା ମାଧ୍ୟମରେ ସରକାର ଏହି ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଏକ ନୂତନ ପ୍ରୟାସ କରିଛନ୍ତି । ତେବେ ଏହି ଯୋଜନା ଦ୍ୱାରା ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାରତୀୟ ପରିବାରକୁ ନିରନ୍ତର ଶକ୍ତି ଯୋଗାଇବା ଦିଗରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ଯୋଜନା ଘୋଷଣା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ବୋଲି ଜଣାପଡିଛି ।
ଏହି ଯୋଜନା ଅଧିକ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ପରିବାରକୁ ସୌର ଶକ୍ତି ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଅଙ୍ଗାରକାମ୍ଳ ନିର୍ଗମନକୁ ହ୍ରାସ କରିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବା ଏକ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଏବଂ ସବୁଜ ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ଏକ ସକରାତ୍ମକ ପଦକ୍ଷେପ । ୧ କୋଟି ଗରିବ ତଥା ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ପରିବାର ଏହି ଯୋଜନା ମାଧ୍ୟମରେ ଉପକୃତ ହେବେ । ଏହି ଯୋଜନା ପାରମ୍ପାରିକ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଗ୍ରୀଡ୍ ଉପରେ ସେମାନଙ୍କର ନିର୍ଭରଶୀଳତାକୁ ହ୍ରାସ କରିବା, ସେମାନଙ୍କୁ ଅଧିକ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ କରିବା ଏବଂ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଲ୍ ହ୍ରାସ କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି । ଏଥିସହ ଏହା ଦ୍ୱାରା ଜୀବାଶ୍ମ ଇନ୍ଧନ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଆମର ନିର୍ଭରଶୀଳତା ଏବଂ ପୂର୍ବରୁ ଭାରପ୍ରାପ୍ତ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଗ୍ରୀଡ୍ ଉପରେ ନିର୍ଭରତା ମଧ୍ୟ ହ୍ରାସ କରିବ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଅଧିକ ଉପଲବ୍ଧ ହେବ । ସୌର ଶକ୍ତିର ବ୍ୟବହାର କେବଳ ନୂତନ ଚାକିରିର ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିବ ନାହିଁ ବରଂ ଏକ ପରିଷ୍କାର ଏବଂ ସବୁଜ ପରିବେଶରେ ମଧ୍ୟ ସହାୟକ ହେବ । ଏହି ଯୋଜନା ସହ ନବୀକରଣ ଶକ୍ତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତ ଏକ ବିଶ୍ୱ ଅଗ୍ରଣୀ ଦେଶ ହେବ ।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ଯୋଜନାରେ ସାମିଲ ହେବା ପାଇଁ ଆବେଦନକାରୀଙ୍କୁ ଏହି ଜରୁରୀ ସୂଚନା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବାକୁ ପଡିବ ।
- ଆବେଦନକାରୀମାନେ ଭାରତର ସ୍ଥାୟୀ ନାଗରିକ ହେବା ଜରୁରୀ
- ଏହି ଯୋଜନା କେବଳ ଗରିବ ଏବଂ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ
- ଆବେଦନକାରୀଙ୍କ ନିଜସ୍ୱ ଙଘର ଥିବା ଆବଶ୍ୟକ
- ଆବେଦନକାରୀଙ୍କ ବାର୍ଷିକ ଆୟ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସୀମା ଅତିକ୍ରମ କରିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ
- ଆବେଦନକାରୀ ଏହି ଯୋଜନାରେ ସାମିଲ ହେବା ନେଇ ଆବଶ୍ୟକ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ଯୋଜନା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ: -
- ଆଧାର କାର୍ଡ
- ଆୟ ସାର୍ଟିଫିକେଟ୍
- ଡୋମିକାଇଲ୍ ସାର୍ଟିଫିକେଟ୍
- ମୋବାଇଲ୍ ନମ୍ବର
- ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଲ୍
- ବ୍ୟାଙ୍କ ପାସବୁକ୍
- ପାସପୋର୍ଟ ଆକାରର ଫଟୋ
- ରାସନ କାର୍ଡ
ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଯେ, ନୂତନ ଏବଂ ନବୀକରଣଯୋଗ୍ୟ ଶକ୍ତି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ (MNRE) ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ଯୋଜନା ପାଇଁ ସବସିଡି ଏବଂ ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତକରଣ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ବିବରଣୀ ସହ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ପ୍ରଦାନ ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି । ଥରେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ପ୍ରକାଶ ପାଇବା ପରେ ଆଗ୍ରହୀ ପରିବାରମାନେ ଅଫିସିଆଲ୍ ୱେବସାଇଟ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଅନଲାଇନରେ ଆବେଦନ କରିପାରିବେ ।
ଡିସେମ୍ବର ୨୦୨୩ ସୁଦ୍ଧା ଭାରତରେ ସୌର ଶକ୍ତି ପ୍ରାୟ 73.31 GW କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ତଥାପି, ଛାତରେ ସୌର ପ୍ୟାନେଲ ସ୍ଥାପିତ କ୍ଷମତା ପ୍ରାୟ 11.08 GW ଅଟେ, ଯାହା 2022 ସୁଦ୍ଧା 40 GW ର ଲକ୍ଷ୍ୟଠାରୁ ବହୁତ ଦୂରରେ ରହିଛି । ଯଦି ଆମେ ରାଜ୍ୟଗୁଡିକ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିବା, ରାଜସ୍ଥାନ 18.7 GW ମୋଟ ସୌର କ୍ଷମତା ସହିତ ଆଗୁଆ ରହିଛି, ତା’ପରେ ଗୁଜୁରାଟ 10.5 GW ରହିଛି । ସେପଟେ ଛାତରେ ସୌର ପ୍ୟାନେଲରେ ଗୁଜୁରାଟ 2.8 GW ସହ ଆଗୁଆ ରହିଛି, ତା’ପରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର 1.7 GW ସହ ଦ୍ୱିତୀୟରେ ରହିଛି ।
ରୁଫଟପ ସୋଲାର ସିଷ୍ଟମର ଫାଇଦା
ରୁଫଟପ ପ୍ୟାନେଲ ଫୋଟୋଭୋଲ୍ଟିକ୍ ପ୍ୟାନେଲ୍ ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା । ଛାତ ଉପରେ ଏହି ପ୍ୟାନେଲଗୁଡିକ ସ୍ଥାପନ କରି, ଆମେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଶକ୍ତି ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବା ଏବଂ ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣକୁ ବିଦ୍ୟୁତରେ ପରିଣତ କରିପାରିବା । ଏହା ଗ୍ରୀଡ୍ ସଂଯୁକ୍ତ ବିଦ୍ୟୁତର ବ୍ୟବହାରକୁ ହ୍ରାସ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ଏବଂ ଶେଷରେ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ପାଇଁ ଖର୍ଚ୍ଚ ସଞ୍ଚୟ କରେ । ଏଥିସହ ଏଥିରେ ବହୁତ କମ ଟଙ୍କା ମଧ୍ୟ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଥାଏ ।
ନୂତନ ଏବଂ ନବୀକରଣଯୋଗ୍ୟ ଶକ୍ତି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଅନୁଯାୟୀ, ରୁଫଟପ ପ୍ରୋଗ୍ରାମ ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ, ପାଖାପାଖି 3,377 ମେଗାୱାଟ କ୍ଷମତା ଅଛି । 4,000 ମେଗାୱାଟର ଲକ୍ଷ୍ୟ କ୍ଷମତା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଫେବୃଆରୀ 28, 2023 ସୁଦ୍ଧା ଆବାସିକ କ୍ଷେତ୍ର ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀକାରୀ ସଂସ୍ଥାକୁ ବଣ୍ଟନ କରାଯାଇଛି । ସେମାନଙ୍କ ଅଧୀନରେ 2917.59 କୋଟି ଟଙ୍କା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି । ପ୍ରୋଗ୍ରାମ୍ ଏଥିସହ 4.3 ଲକ୍ଷ ହିତାଧିକାରୀ ଅଧୀନରେ ଉପକୃତ ହୋଇଥିବା ଜଣାପଡିଛି ।
PMSY ର ମାପକୁ ବିଚାର କରି ଏଣ୍ଡ-ଟୁ-ଏଣ୍ଡ ଯୋଗାଣ ଶୃଙ୍ଖଳା ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଏବଂ ଜରୁରୀ ଅଟେ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ପରିବାର ପିଛା ସର୍ବନିମ୍ନ 1KW ସ୍ଥାପନ କରିବା ମାନି ଏକ କୋଟି ପରିବାର ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ସୌର ମଡ୍ୟୁଲ୍, ଇନଭର୍ଟର, ନେଟ୍ ମିଟର ଏବଂ ଆସେସୋରିଜ୍ 10 GW ପରିମାଣର ଆବଶ୍ୟକ ପଡିବ । ଯାହା ଛାତ ଉପର ସୌରରେ ପ୍ରାୟ 90% ଏକତ୍ରିତ କ୍ଷମତାର ଅଟେ ।
୨୦୨୬ ର ଲକ୍ଷ୍ୟ ପୂର୍ବରୁ ଏକ ସୀମିତ ସମୟ ସୀମା ମଧ୍ୟରେ ଏହି ଉପାଦାନ ଏବଂ ଆନୁଷଙ୍ଗିକ ଉତ୍ସଗୁଡିକୁ ଉତ୍ସ କରିବା ଏକ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜିଂ ଅଟେ । ସରକାର ସ୍ୱଦେଶୀ ଉପାୟରେ ଏହାକୁ ନିର୍ମିତ କରିବାକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେବାକୁ ପଡିବ । ଏକ ସଂରଞ୍ଚିତ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ବର୍ତ୍ତମାନ ସାମ୍ନାକୁ ଆସୁଥିବା କିଛି ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ସହ ଲଢିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରେ । ନିୟାମକ ଭାର ଏବଂ ପ୍ରକ୍ରିୟାଗତ ଜଟିଳତାକୁ କମ୍ କରିବାର ସର୍ବୋତ୍ତମ ଉପାୟ ହେଉଛି ଛାତର PV ନିୟୋଜନ, ସଂଯୋଗ, ନେଟ ମେଟରିଂ, ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଇକୋ-ସିଷ୍ଟମ ପାଇଁ ଏକକ ୱିଣ୍ଡୋ ସୁବିଧାକୁ ସଂସ୍ଥାପନ କରିବା ।
ଏହା ମଧ୍ୟ ପଢନ୍ତୁ: ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ଜଳବାୟୁରେ ଖାପ ଖୁଆଇବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଉପାଦାନ କ'ଣ ?
(ଏହି ଆଲେଖ୍ୟ ଲେଖକଙ୍କ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଜସ୍ବ ମତ)
