ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ଋଷର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭ୍ଲାଦିମିର ପୁଟିନଙ୍କ ଚୀନ ଗସ୍ତ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ବନ୍ଧୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ସମ୍ପର୍କକୁ ସାମ୍ନାକୁ ଆଣିଛି । ଏହି ଗସ୍ତ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଦେଶମାନଙ୍କୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ କରିଛି । ହ୍ବାଇଟ ହାଉସର ଜାତୀୟ ପରାମର୍ଶଦାତା ଜିମ କାର୍ବି ଦୁଇ ପଡୋଶୀ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ରହିଥିବା ବନ୍ଧୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ସମ୍ପର୍କକୁ ନେଇ ସନ୍ଦେହ ପ୍ରକଟ କରିଛନ୍ତି । ସେ ଭବିଷ୍ୟବାଣୀ କରି କହିଛନ୍ତି, ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ବନ୍ଧୁତା ଦୀର୍ଘ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିବ ନାହିଁ କାରଣ ଦୁଇ ଦେଶ ପରସ୍ପରକୁ ବିଶ୍ବାସ କରିବାର କୌଣସି ଇତିହାସ ନାହିଁ । ମେ 16ରେ ପୁଟିନଙ୍କ ଚୀନ ଗସ୍ତ ଶେଷ ହୋଇଥିଲା । ଦୁଇ ପଡୋଶୀ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ 75 ବର୍ଷର କୂଟନୈତିକ ସମ୍ପର୍କକୁ ପାଳନ କରାଯାଇଥିଲା । ହାର୍ବିନରେ ଋଷ ଚୀନ ଏକ୍ସପୋରେ ଏକ ଗଣମାଧ୍ୟମକୁ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦେଇ ପୁଟିନ କହିଥିଲେ, ସମକକ୍ଷ ଜିନପିଙ୍ଗ ସହିତ ଆଲୋଚନା ସାର୍ଥକ ହୋଇଛି । ଏହାସହ ଦ୍ବିପାଖିକ ବ୍ୟାପାର ନେଇ ସନ୍ତୋଷ ବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ ।
ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଯେ 2023 ମସିହାରେ ବ୍ୟାପାର 26.3 ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇ 240 ବିଲିୟନ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାରରେ ପହଞ୍ଚିଛି ଏବଂ ଏହା ଋଷ ସପକ୍ଷରେ ଅଛି ଯାହା ଚୀନ୍ ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବା ଅଶୋଧିତ ସାମଗ୍ରୀର ପ୍ରାୟ ଅଧା ଯୋଗାଉଛି । ଋଷ ଅଶୋଧିତ ଉତ୍ପାଦନର ଏକ ବୃହତ ଉତ୍ପାଦକ କିନ୍ତୁ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଦେଶ ଦ୍ବାରା ଲାଗୁ କରାଯାଇଥିବା କଠୋର ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଏବଂ ଯୋଗାଣ ଲାଇନର ବ୍ୟାଘାତ ଯୋଗୁଁ ଭାଗିଦାରୀ କମ୍ ରହିଛି । ଋଷର ଅଶୋଧିତ ଦୁଇ ବୃହତ ଆମଦାନୀକାରୀ ହେଉଛି ଚୀନ୍ ଏବଂ ଭାରତ ।
ହର୍ବିନରେ ସମ୍ବୋଧିତ କରି ପୁଟିନ ବିଶ୍ୱକୁ ଆଶ୍ବସନା ଦେଇଥିଲେ ଯେ, ଋଷ ଏବଂ ଚୀନ୍ ମଧ୍ୟରେ ସହଭାଗିତା ହେଉଛି ଆମ ଦେଶର ବିକାଶ ପାଇଁ ଉତ୍ତମ ପରିସ୍ଥିତି ସୃଷ୍ଟି କରିବା, ଚୀନ୍ ଏବଂ ଋଷର ଲୋକଙ୍କ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା । ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଦେଶକୁ ଟାର୍ଗେଟ କରି କହିଛନ୍ତି, ଉଦୀୟମାନ ମଲ୍ଟି ପୋଲାର ଜଗତ ଆମ ଆଖି ସାମ୍ନାରେ ରହିଛି । ଏମାନେ ବିଶ୍ବରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବା ଉପରେ ନିଜର ଏକଛତ୍ରବାଦ ବଜାୟ ରଖିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛନ୍ତି । ଆଲୋଚନା ଶେଷରେ ଦୁଇ ନେତାଙ୍କ ଦ୍ବାରା ନୂଆ ଯୁଗ ପାଇଁ ସହଯୋଗର ବ୍ୟାପକ ରଣନୀତି ଭାଗିଦାରୀ ସମ୍ପର୍କତୁ ସୁଦୃଢ କରିବା ପାଇଁ ସଂଯୁକ୍ତ ବକ୍ତବ୍ୟ ଉପରେ ସହମତି ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ।
ଏହା ମଧ୍ୟ ପଢନ୍ତୁ: ବିଗ-ବି ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ: ପ୍ରତ୍ୟେକ ପଡୋଶୀ ଦେଶ ସହିତ ଚୀନର ବିବାଦ
ଗୋଟିଏ ପଟେ ଏହି ବିବୃତ୍ତିରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ବିଭିନ୍ନ ଦେଶ ସେମାନଙ୍କର ଭିନ୍ନ ଇତିହାସ, ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ଜାତୀୟ ପରିସ୍ଥିତି ଯୋଗୁଁ ସେମାନଙ୍କର ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ରାସ୍ତା ବାଛିବାର ଅଧିକାର ଅଛି ଏବଂ “ଏକ ଉନ୍ନତ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଭଳି କୌଣସି ବିଷୟ ନାହିଁ । ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ଚୀନ, ତାଇୱାନକୁ ଚୀନ୍ ଅଞ୍ଚଳର ଏକ ଅବିଚ୍ଛେଦ୍ୟ ଅଙ୍ଗ ଭାବରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରିବାକୁ ଋଷ ସ୍ବୀକାର କରିଛି । ଶକ୍ତି ପାଇଁ ନିକଟତର ସହଭାଗିତା ଗଠନ, ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଶକ୍ତି ସୁରକ୍ଷାକୁ ମିଳିତ ଭାବରେ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବା ଏବଂ ନାଟୋକୁ ଏହାର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା ପାଳନ କରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ ହେଉଛି ବିବୃତ୍ତିର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରମୁଖ ବୈଶିଷ୍ଟ ଅଟେ ।
ଆମେରିକାର ଜୈବିକ ସାମରିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ, ନାଟୋର ପୂର୍ବ ଦିଗରେ ବିସ୍ତାର, ଜାପାନର ସମୁଦ୍ରରେ ଆଣବିକ ଦୂଷିତ ଜଳ ନିଷ୍କାସନ ପାଇଁ ଜାପାନର ଯୋଜନା ଭଳି ଅନେକ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଏହା ଗୁରୁତର ଚିନ୍ତା ପ୍ରକଟ କରିଛି । ଆଇନଗତ ଏବଂ ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ ଉତ୍ତର ଦେବାକୁ ଆମେରିକାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଛି । ଆମେରିକା, ନାଟୋ, ଜାପାନ, ଡିପିଆରକେ, ବ୍ରିଟେନ, ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିଲେ ହେଁ ଭାରତ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖକୁ ଏଡ଼ାଇ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ତେବେ ଏହାର ଅର୍ଥ କଣ ? ଏହାକୁ ନେଇ ବର୍ତ୍ତମାନ ଅନେକ ପ୍ରଶ୍ନବାଚୀ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି । ଭାରତ ଏବଂ ଚୀନ ମଧ୍ୟରେ ସୀମା ବିବାଦ ଯୁଦ୍ଧରେ ପରିଣତ ହେଲେ ଋଷ ଭାରତ ନା ଚୀନର ପକ୍ଷ ନେବ ?
କେତେକ ବିଶ୍ଳେଷକ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଚୀନ ଏବଂ ଋଷ ମଧ୍ୟରେ ବଢୁଥିବା ସମ୍ପର୍କକୁ ନେଇ ଭାରତ ଚିନ୍ତା କରିବା ଉଚିତ । ଅବଶ୍ୟ ସେମାନଙ୍କର ତ୍ରୁଟିପୂର୍ଣ୍ଣ ସୂଚନାକୁ ନେଇ ଦୁଇଟି ଅନୁମାନ କରାଯାଇଛି । ବାଘ ଏବଂ ଡ୍ରାଗନ୍ ମଧ୍ୟରେ ଯୁଦ୍ଧ ହେବାର ଏକ ବଡ଼ ସମ୍ଭାବନା ଅଛି ଏବଂ ଦ୍ବିତୀୟତଃ ଋଷ ତୁରନ୍ତ ଏହାର ସମ୍ପର୍କକୁ ବନ୍ଦ କରିଦେବ । ଯଦି ଦେଖିବା ପ୍ରଥମତଃ ଚୀନ୍ ଠାରୁ ତୁରନ୍ତ କିମ୍ବା ପୂର୍ବାନୁମାନଯୋଗ୍ୟ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଆକ୍ରୋଶର କୌଣସି ବିପଦ ନାହିଁ । ଦକ୍ଷିଣ ଚୀନ୍ ସାଗରରେ ଉତ୍ତେଜନା ସହ ଜଡିତ ଚୀନ୍ ଏବଂ ଘରୋଇ ଅର୍ଥନୈତିକ ଉତ୍ତରଦାୟିତ୍ୱ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ସଂଘର୍ଷ କରୁଥିବା ଚାଇନା ଭାରତ ସହିତ ଏକ ଫ୍ରଣ୍ଟ ଖୋଲିବାକୁ ଚିନ୍ତା କରିବ ନାହିଁ । ଚୀନ୍ ପାଇଁ 1962 ପୁନରାବୃତ୍ତି କରିବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ କାରଣ ଭାରତ ଏଭଳି ଘଟଣା ପାଇଁ ବହୁତ ଭଲ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଏବଂ 1962 ତୁଳନାରେ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଶକ୍ତିମାନେ ଆମ ପାଖକୁ ଆସିବାର ସମ୍ଭାବନା ଅଧିକ ରହିଛି ।
ତଥାପି, ଯଦିଓ ଭାରତ ଏବଂ ଚୀନ୍ ମଧ୍ୟରେ ତିକ୍ତତା ବୃଦ୍ଧି ପାଏ ତେବେ ଏହାକୁ ରୋକାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ । ଭାରତ ଋଷର ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରର ଏକ ମହତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ରେତା ହୋଇପାରିଛି ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ଭାରତର ପ୍ରାୟ 47 ପ୍ରତିଶତ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଆବଶ୍ୟକତା ଋଷ ଦ୍ବାରା ନୂତନ ଅଧିଗ୍ରହଣ କିମ୍ବା ଖର୍ଚ୍ଚ ଦ୍ୱାରା ଯୋଗାଇ ଦିଆଯାଉଛି । ଭାରତ ଋଷଠାରୁ ଏକ S-400 ଆଣ୍ଟି-ମିସାଇଲ୍ ସିଷ୍ଟମ କିଣିଥିଲା । ଋଷ ଭାରତକୁ ଅଶୋଧିତ ଯୋଗାଣରୁ ରପ୍ତାନି ରାଜସ୍ୱର ଏକ ଭଲ ଅଂଶ ରହିଥାଏ । ତେଣୁ ଋଷକୁ ଭାରତର ଆବଶ୍ୟକତା ଯେତିକି ରହିଥି, ଭାରତକୁ ମଧ୍ୟ ଋଷର ସେତିକି ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି । ବୋଧହୁଏ ସେଥିପାଇଁ ବିବୃତ୍ତିରେ ଭାରତ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇ ନାହିଁ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି ।
ଚୀନ-ଋଷ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିଲେ ହେଁ ଏହା ଅସ୍ଥାୟୀ ବୋଲି କୁହାଯାଇଛି । ପ୍ରତିବନ୍ଧକକୁ ଅତିକ୍ରମ କରିବା ପାଇଁ ଋଷର ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଏବଂ ସାମଗ୍ରୀ ଆବଶ୍ୟକ । ନାଟୋ ଏବଂ ଋଷ ସହିତ ଭାରତର ସମ୍ପର୍କ ଉତ୍ତମ ରହିଛି । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ପୁଟିନ ଆଉ ଏକ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ଜିତି ସାରିଛନ୍ତି । ତେଣୁ ଦୁଇ ନେତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ରସାୟନ ବିଜ୍ଞାନ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଜାରି ରହିବ ଏବଂ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ବନ୍ଧନକୁ ଆହୁରି ଦୃଢ କରିବ । ପୁଟିନ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଭାରତ ସହିତ ଥିବା ସମ୍ପର୍କକୁ ନଷ୍ଟ କରିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରିବ ନାହିଁ ଯାହା ଚୀନ୍ ସହିତ ପୁରୁଣା ଏବଂ ଅଧିକ ନିରନ୍ତର ଅଟେ ।