हैदराबाद Use of VAR technology in football : VAR तंत्रज्ञान आंतरराष्ट्रीय फुटबॉल कायद्या 2018-19 मध्ये समाविष्ट केला गेला. तसंच याचा वापर FIFA 2018 करण्यात आला होता. 2018 FIFA विश्वचषक स्पर्धेत, VAR चा वापर 29 गोलची पुष्टी, 16 पेनल्टी, 455 घटनांचे पुनरावलोकन करण्यासाठी केला गेला. 2022 च्या विश्वचषक स्पर्धेत VAR नं महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. सामन्यादरम्यान महत्त्वाचे निर्णय घेण्यासाठी पंचांना मदत करण्यासाठी VAR व्हिडिओ तंत्रज्ञानाचा वापर होते. VAR व्हिडिओ मॉनिटरिंग तंत्रज्ञानाचा वापर करून गेमचा व्हिडिओ स्लो करून पहाता येतो. त्यामुळं चुक होण्याची शक्यता कमी असते. याची मदत रेफरीला होते.
सेमी-ऑटोमेटेड ऑफसाइड टेक्नॉलॉजी : फुटबॉलमधील ऑफसाइड्स शोधण्यात VAR तंत्रज्ञान सर्वात छान आहे. FIFA ने हे तंत्रज्ञान पहिल्यांदा 2022 मध्ये कतार येथे झालेल्या पुरुषांच्या विश्वचषकात वापरलं गेलं. प्रीमियर लीग क्लबनं 2024-25 हंगामासाठी सेमी-ऑटोमेटेड ऑफसाइड तंत्रज्ञान (SAOT) वापरण्यास एकमतानं मान्यता दिली आहे. ऑफसाइड निर्णय घेण्याच्या तंत्रज्ञानामध्ये फील्डभोवती 12 कॅमेरे बसवले जातात, जे बॉलवरील एकाधिक डेटा पॉइंट्स आणि प्रत्येक खेळाडूला प्रति सेकंद 50 वेळा ट्रॅक करतात. हा डेटा मॅच अधिकाऱ्यांना प्रदान केला जातो, जे नंतर ही माहिती केंद्रीय रेफरीला कळवू शकता.
गोल-लाइन तंत्र : गोल-लाइन तंत्राद्वारे बॉल गोलमध्ये गेला की नाही हे याची माहिती मिळते. फुटबॉलच्या नियमांनुसार, फुटबॉल क्रॉसबारच्या खाली कोणत्याही उंचीवर दोन गोल रेषेच्या आत जाणे आवश्यक आहे. तंत्रज्ञानाच्या वापरापूर्वी,चेंडूनं पूर्णपणे रेषा ओलांडली होती की नाही हे रेफरी ठरवू शकत नव्हते. गोल-लाइन तंत्रज्ञान अनेक वर्षांपासून वापरता येत आहे. सॉकरमधील हे तंत्रज्ञान वेगवेगळ्या कोनातून चेंडूच्या प्रतिमा कॅप्चर करण्यासाठी सेन्सर्सचं संयोजन वापरते. या प्रतिमा नंतर संगणकावर पाठवल्या जातात. त्यानंतर डेटाचं विश्लेषण होतं. तसंच चेंडूच्या स्थितीची 3D प्रतिमा तयार करते. बॉलनं रेषा ओलांडल्यास, गोल लाइन तंत्रज्ञान गोल निश्चित करण्यासाठी रेफरीला सूचना पाठवतं. सिस्टीम स्टेडियम कॅटवॉक/सीलिंगखाली बसवलेले 14 हाय-स्पीड कॅमेऱ्याचा यात वापर होते. चाहत्यांसाठी स्टेडियममधील टीव्ही आणि विशाल स्क्रीनवर निर्णय पाहण्यासाठी कॅमेऱ्यांकडून मिळालेल्या डेटाचा वापर 3D ॲनिमेशन तयार करण्यासाठी केला जातो.
स्मार्ट बॉल : सॉकरमध्ये स्मार्ट तंत्रज्ञान समाकलित केल्यानं गेममध्ये क्रांती झाली आहे, खेळाडू आणि प्रशिक्षकांना अमूल्य डेटा प्रदान केला आहे. चेंडूच्या प्रक्षेपणाचा मागोवा घेण्यापासून ते वेग आणि फिरकीचे मोजमाप करण्यापर्यंतच्या या प्रगतीमुळं सुंदर खेळाची अधिक सूक्ष्म समज निर्माण होते.
वेअरेबल टेक : खेळाडू लक्ष ठेवण्यासाठी आता वेअरेबल तंत्रज्ञानानं सुसज्ज आहेत. GPS ट्रॅकर्स आणि बायोमेट्रिक सेन्सर अंतरापासून ते हृदयाच्या गतीपर्यंत सर्व खेळाडूंचं निरीक्षण करतं. तसंच प्लेअरच्या कामगिरीवर चांगलं लक्ष ठेवतात. 1990 मध्ये 'हृदय गती निरीक्षण' हे यंत्र आणलं गेलं होत, जे आजही पूर्ण वापरात आहे. या साधनाचा वापर करून, खेळाडूंच्या कामाची तीव्रता निर्धारित करण्यासाठी थेट डेटा गोळा केला जातो. आजपर्यंत, ‘हृदय गती निरीक्षण’ तंत्रज्ञानाचा वापर फुटबॉल खेळाडूंच्या कामाचा ताण व्यवस्थापित करण्यात मदत करण्यासाठी केला जात आहे.
G.P.S. सिस्टीमचा वापर : G.P.S. तंत्रज्ञानानं 2008 मध्ये पदार्पण केलं. G.P.S. सिस्टीमचा वापर केल्यानं खेळाडूंबद्दल माहिती मिळू शकते, जसं की एकूण अंतर, प्रवेग आणि मंदावण्याचे प्रमाण, खेळाडू किती वेगानं धावतात आदी. EPTS (इलेक्ट्रॉनिक परफॉर्मन्स अँड ट्रॅकिंग सिस्टीम) हे एक तंत्रज्ञान आहे जे विश्लेषकांना रिअल टाइममध्ये खेळाडू आणि चेंडूच्या स्थितीचा मागोवा घेण्यास सक्षम करते. एक्सीलरोमीटर, जायरोस्कोप आणि हार्ट-रेट मॉनिटर्स सारख्या उपकरणांच्या संयोगानं वापरल्यास, EPTS खेळाडूंच्या शारीरिक मापदंडांवर देखील लक्ष ठेवू शकतं.
बिग बँग रेफरी स्मार्टवॉच : खास फिफा विश्वचषकासाठी डिझाइन केलेले, बिग बँग रेफरी स्मार्टवॉच स्विस लक्झरी घड्याळ निर्माता हब्लॉट यांनी बनवलं आहे. हे 49 मिमी टायटॅनियम घड्याळ आहे, त्यात सजावटीच्या बेझल आणि सहा एच-आकाराचे स्क्रू आहेत. चेंडू गोल रेषा ओलांडताच, घड्याळ लगेच कंपन करतं आणि स्क्रीनवर "गोल" प्रदर्शित करतं. त्याचं डायल स्कोअर, गोल करणाऱ्यांची नावं, कार्ड्सची संख्या, खेळाडू बदली आणि सामन्याची वेळ यासह चालू खेळाची आकडेवारी दाखवतं.
AI तंत्रज्ञान : तंत्रज्ञानाचा खेळांवर परिणाम झालेला सर्वात क्रांतिकारक मार्ग म्हणजे AI- खेळाडू ओळख. पूर्वी, माहिती गोळा करण्यासाठी प्रशिक्षकांना मागील हंगामातील व्हिडिओंचे पुनरावलोकन करण्यासाठी बरेच दिवस घालवावे लागत होते. एआयच्या उदयामुळं, ते आता काही मिनिटांत हे करू शकतात; यात एआय जटिल अल्गोरिदम वापरून फुटेजचं विश्लेषण करतं.
स्मार्ट माउथगार्ड्स : स्मार्ट माउथगार्ड्स हे डोक्यावरील दुखापती ओळखण्यासाठी महत्त्वाचं तंत्रज्ञान आहे. ते कोच आणि वैद्यकीय कर्मचाऱ्यांना तात्काळ डेटा प्रदान करू शकतं. जेणेकरुन आघात टाळण्यासाठी आणि डोक्याच्या दुखापतींची माहिती लवकर मिळवता येईल. स्मार्ट फूटवेअर : स्मार्ट शूज ॲथलीटची चाल, प्रभाव शक्ती आणि संतुलन यावर नरज ठेवतं.
व्हर्च्युअल रिॲलिटी (व्हीआर) प्रशिक्षण : फुटबॉल दिग्गज जोहान क्रुईफच्या शब्दात, "फुटबॉल हा एक खेळ आहे, जो तुम्ही तुमच्या मनात खेळता." आधुनिक तंत्रज्ञान आता VR प्रशिक्षणासह या संकल्पनेचा विस्तार करण्यास अनुमती देतं, जे खेळाडूंना वास्तविक गेम परिस्थितीचं सिम्युलेशन प्रदान करते. हे तंत्र विशेषतः जखमी खेळाडूंसाठी फायदेशीर आहे. ज्यांना शारीरिक तणावाशिवाय प्रशिक्षण सुरू ठेवायचं आहे,"
स्मार्ट स्टेडियम्स : स्मार्ट स्टेडियम्स फुटबॉल चाहत्यांना थेट सामन्यांचा अनुभव घेण्याच्या पद्धतीत क्रांती घडवत आहेत. वाय-फाय, मोबाइल ॲप्स आणि कनेक्टेड उपकरणांसारख्या तंत्रज्ञानासह, स्मार्ट स्टेडियम फुटबॉल चाहत्यांना खेळ, खेळाडूंची आकडेवारी आणि स्कोअरबद्दल रिअल-टाइम माहिती प्रदान करतं. या तंत्रज्ञानामुळं गर्दीचा प्रवाह व्यवस्थापित करण्यात आणि सुरक्षा सुधारण्यात मदत झाली आहे. ज्यामुळं सामन्यांदरम्यान चाहत्यांची सुरक्षितता सुनिश्चित होते. चाहते आता खेळादरम्यान अल्पोपाहाराची ऑर्डर देऊ शकतात. तसंच स्मार्ट सीटिंग तंत्रज्ञान त्यांना त्यांची सीट सहजपणे शोधण्यात मदत करतं.
Conclusion:
