ETV Bharat / technology

स्पेडेक्स यशस्वीरित्या प्रक्षेपित, इस्रोनं नवीन वर्षापूर्वीच अवकाशात रचला इतिहास - SPADEX MISSION

इस्रोनं आपलं नवीन मिशन, स्पेडेक्स यशस्वीरित्या प्रक्षेपित केलं आहे. या मोहिमेचं यश अवकाशात दोन उपग्रहांचं डॉकिंग आणि अन-डॉकिंगवर अवलंबून आहे.

Space Docking Mission SPEDEX
Space Docking Mission SPEDEX (ISRO)
author img

By ETV Bharat Tech Team

Published : Dec 31, 2024, 9:38 AM IST

हैदराबाद : भारतीय अंतराळ संस्था इस्रोनं पीएसएलव्ही रॉकेटद्वारे आपलं नवीन मिशन 'स्पेस डॉकिंग एक्सपेरिमेंट' यशस्वीरित्या प्रक्षेपित केलं. श्रीहरिकोटा येथून रात्री ठीक 10 वाजता प्रक्षेपण करण्यात आलं. या मोहिमेला स्पेडेक्स असं नाव देण्यात आलं आहे. प्रक्षेपणानंतर इस्रोनं दिलेल्या निवेदनात म्हटलं, की हे मिशन भारताच्या अंतराळ मोहिमेतील एक मैलाचा दगड ठरेल. या मोहिमेत, दोन उपग्रह अंतराळात जोडले जातील आणि वेगळे केले जातील.

इस्रोच्या अधिकाऱ्यांच्या मते, या मोहिमेच्या यशामुळं भारताचे चंद्रयानाचे-4,अंतराळ स्थानक आणि चंद्रावर उतरणासाठी शास्त्रज्ञांसाठी महत्वाचं ठरणार आहे.

470 किलोमीटर उंचीवर एकत्र : इस्रोनं म्हटलं आहे की पीएसएलव्ही रॉकेट दोन अंतराळयान - स्पेसक्राफ्ट ए (एसडीएक्स01) आणि स्पेसक्राफ्ट बी (एसडीएक्स02) - अशा कक्षेत ठेवले जाईल, जे त्यांना एकमेकांपासून पाच किलोमीटर अंतरावर ठेवेल. नंतर, इस्रो मुख्यालयातील शास्त्रज्ञ त्यांना तीन मीटर जवळ आणण्याचा प्रयत्न करतील, त्यानंतर ते पृथ्वीपासून सुमारे 470 किलोमीटर उंचीवर एकत्र येतील. या प्रक्रियेला डॉकिंग म्हणतात. यानंतर, हे दोन्ही उपग्रह देखील वेगळे केले जातील म्हणजेच अन-डॉक केले जातील.

एका विशेष क्लबमध्ये प्रवेश : भारतानं यापूर्वी अवकाशात असा प्रयोग केलेला नाही. जर इस्रो संस्था असं करण्यात यशस्वी झाली, तर ते जगातील निवडक देशांमध्ये सामील होईल. यापूर्वी, फक्त अमेरिका, चीन आणि रशियाच अवकाशात हा पराक्रम करू शकले आहेत. अंतराळ संस्थेच्या अधिकाऱ्यांनी सांगितलं की इस्रोचं रॉकेट पोलर सॅटेलाइट लाँच व्हेईकल (PSLV) हे दोन उपग्रह SDX-1 आणि SDX-2 हे 476 किलोमीटरच्या वर्तुळाकार कक्षेत ठेवेल आणि जानेवारीच्या पहिल्या आठवड्यात स्पेस डॉकिंग एक्सपेरिमेंट (SPADEX) चा प्रयत्न करेल.

"स्पॅडेक्स हे ऑर्बिटल डॉकिंगमध्ये भारताची क्षमता स्थापित करण्यासाठी एक महत्त्वाकांक्षी मिशन आहे, जे भविष्यातील मानवयुक्त अवकाश मोहिमा आणि उपग्रह सेवा मोहिमांसाठी एक प्रमुख तंत्रज्ञान आहे." - इस्रो

प्रक्षेपण वेळ दोन मिनिटांनी वाढविण्यात आला. इस्रोनं स्पॅडेक्स मोहिमेची प्रक्षेपण वेळ रात्री 9:58 वाजता निश्चित केली होती, परंतु काही मिनिटांपूर्वी प्रक्षेपणाची वेळ दोन मिनिटांनी वाढविण्यात आली. या संदर्भात अधिक माहिती उपलब्ध नाही. प्रक्षेपण रात्री ठीक 10 वाजता करण्यात आलं.

हे वाचलंत का :

  1. व्हॉट्सॲपवर मिळणार रिव्हर्स इमेज सर्च फीचर, कसं करणार काम जाणून घ्या..
  2. आकाशात दिसणार आश्चर्यकारक घटना, रात्री चंद्र दिसणार काळा! जाणून घ्या ब्लॅक मून म्हणजे काय?
  3. फ्लिपकार्टसह अमेझॉनवर वर्षअखेरचा सेल सुरू, Google Pixel वर मिळतेय बंपर ऑफर

हैदराबाद : भारतीय अंतराळ संस्था इस्रोनं पीएसएलव्ही रॉकेटद्वारे आपलं नवीन मिशन 'स्पेस डॉकिंग एक्सपेरिमेंट' यशस्वीरित्या प्रक्षेपित केलं. श्रीहरिकोटा येथून रात्री ठीक 10 वाजता प्रक्षेपण करण्यात आलं. या मोहिमेला स्पेडेक्स असं नाव देण्यात आलं आहे. प्रक्षेपणानंतर इस्रोनं दिलेल्या निवेदनात म्हटलं, की हे मिशन भारताच्या अंतराळ मोहिमेतील एक मैलाचा दगड ठरेल. या मोहिमेत, दोन उपग्रह अंतराळात जोडले जातील आणि वेगळे केले जातील.

इस्रोच्या अधिकाऱ्यांच्या मते, या मोहिमेच्या यशामुळं भारताचे चंद्रयानाचे-4,अंतराळ स्थानक आणि चंद्रावर उतरणासाठी शास्त्रज्ञांसाठी महत्वाचं ठरणार आहे.

470 किलोमीटर उंचीवर एकत्र : इस्रोनं म्हटलं आहे की पीएसएलव्ही रॉकेट दोन अंतराळयान - स्पेसक्राफ्ट ए (एसडीएक्स01) आणि स्पेसक्राफ्ट बी (एसडीएक्स02) - अशा कक्षेत ठेवले जाईल, जे त्यांना एकमेकांपासून पाच किलोमीटर अंतरावर ठेवेल. नंतर, इस्रो मुख्यालयातील शास्त्रज्ञ त्यांना तीन मीटर जवळ आणण्याचा प्रयत्न करतील, त्यानंतर ते पृथ्वीपासून सुमारे 470 किलोमीटर उंचीवर एकत्र येतील. या प्रक्रियेला डॉकिंग म्हणतात. यानंतर, हे दोन्ही उपग्रह देखील वेगळे केले जातील म्हणजेच अन-डॉक केले जातील.

एका विशेष क्लबमध्ये प्रवेश : भारतानं यापूर्वी अवकाशात असा प्रयोग केलेला नाही. जर इस्रो संस्था असं करण्यात यशस्वी झाली, तर ते जगातील निवडक देशांमध्ये सामील होईल. यापूर्वी, फक्त अमेरिका, चीन आणि रशियाच अवकाशात हा पराक्रम करू शकले आहेत. अंतराळ संस्थेच्या अधिकाऱ्यांनी सांगितलं की इस्रोचं रॉकेट पोलर सॅटेलाइट लाँच व्हेईकल (PSLV) हे दोन उपग्रह SDX-1 आणि SDX-2 हे 476 किलोमीटरच्या वर्तुळाकार कक्षेत ठेवेल आणि जानेवारीच्या पहिल्या आठवड्यात स्पेस डॉकिंग एक्सपेरिमेंट (SPADEX) चा प्रयत्न करेल.

"स्पॅडेक्स हे ऑर्बिटल डॉकिंगमध्ये भारताची क्षमता स्थापित करण्यासाठी एक महत्त्वाकांक्षी मिशन आहे, जे भविष्यातील मानवयुक्त अवकाश मोहिमा आणि उपग्रह सेवा मोहिमांसाठी एक प्रमुख तंत्रज्ञान आहे." - इस्रो

प्रक्षेपण वेळ दोन मिनिटांनी वाढविण्यात आला. इस्रोनं स्पॅडेक्स मोहिमेची प्रक्षेपण वेळ रात्री 9:58 वाजता निश्चित केली होती, परंतु काही मिनिटांपूर्वी प्रक्षेपणाची वेळ दोन मिनिटांनी वाढविण्यात आली. या संदर्भात अधिक माहिती उपलब्ध नाही. प्रक्षेपण रात्री ठीक 10 वाजता करण्यात आलं.

हे वाचलंत का :

  1. व्हॉट्सॲपवर मिळणार रिव्हर्स इमेज सर्च फीचर, कसं करणार काम जाणून घ्या..
  2. आकाशात दिसणार आश्चर्यकारक घटना, रात्री चंद्र दिसणार काळा! जाणून घ्या ब्लॅक मून म्हणजे काय?
  3. फ्लिपकार्टसह अमेझॉनवर वर्षअखेरचा सेल सुरू, Google Pixel वर मिळतेय बंपर ऑफर
ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.