हैदराबाद pager explode in Lebanon : लेबनॉनची राजधानी बेरूतमध्ये लेबनीज निमलष्करी संघटना हिजबुल्लाह दहशतवाद्यांच्या खिशातील पेजरचा स्फोट होऊन हजारो लोक जखमी झाले. हे पेजर हिजबुल्ला एकमेकांशी संवाद साधण्यासाठी वापरत होते. एकाच वेळी झालेल्या स्फोटांनी देशभरात खळबळ उडालीय. या स्फोटांमध्ये 9 जणांचा मृत्यू झाला असून 2 हजार 750 लोक जखमी झाले आहेत. यामध्ये अनेक जण गंभीर जखमी झाल्याचं लेबनीज आरोग्य मंत्रालयानं म्हटलं आहे.
काय आहे पेजर? : जेव्हा मोबाईल अस्तित्वात नव्हते, तेव्हा पेजर हे संवादाचं साधन होतं. या पेजर्सचा वापर मेसेजिंगसाठी केला जात असे. पेजरचा वापर 90 च्या दशकाच्या उत्तरार्धात आणि 2000 च्या सुरुवातीच्या काळात मोठ्या प्रमाणावर केला गेला. हे पेजर अनेक लोकांच्या बेल्टला लावलेले असायचे. या पेजरला छोटं स्क्रिन होतं, ज्यावर संदेश दिसत होता. न्यूमेरिक पेजर्सवर फक्त फोन नंबर दाखवला जात होता. मोबाइल फोनच्या विपरीत, पेजर रेडिओ लहरींवर काम करतं. ऑपरेटर रेडिओ फ्रिक्वेन्सीद्वारे संदेश पाठवतो जातो. याला इंटरनेटची देखील गरज नसते. प्रत्येक पेजरला एक नंबर असतो. कॉल करून, तुम्ही हा नंबर असलेल्या व्यक्तीसाठी ऑपरेटरला संदेश देऊ शकता. हा संदेश रेडिओ फ्रिक्वेन्सी वापरून पेजरवर प्रसारित केला जातो. मेसेज आल्यावर पेजर बीप किंवा कंपन करतं. पेजरवर फक्त मेसेज मिळू शकतात. पेजरच्या माध्यमातून मेसेजचं उत्तरही दिलं जाऊ शकतं. असं मानलं जातं की पेजरमध्ये वापरलेलं मूलभूत तंत्रज्ञान तसंच भौतिक हार्डवेअरवरला ट्रॅक करणं कठीण आहे. त्यामुळं ते हिजबुल्लाहसारख्या गटांमध्ये लोकप्रिय झाले होते.
कुठे झाला हल्ला ? : लेबनॉनची राजधानी बेरूत आणि देशाच्या इतर भागांमध्ये मंगळवारी (17 सप्टेंबर) स्थानिक वेळेनुसार दुपारी 3:45 वाजता स्फोट सुरू झाले. यात मृतांच्या संख्येची अद्याप पुष्टी केली जात आहे. मृतांमध्ये एका आठ वर्षांच्या मुलीची पुष्टी झाली आहे. हिजबुल्लाहचे खासदार अली अम्मार यांचा मुलगा मोहम्मद महदी अम्मर याचाही मृत्यू झाल्याची माहिती आहे. हिजबुल्लानं त्याचे दोन सैनिक ठार झाल्याची कबुली दिलीय. लेबनीजचे आरोग्य मंत्री फिरास अबियाद यांनी अल जझीरा या वृत्तवाहीनीला सांगितलं: “सुमारे 2 हजार 750 लोक जखमी यात झाले आहेत. त्यापैकी 200 हून अधिक जण गंभीर” जखमी आहेत. बहुतेकांच्या चेहरा, हात, पोटाला गंभीर इचा पोहचल्या आहेत.
कोणी केला हल्ला ? : हिजबुल्लासह अनेक लोक या हल्लायसाठी इस्रायलकडं बोट दाखवत आहेत. इस्रायलवर हमासच्या नेतृत्वाखालील हल्ल्यात 1 हजार 139 लोक मारले गेले आहेत. यात सुमारे 240 जणांना कैद केलं गेलं आहे. इस्रायलचं युद्ध सुरू झाल्याच्या दुसऱ्या दिवशी, 8 ऑक्टोबरपासून इस्रायल तसंच हिजबुल्ला लेबनॉन-इस्त्रायल सीमेवर गोळीबार सुरू आहे.
“आम्ही या गुन्हेगारी कृत्यासाठी इस्रायली शत्रूला पूर्णपणे जबाबदार धरतो. इस्रायलला या पापी आक्रमणाची शिक्षा नक्कीच मिळेल”. असं हिजबुल्लाहनं एका निवेदनात म्हटलं आहे. लेबनीजचे माहिती मंत्री झियाद मकरी यांनी देखील या घटनेची निंदा केलीय.
गाझामध्ये स्फोट का झाले नाहीत? : लक्समबर्ग येथील संरक्षण विश्लेषक हमजे अत्तार यांच्या मते, "ते गाझामध्ये हीच पद्धत वापरू शकत नाहीत. कारण हमास हिजबुल्लाच्या तुलनेत सायबर हल्ल्याबाबत खूप जागरूक आहे. “हिजबुल्ला सेलफोन वापरत नाहीत. त्यांच्याकडं त्यांचं नेटवर्क तसंच संवाद प्रक्रिया आहे".
पेजर्सचा स्फोट कसा झाला? : पेजर्सचा स्फोट कसा झाला हे अजूनही निश्चित सांगता येणार नाहीय. काही तज्ञांच्या मते, पेजर रेडिओ नेटवर्कवर अवलंबून असतात. त्यामुळं रेडिओ लहरींना टार्गेट करून हल्ला करण्यात आला असावा,असा अंदाज आहे. मंगळवारी झालेल्या या हल्ल्यांबाबत तज्ज्ञांनी आश्चर्य व्यक्त केलं आहे. कारण हिजबुल्ला नेहमीच आपली सुरक्षा व्यवस्था चोख ठेवतो.पेजर हॅकमुळं पेजरच्या बॅटरी जास्त गरम झाल्याचा संशय आहे. त्यानंतर त्यांचा स्फोट झाला असावा, असा अंदाज वर्तवण्यात येत आहे.
