ETV Bharat / health-and-lifestyle

तरुण वयात मधुमेह आणि अल्झायमरचा त्रास असेल तर सावध राहा, होऊ शकतो 'डिमेंशिया' - Diabetes And Alzheimer Disease

Diabetes and Alzheimer Disease : जर तुम्हाला कमी वयातच मधुमेहाचा त्रास असेल तर काळजी घ्या. कारण, जर तुम्ही वेळेत योग्य ते उपचार केले नाहीत तर तुम्ही स्मृतिभ्रंशाचा बळी होऊ शकता. एका अभ्यासात हा दावा करण्यात आलाय. हे कसं टाळता येईल हे जाणून घेण्यासाठी संपूर्ण बातमी वाचा.

Type 2 diabetes and Alzheimers Uncontrolled diabetes affects the brain
टाइप 2 मधुमेह आणि अल्झायमर : अनियंत्रित मधुमेहाचा मेंदूवर होतो परिणाम
author img

By ETV Bharat Marathi Team

Published : Mar 29, 2024, 6:00 AM IST

नवी दिल्ली Diabetes and Alzheimer Disease : मधुमेह हा एक गंभीर आजार आहे. त्याचा मेंदूसह शरीराच्या विविध भागांवर परिणाम होऊ शकतो. संशोधक दीर्घकाळापासून या दुव्याबद्दल बोलताय की मधुमेहामुळं स्मृतिभ्रंश होऊ शकते. नुकत्याच झालेल्या एका अभ्यासात याची पुष्टी झाली आहे. तसंच डायबिटीज टाईप-2 आणि अल्झायमर रोग यांच्यात खोलवर संबंध असल्याचा दावा संशोधनात करण्यात आलाय. जर तुम्हाला लहान वयात मधुमेह असेल तर तुम्हाला अल्झायमर आजार होण्याची शक्यता वाढते.

प्रयोगांमध्ये उंदरांचा वापर : एका अभ्यासात, 81 टक्के अल्झायमर रुग्णांमध्ये मधुमेह टाइप-2 ची लक्षणे आढळून आली. टेक्सास ए अँड एम युनिव्हर्सिटीच्या प्राथमिक निष्कर्षांमध्ये असे आढळून आलंय की मधुमेह आणि अल्झायमर रोग यांच्यातील संबंध आतड्यात सापडलेल्या प्रोटीनमुळे आहे. अमेरिकन सोसायटी फॉर बायोकेमिस्ट्री अँड मॉलिक्युलर बायोलॉजीमध्येही हा अभ्यास अहवाल सादर करण्यात आला आहे. संशोधकांनी त्यांच्या प्रयोगांमध्ये उंदरांचा वापर करून लिंक तपासली. तथापि, निष्कर्ष अद्याप प्रकाशित केले गेले नाहीत किंवा त्यांचे पीअर-पुनरावलोकन केले गेले नाही. शास्त्रज्ञांनी नोंदवलंय की, उच्च-प्रथिने आहार जेएके -3 प्रथिने दाबतो. या प्रोटीनशिवाय उंदरांमध्ये जळजळ दिसून आली. जळजळ प्रथम आतड्यांपासून सुरू होते आणि नंतर ती यकृताकडे जाते. यकृतानंतर ते मेंदूकडे जाते, त्यामुळं अल्झायमरची लक्षणं दिसू लागतात.

मात्र, नियंत्रित मधुमेह चांगला आणि आरोग्यदायी असल्याचं संशोधकांचं म्हणणं आहे. तसंच, तुम्ही तुमच्या जीवनशैलीत बदल करून तुमचा धोका कमी करू शकता. रक्तातील साखरेचं प्रमाण जास्त असल्यानं हा आजार होतो. मधुमेह विशेषज्ञ आणि फोर्टिस सीडीओसीचे अध्यक्ष डॉ. अनुप मिश्रा म्हणतात की, अवयव निकामी होणे हे मधुमेहाचे वैशिष्ट्य आहे, कारण मधुमेहाचा परिणाम शरीराच्या सर्व अवयवांवर होतो, त्यामुळे त्याचा मेंदूवर परिणाम होतो.

डॉ मिश्रा यांच्या म्हणण्यानुसार, रक्तातील साखर (Sugar) नियंत्रणात राहिली नाही तर त्याचा परिणाम तुमच्या शरीराच्या विविध भागांवर होतो. ते म्हणाले की, मधुमेह प्रथमतः लहान रक्तवाहिन्या ब्लॉक करतो, त्यामुळे मेंदूपर्यंत रक्त पोहोचण्यास अडचण येते. आणि जेव्हा ही प्रक्रिया दीर्घकाळ चालते तेव्हा त्याचा मेंदूच्या काही भागांवर परिणाम होतो.

तज्ञांचं म्हणणं आहे की, उच्च रक्तातील साखरेचा संबंध बीटा-अमायलॉइड प्रोटीनच्या तुकड्यांशी आहे. जेव्हा हे एकत्र जमतात तेव्हा ते तुमच्या मेंदूतील चेतापेशींमध्ये (Nerve cells) अडकतात आणि सिग्नल ब्लॉक करतात. चेतापेशी (Nerve cells) एकमेकांशी संवाद साधू शकत नाहीत ही अल्झायमरची मुख्य लक्षणं आहेत.

टाईप-२ मधुमेह कसा दूर करावा : औषध आणि इन्सुलिन थेरपी घ्यावी, आहार आणि व्यायामाकडं लक्ष द्यावे, रक्तातील साखरेची पातळी तपासत रहावी, जीवनशैलीत बदल करावा, आपल्या डॉक्टरांचा वारंवार सल्ला घ्या.

कोणते अन्न चांगले असेल :

सफरचंद - सफरचंदाचा ग्लायसेमिक इंडेक्स कमी असतो. याशिवाय जीवनसत्त्वेही जास्त प्रमाणात असतात. त्यात चरबी नसते.

बदाम - शरीराला स्वतःचे इन्सुलिन अधिक प्रभावीपणे वापरण्यास मदत होते. त्यात मॅग्नेशियम असते.

चिया बिया - प्रथिने आणि कॅल्शियम समृद्ध, ते सामान्य शरीराचे वजन राखण्यास मदत करतात.

हळद - कर्क्यूमिन साखर नियंत्रित करण्यास मदत करते असे मानले जाते.

इतर उपयुक्त पदार्थ म्हणजे बीन्स, कॅमोमाइल चहा, ओटचे जाडे भरडे पीठ, ब्लूबेरी, जनावराचे मांस आणि अंडी. खोबरेल तेल, ऑलिव्ह ऑईल आणि मोहरीचे तेल यांचा वापर करा. तसंच कार्बोहायड्रेटचे सेवन कमी करा.

हेही वाचा -

  1. Praniti Shinde : कोविड लसीबाबत आमदार प्रणिती शिंदेंचा अजब दावा; म्हणाल्या...
  2. शरीराच्या अनेक महत्वाच्या कार्यात मदत करतात हार्मोन्स; त्यांचे कमी किंवा जास्त होणं धोकादायक
  3. Type one diabetes : टाइप 1 मधुमेहासाठी इन्सुलिन हा एकमेव उपचार...

नवी दिल्ली Diabetes and Alzheimer Disease : मधुमेह हा एक गंभीर आजार आहे. त्याचा मेंदूसह शरीराच्या विविध भागांवर परिणाम होऊ शकतो. संशोधक दीर्घकाळापासून या दुव्याबद्दल बोलताय की मधुमेहामुळं स्मृतिभ्रंश होऊ शकते. नुकत्याच झालेल्या एका अभ्यासात याची पुष्टी झाली आहे. तसंच डायबिटीज टाईप-2 आणि अल्झायमर रोग यांच्यात खोलवर संबंध असल्याचा दावा संशोधनात करण्यात आलाय. जर तुम्हाला लहान वयात मधुमेह असेल तर तुम्हाला अल्झायमर आजार होण्याची शक्यता वाढते.

प्रयोगांमध्ये उंदरांचा वापर : एका अभ्यासात, 81 टक्के अल्झायमर रुग्णांमध्ये मधुमेह टाइप-2 ची लक्षणे आढळून आली. टेक्सास ए अँड एम युनिव्हर्सिटीच्या प्राथमिक निष्कर्षांमध्ये असे आढळून आलंय की मधुमेह आणि अल्झायमर रोग यांच्यातील संबंध आतड्यात सापडलेल्या प्रोटीनमुळे आहे. अमेरिकन सोसायटी फॉर बायोकेमिस्ट्री अँड मॉलिक्युलर बायोलॉजीमध्येही हा अभ्यास अहवाल सादर करण्यात आला आहे. संशोधकांनी त्यांच्या प्रयोगांमध्ये उंदरांचा वापर करून लिंक तपासली. तथापि, निष्कर्ष अद्याप प्रकाशित केले गेले नाहीत किंवा त्यांचे पीअर-पुनरावलोकन केले गेले नाही. शास्त्रज्ञांनी नोंदवलंय की, उच्च-प्रथिने आहार जेएके -3 प्रथिने दाबतो. या प्रोटीनशिवाय उंदरांमध्ये जळजळ दिसून आली. जळजळ प्रथम आतड्यांपासून सुरू होते आणि नंतर ती यकृताकडे जाते. यकृतानंतर ते मेंदूकडे जाते, त्यामुळं अल्झायमरची लक्षणं दिसू लागतात.

मात्र, नियंत्रित मधुमेह चांगला आणि आरोग्यदायी असल्याचं संशोधकांचं म्हणणं आहे. तसंच, तुम्ही तुमच्या जीवनशैलीत बदल करून तुमचा धोका कमी करू शकता. रक्तातील साखरेचं प्रमाण जास्त असल्यानं हा आजार होतो. मधुमेह विशेषज्ञ आणि फोर्टिस सीडीओसीचे अध्यक्ष डॉ. अनुप मिश्रा म्हणतात की, अवयव निकामी होणे हे मधुमेहाचे वैशिष्ट्य आहे, कारण मधुमेहाचा परिणाम शरीराच्या सर्व अवयवांवर होतो, त्यामुळे त्याचा मेंदूवर परिणाम होतो.

डॉ मिश्रा यांच्या म्हणण्यानुसार, रक्तातील साखर (Sugar) नियंत्रणात राहिली नाही तर त्याचा परिणाम तुमच्या शरीराच्या विविध भागांवर होतो. ते म्हणाले की, मधुमेह प्रथमतः लहान रक्तवाहिन्या ब्लॉक करतो, त्यामुळे मेंदूपर्यंत रक्त पोहोचण्यास अडचण येते. आणि जेव्हा ही प्रक्रिया दीर्घकाळ चालते तेव्हा त्याचा मेंदूच्या काही भागांवर परिणाम होतो.

तज्ञांचं म्हणणं आहे की, उच्च रक्तातील साखरेचा संबंध बीटा-अमायलॉइड प्रोटीनच्या तुकड्यांशी आहे. जेव्हा हे एकत्र जमतात तेव्हा ते तुमच्या मेंदूतील चेतापेशींमध्ये (Nerve cells) अडकतात आणि सिग्नल ब्लॉक करतात. चेतापेशी (Nerve cells) एकमेकांशी संवाद साधू शकत नाहीत ही अल्झायमरची मुख्य लक्षणं आहेत.

टाईप-२ मधुमेह कसा दूर करावा : औषध आणि इन्सुलिन थेरपी घ्यावी, आहार आणि व्यायामाकडं लक्ष द्यावे, रक्तातील साखरेची पातळी तपासत रहावी, जीवनशैलीत बदल करावा, आपल्या डॉक्टरांचा वारंवार सल्ला घ्या.

कोणते अन्न चांगले असेल :

सफरचंद - सफरचंदाचा ग्लायसेमिक इंडेक्स कमी असतो. याशिवाय जीवनसत्त्वेही जास्त प्रमाणात असतात. त्यात चरबी नसते.

बदाम - शरीराला स्वतःचे इन्सुलिन अधिक प्रभावीपणे वापरण्यास मदत होते. त्यात मॅग्नेशियम असते.

चिया बिया - प्रथिने आणि कॅल्शियम समृद्ध, ते सामान्य शरीराचे वजन राखण्यास मदत करतात.

हळद - कर्क्यूमिन साखर नियंत्रित करण्यास मदत करते असे मानले जाते.

इतर उपयुक्त पदार्थ म्हणजे बीन्स, कॅमोमाइल चहा, ओटचे जाडे भरडे पीठ, ब्लूबेरी, जनावराचे मांस आणि अंडी. खोबरेल तेल, ऑलिव्ह ऑईल आणि मोहरीचे तेल यांचा वापर करा. तसंच कार्बोहायड्रेटचे सेवन कमी करा.

हेही वाचा -

  1. Praniti Shinde : कोविड लसीबाबत आमदार प्रणिती शिंदेंचा अजब दावा; म्हणाल्या...
  2. शरीराच्या अनेक महत्वाच्या कार्यात मदत करतात हार्मोन्स; त्यांचे कमी किंवा जास्त होणं धोकादायक
  3. Type one diabetes : टाइप 1 मधुमेहासाठी इन्सुलिन हा एकमेव उपचार...
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.