मुंबई - गीतकार बिली इलिशने लिहिलेल्या 'व्हाट आय वाज मेड फॉर' या गाण्याने ऑस्कर २०२४ मध्ये इतिहास रचला. २२ वर्षीय अमेरिकन गायक आणि गीतकार दोन ऑस्कर जिंकणारा आतापर्यंतचा सर्वात तरुण व्यक्ती ठरला आहे. तिने 1938 मध्ये तिचा दुसरा सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्रीचा ऑस्कर जिंकला तेव्हा लुईस रेनरचा 28 वर्षांचा असलेला प्रदीर्घ काळातील विक्रम तिने मोडला. 'व्हाट आय वाज मेड फॉर' या गाण्याने या सीझनमध्ये ग्रॅमी आणि जानेवारीत गोल्डन ग्लोब असे प्रतिष्ठीत पुरस्कारावरही नाव कोरले होते. आता सर्वोत्कृष्ट मूळ गाण्याच्या श्रेणीतील अकादमी पुरस्कारही या गाण्याला मिळाला.
- " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data="">
इलिश आणि तिचा भाऊ फिनीस ओ कोनेल यांचे हे गाणे चाहत्यांच्या मनाला भिडले. जुलै 2023 मध्ये रिलीज झाल्यापासून आतापर्यंत या गाण्याने 600 दशलक्ष स्ट्रीम केले आहेत. हे गाणे 2023 च्या ब्लॉकबस्टर बार्बी चित्रपटाच्या साउंडट्रॅकचा भाग होता आणि मार्गोट रॉबीज बार्बी आणि बार्बीचे निर्माते, रुथ हँडलर यांच्यातील महत्त्वपूर्ण दृश्यादरम्यान त्याचा समावेश होता.
बार्बी ही 9 मार्च 1959 रोजी न्यूयॉर्कमधील अमेरिकन आंतरराष्ट्रीय टॉय फेयरमध्ये पदार्पण करणारी साधीसुधी बाहुली नाही, तर ती जगभरातील सर्व तरुण मुलींच्या स्वप्नातील खेळणं आहे. 'बार्बी' या चित्रपटाला नेहमीच स्त्रियांबाबत आक्षेपार्ह आरोप आणि `स्त्रीवादी चळवळीला दशके मागे ढकलल्याबद्दल टीकेचा सामना करणारा एक `सेक्सी सायरन' मानला जातो.
काही लोकांनी याआधी बार्बी चित्रपटाला `खूप भाषणबाजी करणारा' चित्रपट म्हणून नाकारले होते. परंतु लोकांच्या उत्स्फूर्त प्रतिसादामुळे तो २०२३ मधील सर्वात मोठा ब्लॉकबस्टर बनला. ज्या महिला `गुलाबी' कपडे परिधान करून आल्या होत्या त्यांना लवकरच कळले की ही लहान मुलांची गोष्ट नाही, हा चित्रपट मुलांसाठी आहे प्रौढ-पुरुष आणि स्त्रियांसाठीही आहे. पितृसत्ता अस्तित्वात आहे, मग तुमच्या चेहऱ्यावर दिसत असो किंवा हुशारीने लपलेली असो. एखादी महिला ड्रायव्हर पुरुष ड्रायव्हर सारखीच चूक करते तेव्हा मॉल्स आणि मार्ट्समध्ये घरांमध्ये, ऑफिसमध्ये, अगदी रस्त्यावरही हेच दृष्य दिसतं. अमेरिका फेरेराचे शेवटच्या दिशेने एकपात्री प्रयोग असो, महिलांकडून व्यावसायिक आणि वैयक्तिक दोन्ही आघाडीवर परस्परविरोधी स्टॅडर्ड पूर्ण करण्याची अपेक्षा बाळगली जाते. उदाहरणार्थ याच चित्रपटातील या काही ओळी घ्या ``तुम्ही पातळ असले पाहिजे, पण फार पातळ नाही. आणि आपण कधीही असे म्हणू शकत नाही की आपल्याला पातळ व्हायचे आहे. तुम्हाला असे म्हणायचे आहे की तुम्हाला निरोगी व्हायचे आहे, परंतु ते पातळ असणे देखील आवश्यक आहे''.
'बार्बी'मधील व्यक्तीरेखा प्रत्येक स्त्रीला त्यांच्या आयुष्यातील काही टप्प्यांवरच्या प्रतिनिधीत्व करणाऱ्या स्त्रीया वाटतात. यामध्ये 'आय एम जस्ट केन' सारखं गाणं लिहिणारी गीतकार बिली इलिश हिनेही तिच्याबाबत असे केल्याचे कबूल केले. इलिश हिला तिचे वजन वाढणे, किंवा वजन कमी करणे, तिच्या कपड्यांची निवड, तिची हेअरस्टाइल यासाठी अनेकदा सोशल मीडियावर ट्रोल केले जात आहे पण यातील गाणेही तिचा एक वैयक्तिक प्रवास आहे. 'आय एम जस्ट केन' या गाण्याचा 96 व्या ऑस्कर पुरस्कार सोहळ्यात बेस्ट ओरीजनल लाँग या श्रेणीत गौरव करण्यात आला. त्या आधी या गाण्याला 66 व्या ग्रॅमी पुरस्कारातही नावजले होते.
'आय एम जस्ट केन' या गाण्याबद्दल बोलताना गीतकार इलीश म्हणाली की, "हे गाणं जणू काही माझ्या आतला एक चिमुकला जीव होता, जो वर्षानुवर्षे माझ्या आतल्या अंगाला ओरबाडणारा होता. आम्ही हे गाणं अशा कालावधीत लिहिले आहे जेथे आम्ही कमी प्रेरित आणि कमी सर्जनशील असू शकत नाही. त्या दिवशी आम्ही या गाण्यासाठी शब्दांची जुळवाजुळव करत होतो, त्यावेळी मी विचार केला की, आम्ही सगळंच गमावल्या सारखं का वागतोय आणि मग मला सूचत गेलं आणि मी गाणं स्वतःच लिहिलं."
अ‍ॅपल म्युझिकच्या दुसऱ्या मुलाखतीत ती म्हणाली की तिने लिहिताना स्वतःबद्दल अजिबात विचार केला नाही पण नंतर लक्षात आले की तिने स्वतःसाठी लिहिले आहे आणि स्वतःची कथा संगीतात मांडली आहे. "प्रत्येक गीत मला जसं वाटतं तेच आहे. हे माझ्या आयुष्याबद्दल आहे.” दुसऱ्या एका मुलाखतीत, इलिश म्हणते की तिला ''जग बदलले पाहिजे आणि माझ्या सभोवतालच्या गोष्टी बदलल्या पाहिजेत."
हेही वाचा -
