हैद्राबाद : आपले डोळे ( Love Your Eye Themed 2022 ) आपल्या ज्ञानेंद्रियांपैकी ( World Sight Day 2022 ) सर्वात महत्वाचे मानले जातात. कारण ते आपल्याला संपूर्ण जगाशी ओळख करून देतात. पण, आपले डोळेदेखील आपल्या शरीरातील सर्वात संवेदनशील भाग ( World Sight Day is Celebrated on Second Thursday ) मानले जातात. कारण यातील थोडीशी समस्याही केवळ दृष्टी कमकुवत ( Various Eye Diseases and Issues Related ) करू शकत नाही, तर काही वेळा ( Lets Know Health Tips Related Eyes ) अंधत्वही ( World Sight Day Second Thursday of October ) आणू शकते.
सर्वसामान्यांमध्ये जागृतीकरिता जागतिक स्तरावर ‘जागतिक दृष्टी दिन’ साजरा : दरवर्षी जगभरातील मोठ्या संख्येने लोकांना निष्काळजीपणा, अपघात किंवा आजारामुळे अंधत्व किंवा दृष्टी कमी होण्याचा सामना करावा लागतो. दरवर्षी ऑक्टोबर महिन्याच्या दुसऱ्या गुरुवारी अंधत्व टाळण्यासाठी आणि डोळ्यांच्या समस्यांबाबत सर्वसामान्यांमध्ये जनजागृती करण्यासाठी जागतिक स्तरावर ‘जागतिक दृष्टी दिन’ साजरा केला जातो. या वर्षी हा खास दिवस 14 ऑक्टोबर रोजी साजरा केला जात आहे. या वर्षी हा विशेष कार्यक्रम 'लव्ह युवर डोळे' म्हणजेच "तुमच्या डोळ्यांवर प्रेम करा" या थीमवर साजरा केला जात आहे.
मागील इतिहास पाहू : लायन्स क्लब इंटरनॅशनलतर्फे जागतिक दृष्टी दिन साजरा करण्यात आला. या पूर्वी, आंतरराष्ट्रीय अंधत्व निवारण संस्थेने, जागतिक आरोग्य संघटनेच्या मदतीने १८ फेब्रुवारी १९९९ रोजी "व्हिजन २०२०" लाँच केले. जागतिक स्तरावर नेत्रसेवा सेवांच्या गरजेला चालना देणे, डोळ्यांशी संबंधित सामान्य आणि गुंतागुंतीच्या समस्यांबद्दल लोकांना जागरूक करणे, मदत आणि त्यांचे उपचार निर्देशित करणे आणि अंधत्व आणि इतर दृष्टी संबंधित समस्यांकडे लक्ष वेधणे हा यामागचा मुख्य उद्देश आहे. लक्ष केंद्रित करायचे होते.
सर्व वयोगटातील अंधत्व किंवा दृष्टी कमी होण्याची कारणे : हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की, व्हिजन 2020 अंतर्गत, गेल्या अनेक वर्षांपासून, डोळ्यांची चांगली काळजी आणि प्रत्येकासाठी दृष्टीचा अधिकार सुनिश्चित करण्यासाठी आणि सर्व वयोगटातील अंधत्व किंवा दृष्टी कमी होण्याची कारणे आणि त्यांचे उपचार यासारख्या समस्या. विशेषतः, मोतीबिंदू, ट्रॅकोमा, कमी दृष्टी, क्रॅनियल, काचबिंदू आणि अपवर्तक त्रुटींपासून बचाव आणि उपचारांशी संबंधित मुद्द्यांवर जनजागृती मोहीम आयोजित करण्यात आली आहे.
तपास आवश्यक : सामान्यतः डॉक्टर 40 वर्षांच्या वयानंतर डोळ्यांच्या नियमित तपासणीचा आग्रह धरतात. हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की, सर्वसाधारणपणे, वयाच्या 40 नंतर, दृष्टीमध्ये थोडासा कमकुवतपणा येतो. त्याच वेळी, वाढत्या वयानुसार, काचबिंदू किंवा काचबिंदू आणि वय संबंधित मॅक्युलर डीजनरेशन (एआरएमडी) इत्यादीसारख्या विशिष्ट प्रकारच्या रोगांचे परिणाम दिसण्याचा धोकादेखील वाढतो.
नेत्रतपासणी केवळ मोठ्यांसाठीच नाही तर लहान मुलांसाठीसुद्धा आवश्यक : इंदूरचे नेत्रतज्ज्ञ डॉ. महेश जोशी सांगतात की, नियमित नेत्रतपासणी केवळ मोठ्यांसाठीच नाही, तर लहान मुलांसाठीही खूप महत्त्वाची आहे. सामान्यतः लहान मुलांना सतत डोकेदुखी, डोळ्यांतील कोणतीही समस्या किंवा दृष्टी संबंधित समस्या समजत नाहीत आणि ते त्यांच्या कुटुंबातील सदस्यांना याबद्दल माहिती देऊ शकत नाहीत. अशा परिस्थितीत नियमित डोळ्यांची तपासणी करून मुलांच्या डोळ्यांच्या समस्यांबाबत वेळेवर माहिती घेता येते.
डोळ्यांच्याबाबतीत सामान्य लक्षणांकडे दुर्लक्ष करू नये : ते स्पष्ट करतात की, मुलांच्या डोळ्यांना सतत खाज सुटणे, डोळे लाल होणे किंवा डोळ्यात कोणत्याही प्रकारचे डाग किंवा डाग असणे. याकडे पालकांनी दुर्लक्ष करू नये आणि तातडीने नेत्रतज्ज्ञांकडून डोळे तपासावेत. डॉ. महेश स्पष्ट करतात की, सध्याच्या काळात आणखी एक सर्वात मोठी समस्या केवळ लहान मुलांनाच नाही, तर मोठ्यांनाही डोळ्यांशी संबंधित अनेक समस्या निर्माण करीत आहे. ते म्हणजे त्यांचा मोबाईल, लॅपटॉप किंवा कॉम्प्युटरवरील स्क्रीन टाइम वाढतो.
डोळे निरोगी कसे ठेवायचे : ते स्पष्ट करतात की, स्क्रीन टाइम वाढल्यामुळे उद्भवणाऱ्या समस्या टाळण्यासाठी शक्यतोवर संगणक आणि मोबाईलवर घालवलेल्या वेळेवर मर्यादा घालणे फार महत्वाचे आहे. अभ्यास, नोकरी किंवा इतर कारणांमुळे हे शक्य होत नसेल, तर काम करताना ठराविक अंतराने स्क्रीनपासून थोडा वेळ काढण्याचा प्रयत्न करणे आवश्यक आहे. यासाठी, 20:20 प्रक्रियादेखील पाळली जाऊ शकते. ज्या अंतर्गत प्रत्येक 20 मिनिटांनी, किमान 20 सेकंद डोळ्यांना विश्रांती द्या आणि इतर ठिकाणी पाहा.
आपले निरोगी जीवन आपल्या डोळ्यांवर परिणाम करते : आपला आहार, शारीरिक स्वच्छता आणि व्यायामही आपली दृष्टी मजबूत आणि डोळे निरोगी ठेवण्यासाठी खूप महत्त्वाची भूमिका बजावतात, असे डॉ. महेश स्पष्ट करतात. त्याचबरोबर काही लोक डोळ्यांना खाज सुटणे किंवा कोणत्याही प्रकारची समस्या असल्यास डॉक्टरांचा सल्ला न घेता जाणकार किंवा केमिस्टच्या सल्ल्यानुसार डोळ्यांमध्ये थेंब घेतात. ज्यामुळे कधीकधी दृष्टीदोष किंवा डोळ्यांचे आजार होऊ शकतात. त्यामुळे डोळ्यांमध्ये कोणत्याही प्रकारची समस्या असल्यास डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय कोणतेही औषध वापरू नये.
डोळ्यांच्या संरक्षणासाठी चष्मा वापरावा : एवढेच नाही तर काही वेळा अपघाताने अंधत्व किंवा डोळ्यांना दुखापतही कारणीभूत असते. अशा परिस्थितीत डोळ्यांना दुखापत होण्याची शक्यता असलेले कोणतेही काम करताना संरक्षक चष्मा लावणे आवश्यक आहे. याशिवाय उन्हात बाहेर पडताना डोळ्यांना सूर्याच्या अतिनील किरणांपासून वाचवण्यासाठी नेहमी चांगल्या दर्जाचा चष्मा लावा.
