हैदराबाद : World First Aid Day 2023 इंटरनॅशनल फेडरेशन ऑफ रेड क्रॉस अँड रेड क्रिसेंट सोसायटीज (IFRC) द्वारे 2000 मध्ये जागतिक प्रथमोपचार दिनाची सुरुवात करण्यात आली. तेव्हापासून दरवर्षी सप्टेंबर महिन्याच्या दुसऱ्या शनिवारी जागतिक प्रथमोपचार दिन साजरा केला जातो. दैनंदिन जीवनातील संकटाच्या परिस्थितीत प्रथमोपचाराद्वारे लोकांना कशी मदत करावी याबद्दल लोकांना जागरूक करणे हा या दिवसाचा उद्देश आहे. त्यामुळेच दरवर्षी या निमित्ताने प्रथमोपचाराचे फायदे, प्रथमोपचाराची गरज आणि घरी प्रथमोपचार पेटी ठेवणे याबाबत लोकांना जागरूक केले जाते.
प्रथमोपचार का आवश्यक आहे : शाळांमध्ये मुलांना प्राथमिक उपचाराविषयी शिकवले जाते, परंतु कालांतराने लोक आरोग्यासाठी महत्त्वाच्या असणाऱ्या गोष्टी विसरतात. त्याबाबत माहिती असणे अत्यंत गरजेचे आहे, जेणेकरून अपघात वगैरे झाल्यास प्रथमोपचाराच्या माध्यमातून जखमी व्यक्तीचे प्राण वाचू शकतात. अशा परिस्थितीत प्रत्येकाला प्रथमोपचाराची माहिती असणे अत्यंत आवश्यक आहे.
प्रथमोपचार काय आहे : प्रथमोपचार म्हणजे काय आणि आपल्याला प्रथमोपचारासाठी कोणत्या गोष्टींची आवश्यकता असू शकते हे समजून घेणे आवश्यक आहे. जेणेकरून आपण त्वरित प्रथमोपचार प्रदान करू शकाल. प्रथमोपचार म्हणजे आजारी आणि जखमी व्यक्तीला वैद्यकीय मदत मिळण्याआधी दिलेला उपचार. यासाठी तुमच्या फर्स्ट एड बॉक्समध्ये काही गोष्टी असाव्यात. जसे तुमच्याकडे डेटॉल असावे, जेणेकरून जखम साफ करता येईल. कापूस आणि पट्टी देखील आपल्या बॉक्समध्ये ठेवली पाहिजे. कात्री, वैद्यकीयदृष्ट्या सिद्ध झालेली क्रीम, हँड सॅनिटायझर, वेदनाशामक औषधे देखील असावीत. हृदयविकाराचा झटका किंवा स्ट्रोक झाल्यास रुग्णाचे रक्त पातळ करता यावे म्हणून ऍस्पिरिनच्या गोळ्या आणि थर्मामीटर इ. देखील असणे आवश्यक आहे. याशिवाय तुमच्याकडे हॉस्पिटलचा इमर्जन्सी फोन नंबरही असायला हवा.
प्रथमोपचार केव्हा दिला जातो ? अनेकदा जखमी व्यक्तीला वेळेवर प्राथमिक उपचार न मिळाल्याने अपघातात मृत्यू होतो. यासाठी प्रथमोपचाराचा भाग म्हणून जखमी व्यक्तीच्या जखमेची साफसफाई करून त्याला पट्टी बांधली जाते, जेणेकरून जखमी व्यक्तीला रुग्णालयात नेईपर्यंत रक्त कमी होणार नाही. त्याचवेळी हृदयाशी संबंधित समस्या किंवा इतर कोणत्याही समस्या जसे की वेदना इत्यादीच्या बाबतीत रुग्णालयात पोहोचण्यापूर्वी जे उपचार केले जाते त्याला प्रथमोपचार म्हणतात.
प्रथमोपचाराची उद्दिष्टे:
- जखमी व्यक्तीचे प्राण वाचवणे.
- जखमी व्यक्तीला वाईट स्थितीतून बाहेर काढणे.
- आरोग्य सुधारण्याला प्रोत्साहन देणे.
- जागतिक प्रथमोपचार दिनाची थीम : "डिजिटल जगात प्रथमोपचार" ही या वर्षीच्या जागतिक प्रथमोपचार दिनाची थीम आहे.
हेही वाचा :
