नवी दिल्ली : नऊ दिवसांचा चैत्र नवरात्रीचा पवित्र सण भारतात साजरा केला जात आहे. सोमवारी उत्सवाचा सहावा दिवस आहे. ज्यामध्ये कात्यायनीची पूजा केली जाते. संपूर्ण नऊ दिवस लोक माँ दुर्गेच्या नऊ अवतारांची पूजा करतात आणि उपवास देखील करतात. सहाव्या दिवशी, भक्त माँ कात्यायनीची पूजा करतात - माँ दुर्गा देवीचे सहावे रूप. माँ कात्यायनी, जिला महिषासुरमर्दिनी म्हणूनही ओळखले जाते. प्राचीन ग्रंथांनुसार, महिषासुराचा वध करण्यासाठी ब्रह्मा, विष्णू आणि शिव या देवतांच्या एकत्रित शक्तींमधून निर्माण झाली होती. असे म्हटले जाते की, देवी कात्यायनीच्या आशीर्वादाने उपासकाची पापे संपतात, नकारात्मक शक्ती दूर होऊन अडथळे दूर होतात.
माँ कात्यायनी कोण आहे? : हिंदू धर्मात, महिषासुर हा एक शक्तिशाली अर्धा-मानव अर्धा म्हशीचा राक्षस होता. त्याने त्याच्या आकार बदलण्याची क्षमता वाईट मार्गांनी वापरली. त्याच्या विकृत मार्गांमुळे क्रोधित होऊन, सर्व देवतांनी माँ कात्यायनी तयार करण्यासाठी आपली शक्ती समक्रमित केली. देवी आणि राक्षस यांच्यातील युद्ध हा वाईटावर चांगल्याचा विजय मानला गेला. विश्वासघातकी राक्षसाचा वध करणारी माता कात्यायनी महिषासुरमर्दिनी म्हणूनही ओळखली जाते. या घटनेला हिंदू धर्मात खोल प्रतिकात्मकता आहे. असे म्हटले जाते की, माँ कात्यायनीचे अनेक हात आहेत, ज्यांना देवांनी दिलेली ज्वलंत शस्त्रे आहेत. तर शिवाने त्याला त्रिशूल, भगवान विष्णूला सुदर्शन चरक, अंगी देव बाण, वायू देव धनुष्य, इंद्रदेव वज्र, ब्रह्मदेवाला जलपात्र असलेले रुद्राक्ष दिले.
नवरात्रीचा दिवस 6 : पूजेची पद्धत आणि साहित्य : नवरात्रीच्या सहाव्या दिवशी, भक्तांनी आपल्या दिवसाची सुरुवात लवकर उठून, स्नान करून आणि नवीन कपडे घालून करावी. पूजास्थान स्वच्छ करून कात्यायनी माँच्या मूर्तीला ताजी फुले अर्पण करा. याशिवाय, उपासकांनी देवीला भोग म्हणून मध आणि नैवेद्य दाखवावा आणि मंत्र आणि प्रार्थना करताना हातात कमळाचे फूल घ्यावे.
नवरात्रीचा सहावा रंग : नवरात्रीच्या सहाव्या दिवशी राखाडी रंगाचे महत्त्व आहे. हे सकारात्मक विचारांना संतुलित करते आणि व्यक्तीला स्थिर ठेवते. हे सर्व गुण मिळविण्यासाठी भक्त या दिवशी राखाडी रंगाचे वस्त्र परिधान करू शकतात. माँ कात्यायनी भोग : नवरात्रीच्या 6 व्या दिवशी, भक्त विशेष भोग म्हणून मध अर्पण करून, माँ दुर्गेचा सहावा अवतार, देवी कात्यायनीचा आशीर्वाद घेतात.
माँ कात्यायनी मंत्र, प्रार्थना आणि स्तुती :
प्रार्थना मंत्र : ॐ देवी कात्यायन्यै नमः
स्तुति : चंद्रहसोज्वलकार शार्दुलवरवाहन
कात्यायनी शुभम दद्याद देवी दानवघातिनी
या देवी सर्वभूतेषु कात्यायनी रूपेण संस्थिता
नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः
