लोक आजारामुळे नाही लोक आरोग्य आणि आहाराबद्दल अधिक जागरूक झाले आहेत. आजकाल बहुतेक लोक आरोग्यदायी आहार किंवा पेयांना अधिक प्राधान्य देतात. आपल्या शरीराची प्रतिकारशक्ती वाढवतात. सध्या उन्हाळा असल्याने, लोक अन्न आणि पेयांसह अशा आहारास प्राधान्य देतात. जे उन्हाळ्यात नैसर्गिकरित्या शरीराला थंड ठेवण्याचे कार्य करतात.
तुळशीच्या बिया आपल्या आहारात समाविष्ट करायला पाहिजेत. आरोग्यसोबतच उन्हाळ्याच्या हंगामात शरीराला नैसर्गिक शीतलता देतात. सब्जाला गोड तुळशीचे बियाणे किंवा तुकमलंगा असेही म्हणतात. सब्जा तुळशीच्या विशिष्ट प्रजातीपासून मिळते.
सब्जाचे पोषक तत्व
आपल्या आरोग्यासाठी तुळशी किती फायदेशीर आहे हे सर्वांनाच माहीत आहे. सब्जा हे देखील पोषक आणि औषधी गुणधर्मांचे भांडार आहे. यात प्रथिने, फायबर, व्हिटॅमिन-ए आणि व्हिटॅमिन-के यांसह इतर जीवनसत्त्वे, खनिजे, लोह, मॅग्नेशियम, कार्बोहायड्रेट्स, पोटॅशियम, फॉलिक अॅसिड, ओमेगा 3 फॅटी अॅसिड, फायबर आणि अँटिऑक्सिडंट्ससह इतर अनेक पोषक आणि औषधी गुणधर्म आढळतात.
सब्जा के फायदे
डॉ. राजेश्वर सिंह काला, उत्तराखंडचे बीएएमएस (आयुर्वेद) डॉक्टर सांगतात की सब्जाच्या बियांचा प्रभाव थंड असतो. तसेच उन्हाळ्यात याचे सेवन करणे खूप फायदेशीर आहे. सब्जाच्या बिया नेहमी भिजवल्यानंतर खाव्यात. सब्जा बिया पाण्यात भिजवून किंवा दुधासोबत खाल्ल्याने शरीराला अनेक प्रकारे फायदा होतो. उदाहरणार्थ, सब्जाच्या बिया दुधात मिसळून त्याचे सेवन केल्याने पोट आणि पचनाशी संबंधित अनेक समस्या सुधारतात.
- सब्जाच्या बियांमध्ये फायबर मुबलक प्रमाणात आढळते. यासोबतच ते काही वेळ पाण्यात भिजवल्यास त्यातून एन्झाइम्स बाहेर पडतात. जे पचनसंस्थेसाठी खूप फायदेशीर असतात. भिजवलेल्या सब्ज्याचे सेवन केल्याने पचनक्रिया सुधारण्यासह वजन कमी होण्यास मदत होते.
- सब्जामध्ये असे अनेक घटक आढळतात.तणाव, नैराश्य, थकवा आणि अगदी मायग्रेनमध्ये आराम देतात. सब्जाच्या बियांचे सेवन केल्याने आपल्या शरीरातील “कॉर्टिसोल” नावाचा ताण हार्मोन कमी होतो.
- जनरल सायन्स ऑफ फूड अँड न्यूट्रिशनच्या संशोधनानुसार, तुळशीच्या बियांमध्ये आढळणारे कंपाऊंड एथेरोस्क्लेरोसिससाठी रक्तवाहिन्यांमधून प्लेक काढून टाकण्यास मदत करते. त्यामुळे हृदयावरील ताण कमी होतो, कोलेस्ट्रॉल नियंत्रित राहते तसेच हृदयविकाराचा झटका आणि पक्षाघाताचा धोकाही कमी होतो.
- सब्जाच्या भिजवलेल्या बियांचे सेवन केल्याने शरीराची प्रतिकारशक्ती वाढते. यामुळे केवळ सर्दी आणि खोकला यासारख्या संसर्गापासूनच आराम मिळत नाही तर इतर अनेक आजारांपासूनही आराम मिळतो.
- सब्जाच्या बियांमध्ये अँटीऑक्सिडंट्स मुबलक प्रमाणात आढळतात. त्यामुळे याच्या बियांचे सेवन केल्याने शरीरातील अनेक हानिकारक विषारी घटक शरीरातून बाहेर पडतात. ज्याचे सकारात्मक फायदे आरोग्य तसेच सौंदर्य त्वचा आणि केसांवर त्याचे सौंदर्य दिसते.
- शरीरातील रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित ठेवण्यासाठी सब्जाच्या बिया देखील उपयुक्त ठरू शकतात.
सब्जाचा उपयोग कसा कराल : दिल्लीचे पोषणतज्ञ डॉ. दिव्या शर्मा म्हणतात की सब्जा बियाणे वापरणे फार महत्वाचे आहे. हे वापरण्यापूर्वी ते कमीतकमी 20 ते 30 मिनिटे थंड किंवा गरम पाण्यात भिजवले पाहिजेत. 2 चमचे भिजवलेल्या सब्ज्याचे दररोज कोणत्याही माध्यमात सेवन करणे आरोग्यासाठी खूप फायदेशीर आहे. सब्जाच्या बिया सरबत, ज्यूस, लिंबूपाणी, फ्रूट शेक, स्मूदी, आइस्क्रीम, कुल्फी, सलाड किंवा दह्यामध्ये मिसळून वापरता येतील.
हेही वाचा - Panchakarma : शरीर आणि मनासाठी लाभदायी पंचकर्म