ETV Bharat / sukhibhava

Unborn Babies Responded : गर्भात मुले चव आणि वासावर देतात प्रतिक्रिया, या अभ्यासातून आले दिसून - सायकोलॉजिकल सायन्स जर्नल

डरहम युनिव्हर्सिटीच्या गर्भ आणि नवजात शिशु संशोधन प्रयोगशाळेच्या नेतृत्वाखालील अभ्यासात 100 गरोदर महिलांचे 4D अल्ट्रासाऊंड स्कॅन केले गेले. जेणेकरुन त्यांच्या आईने खाल्लेल्या पदार्थांच्या चवीशी संपर्क साधल्यानंतर त्यांच्या न जन्मलेल्या मुलांची प्रतिक्रिया ( Unborn babies responded ) कशी आणि काय होती?

Unborn babies
न जन्मलेली बाळं
author img

By

Published : Sep 27, 2022, 12:47 PM IST

वॉशिंग्टन: शास्त्रज्ञांनी 100 गर्भवती महिलांचे 4D अल्ट्रासाऊंड स्कॅन घेतले ( 4D ultrasound scan of pregnant women ), जेणेकरुन त्यांची न जन्मलेली बाळे त्यांच्या मातांनी खाल्लेल्या पदार्थांच्या चवीला कसा प्रतिसाद ( babies react in womb )देतात. काळे आणि गाजराच्या चवीबद्दल गर्भाच्या चेहऱ्यावरील प्रतिक्रिया पाहण्यासाठी संशोधन पथकाने काही मातांचे स्कॅनिंग केले. डरहम युनिव्हर्सिटीच्या गर्भ आणि नवजात शिशु संशोधन ( Fetal and Neonatal Research ) प्रयोगशाळेच्या नेतृत्वाखालील अभ्यासात 100 गरोदर महिलांचे 4D अल्ट्रासाऊंड स्कॅन केले गेले. जेणेकरुन त्यांच्या आईने खाल्लेल्या पदार्थांच्या चवीशी संपर्क साधल्यानंतर त्यांच्या न जन्मलेल्या मुलांनी काय केले आणि प्रतिक्रिया कशी होती?

संशोधकांनी पाहिले की, मातांनी ते स्वाद घेतल्यानंतर ( foods eaten by mothers ) लगेचच गर्भांनी गाजर किंवा काळे चवीला कसा प्रतिसाद दिला. गाजरांच्या संपर्कात आलेल्या गर्भांनी जास्त "हसणारा" प्रतिसाद दर्शविला, तर काळेच्या संपर्कात आलेल्या गर्भांनी अधिक "रडणारा चेहरा" प्रतिसाद दर्शविला. त्यांचे निष्कर्ष मानवी चव आणि गंध रिसेप्टर्सच्या उत्क्रांतीबद्दलची आमची समज वाढवू शकतात.

संशोधकांचा असाही विश्वास आहे की, गरोदर स्त्रिया जे खातात ते बाळंतपणानंतरच्या चवींच्या आवडींवर परिणाम करू शकतात. तसेच आरोग्यदायी खाण्याच्या सवयी ( healthy eating habits ) प्रस्थापित करण्यासाठी संभाव्य परिणाम होऊ शकतात. हा अभ्यास सायकोलॉजिकल सायन्स या जर्नलमध्ये ( Journal of Psychological Science ) प्रकाशित झाला आहे. चव आणि गंध यांच्या संयोगाने माणूस चव अनुभवतो. गर्भामध्ये असे मानले जाते की हे गर्भाशयात अम्नीओटिक द्रवपदार्थ इनहेल करून आणि गिळल्याने होऊ शकते.

डरहम युनिव्हर्सिटीच्या मानसशास्त्र विभागाच्या भ्रूण आणि नवजात संशोधन प्रयोगशाळेतील पदव्युत्तर संशोधक बेझा उस्टन म्हणाले: "अनेक अभ्यासांनी असे सुचवले आहे की बाळांना गर्भात चव आणि वास येऊ शकतो, परंतु ते जन्मानंतरच्या आधारावर आधारित आहेत. परिणाम जन्मापूर्वी या प्रतिक्रियांचा ( unborn babies responded ) आमचा अभ्यास हा पहिला आहे."

परिणामी, आम्हाला असे वाटते की जन्मापूर्वीच्या चवींच्या वारंवार संपर्कामुळे जन्मानंतर अन्न प्राधान्ये स्थापित करण्यात मदत होऊ शकते, जे निरोगी खाण्याविषयी संदेशांमध्ये योगदान देऊ शकते आणि दूध सोडताना 'फूड-फुस' टाळू शकते. क्षमतेबद्दल विचार करताना महत्वाचे असू शकते. "स्कॅन करताना काळे किंवा गाजरांच्या चवीबद्दल न जन्मलेल्या मुलांची प्रतिक्रिया पाहणे आणि ते क्षण त्यांच्या पालकांसोबत शेअर करणे खरोखरच आश्चर्यकारक होते."

संशोधन कार्यसंघ, ज्यामध्ये अॅस्टन युनिव्हर्सिटी, बर्मिंगहॅम, यूके आणि नॅशनल सेंटर फॉर सायंटिफिक रिसर्च-युनिव्हर्सिटी ऑफ बरगंडी, फ्रान्सच्या शास्त्रज्ञांचाही समावेश होता. 18 ते 40 वयोगटातील मातांना पाहण्यासाठी 32 आठवडे आणि 36 आठवड्यांच्या गर्भधारणेवर स्कॅन केले. काळे आणि गाजराच्या चवींना गर्भाच्या चेहऱ्यावरील प्रतिसाद.

प्रत्येक स्कॅनच्या सुमारे 20 मिनिटे आधी मातांना अंदाजे 400mg गाजर किंवा 400mg काळे पावडर असलेली कॅप्सूल देण्यात आली. त्यांना त्यांच्या स्कॅनच्या एक तासापूर्वी कोणतेही खाद्यपदार्थ किंवा चवदार पेय न घेण्यास सांगण्यात आले. मातांनी त्यांच्या स्कॅनच्या दिवशी गाजर किंवा काळे असलेले काहीही खाल्ले नाही किंवा पित नाही, ज्यामुळे गर्भाच्या प्रतिसादावर परिणाम करू शकतील अशा घटकांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी. दोन्ही स्वाद गटांमध्ये आढळलेल्या चेहऱ्यावरील प्रतिसाद, नियंत्रण गटातील गर्भाच्या तुलनेत, ज्यांना कोणत्याही फ्लेवर्सच्या संपर्कात आले नाही, असे दिसून आले की, गाजर किंवा काळ्या रंगाच्या फ्लेवरिंगचा थोडासा संपर्क प्रतिसाद उत्तेजित करण्यासाठी पुरेसा होता.

सह-लेखक प्रोफेसर नडजा रिस्लँड, भ्रूण आणि नवजात शिशु संशोधन प्रयोगशाळेच्या प्रमुख, मानसशास्त्र विभाग, डरहम विद्यापीठ, यांनी बेझा उस्टनच्या संशोधनाचे पर्यवेक्षण केले. ती म्हणाली: "माझ्या प्रयोगशाळेत केलेल्या मागील संशोधनात असे सुचवण्यात आले आहे की 4D अल्ट्रासाऊंड स्कॅन हा गर्भाच्या प्रतिसादांवर लक्ष ठेवण्याचा एक मार्ग आहे. ज्यामुळे ते धूम्रपान आणि त्यांच्या लक्षणांसह, तणाव, नैराश्य आणि चिंता यासारख्या मातृ आरोग्याच्या वर्तनांना कसा प्रतिसाद देतात हे समजून घेण्यासाठी. तुम्ही कसा प्रतिसाद देता. मानसिक आरोग्यासाठी? या ताज्या अभ्यासाचा गर्भाच्या क्षमतांचा सर्वात जुना पुरावा समजून घेण्यासाठी महत्त्वपूर्ण परिणाम होऊ शकतात आणि त्यांच्या मातांनी खाल्लेल्या खाद्यपदार्थांच्या वेगवेगळ्या चव आणि गंध ओळखणे आणि भेद करणे शक्य आहे."

नॅशनल सेंटर फॉर सायंटिफिक रिसर्च-युनिव्हर्सिटी ऑफ बरगंडी, फ्रान्सचे सह-लेखक प्रोफेसर बेनॉइस्ट स्कॉल म्हणाले: "गर्भाच्या चेहऱ्यावरील प्रतिक्रिया पाहता आपण असे गृहीत धरू शकतो की अनेक रासायनिक उत्तेजने मातेच्या आहारातून गर्भाच्या वातावरणात जातात." आपल्या चव आणि गंध रिसेप्टर्सच्या विकासाबद्दल आणि संबंधित समज आणि स्मरणशक्तीच्या विकासासाठी हे महत्त्वाचे परिणाम असू शकतात."

संशोधकांचे म्हणणे आहे की, त्यांचे निष्कर्ष गर्भधारणेदरम्यान ( pregnant women ) मातांना चव आणि निरोगी आहाराचे महत्त्व सांगण्यास मदत करू शकतात. त्यांनी आता जन्मानंतर एकसारख्या बाळांचा पाठपुरावा अभ्यास सुरू केला आहे. जेणेकरुन ते गर्भात अनुभवत असलेल्या चवींचा त्यांच्या वेगवेगळ्या खाद्यपदार्थांच्या स्वीकारावर प्रभाव पडतो की नाही हे पाहण्यासाठी.

ऍस्टन विद्यापीठातील संशोधन सह-लेखक प्रोफेसर जॅकी ब्लिसेट म्हणाले: "असे तर्क केले जाऊ शकतात की वारंवार प्रसवपूर्व चव एक्सपोजरमुळे प्रसूतीनंतर अनुभवलेल्या अभिरुचींना प्राधान्य मिळू शकते. दुसऱ्या शब्दांत, गर्भाला कमी एक्सपोजर. 'पसंत' काळे सारख्या अभिरुचीचा अर्थ असा होऊ शकतो की त्यांना गर्भाशयात त्या चवींची सवय झाली आहे. "पुढील पायरी म्हणजे कालांतराने गर्भ 'या अभिरुचींसाठी' कमी आहे की नाही हे तपासणे. नकारात्मक 'प्रतिक्रिया' दर्शवा, परिणामी त्यांना जास्त स्वीकृती मिळेल. जेव्हा बाळांनी प्रथमच गर्भाच्या बाहेर त्यांचा स्वाद घेतला तेव्हा चव येते.

हेही वाचा - Weight Loss With Honey : लठ्ठपणा कमी करण्यासाठी मधाचा कसा वापरावा? घ्या जाणून

वॉशिंग्टन: शास्त्रज्ञांनी 100 गर्भवती महिलांचे 4D अल्ट्रासाऊंड स्कॅन घेतले ( 4D ultrasound scan of pregnant women ), जेणेकरुन त्यांची न जन्मलेली बाळे त्यांच्या मातांनी खाल्लेल्या पदार्थांच्या चवीला कसा प्रतिसाद ( babies react in womb )देतात. काळे आणि गाजराच्या चवीबद्दल गर्भाच्या चेहऱ्यावरील प्रतिक्रिया पाहण्यासाठी संशोधन पथकाने काही मातांचे स्कॅनिंग केले. डरहम युनिव्हर्सिटीच्या गर्भ आणि नवजात शिशु संशोधन ( Fetal and Neonatal Research ) प्रयोगशाळेच्या नेतृत्वाखालील अभ्यासात 100 गरोदर महिलांचे 4D अल्ट्रासाऊंड स्कॅन केले गेले. जेणेकरुन त्यांच्या आईने खाल्लेल्या पदार्थांच्या चवीशी संपर्क साधल्यानंतर त्यांच्या न जन्मलेल्या मुलांनी काय केले आणि प्रतिक्रिया कशी होती?

संशोधकांनी पाहिले की, मातांनी ते स्वाद घेतल्यानंतर ( foods eaten by mothers ) लगेचच गर्भांनी गाजर किंवा काळे चवीला कसा प्रतिसाद दिला. गाजरांच्या संपर्कात आलेल्या गर्भांनी जास्त "हसणारा" प्रतिसाद दर्शविला, तर काळेच्या संपर्कात आलेल्या गर्भांनी अधिक "रडणारा चेहरा" प्रतिसाद दर्शविला. त्यांचे निष्कर्ष मानवी चव आणि गंध रिसेप्टर्सच्या उत्क्रांतीबद्दलची आमची समज वाढवू शकतात.

संशोधकांचा असाही विश्वास आहे की, गरोदर स्त्रिया जे खातात ते बाळंतपणानंतरच्या चवींच्या आवडींवर परिणाम करू शकतात. तसेच आरोग्यदायी खाण्याच्या सवयी ( healthy eating habits ) प्रस्थापित करण्यासाठी संभाव्य परिणाम होऊ शकतात. हा अभ्यास सायकोलॉजिकल सायन्स या जर्नलमध्ये ( Journal of Psychological Science ) प्रकाशित झाला आहे. चव आणि गंध यांच्या संयोगाने माणूस चव अनुभवतो. गर्भामध्ये असे मानले जाते की हे गर्भाशयात अम्नीओटिक द्रवपदार्थ इनहेल करून आणि गिळल्याने होऊ शकते.

डरहम युनिव्हर्सिटीच्या मानसशास्त्र विभागाच्या भ्रूण आणि नवजात संशोधन प्रयोगशाळेतील पदव्युत्तर संशोधक बेझा उस्टन म्हणाले: "अनेक अभ्यासांनी असे सुचवले आहे की बाळांना गर्भात चव आणि वास येऊ शकतो, परंतु ते जन्मानंतरच्या आधारावर आधारित आहेत. परिणाम जन्मापूर्वी या प्रतिक्रियांचा ( unborn babies responded ) आमचा अभ्यास हा पहिला आहे."

परिणामी, आम्हाला असे वाटते की जन्मापूर्वीच्या चवींच्या वारंवार संपर्कामुळे जन्मानंतर अन्न प्राधान्ये स्थापित करण्यात मदत होऊ शकते, जे निरोगी खाण्याविषयी संदेशांमध्ये योगदान देऊ शकते आणि दूध सोडताना 'फूड-फुस' टाळू शकते. क्षमतेबद्दल विचार करताना महत्वाचे असू शकते. "स्कॅन करताना काळे किंवा गाजरांच्या चवीबद्दल न जन्मलेल्या मुलांची प्रतिक्रिया पाहणे आणि ते क्षण त्यांच्या पालकांसोबत शेअर करणे खरोखरच आश्चर्यकारक होते."

संशोधन कार्यसंघ, ज्यामध्ये अॅस्टन युनिव्हर्सिटी, बर्मिंगहॅम, यूके आणि नॅशनल सेंटर फॉर सायंटिफिक रिसर्च-युनिव्हर्सिटी ऑफ बरगंडी, फ्रान्सच्या शास्त्रज्ञांचाही समावेश होता. 18 ते 40 वयोगटातील मातांना पाहण्यासाठी 32 आठवडे आणि 36 आठवड्यांच्या गर्भधारणेवर स्कॅन केले. काळे आणि गाजराच्या चवींना गर्भाच्या चेहऱ्यावरील प्रतिसाद.

प्रत्येक स्कॅनच्या सुमारे 20 मिनिटे आधी मातांना अंदाजे 400mg गाजर किंवा 400mg काळे पावडर असलेली कॅप्सूल देण्यात आली. त्यांना त्यांच्या स्कॅनच्या एक तासापूर्वी कोणतेही खाद्यपदार्थ किंवा चवदार पेय न घेण्यास सांगण्यात आले. मातांनी त्यांच्या स्कॅनच्या दिवशी गाजर किंवा काळे असलेले काहीही खाल्ले नाही किंवा पित नाही, ज्यामुळे गर्भाच्या प्रतिसादावर परिणाम करू शकतील अशा घटकांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी. दोन्ही स्वाद गटांमध्ये आढळलेल्या चेहऱ्यावरील प्रतिसाद, नियंत्रण गटातील गर्भाच्या तुलनेत, ज्यांना कोणत्याही फ्लेवर्सच्या संपर्कात आले नाही, असे दिसून आले की, गाजर किंवा काळ्या रंगाच्या फ्लेवरिंगचा थोडासा संपर्क प्रतिसाद उत्तेजित करण्यासाठी पुरेसा होता.

सह-लेखक प्रोफेसर नडजा रिस्लँड, भ्रूण आणि नवजात शिशु संशोधन प्रयोगशाळेच्या प्रमुख, मानसशास्त्र विभाग, डरहम विद्यापीठ, यांनी बेझा उस्टनच्या संशोधनाचे पर्यवेक्षण केले. ती म्हणाली: "माझ्या प्रयोगशाळेत केलेल्या मागील संशोधनात असे सुचवण्यात आले आहे की 4D अल्ट्रासाऊंड स्कॅन हा गर्भाच्या प्रतिसादांवर लक्ष ठेवण्याचा एक मार्ग आहे. ज्यामुळे ते धूम्रपान आणि त्यांच्या लक्षणांसह, तणाव, नैराश्य आणि चिंता यासारख्या मातृ आरोग्याच्या वर्तनांना कसा प्रतिसाद देतात हे समजून घेण्यासाठी. तुम्ही कसा प्रतिसाद देता. मानसिक आरोग्यासाठी? या ताज्या अभ्यासाचा गर्भाच्या क्षमतांचा सर्वात जुना पुरावा समजून घेण्यासाठी महत्त्वपूर्ण परिणाम होऊ शकतात आणि त्यांच्या मातांनी खाल्लेल्या खाद्यपदार्थांच्या वेगवेगळ्या चव आणि गंध ओळखणे आणि भेद करणे शक्य आहे."

नॅशनल सेंटर फॉर सायंटिफिक रिसर्च-युनिव्हर्सिटी ऑफ बरगंडी, फ्रान्सचे सह-लेखक प्रोफेसर बेनॉइस्ट स्कॉल म्हणाले: "गर्भाच्या चेहऱ्यावरील प्रतिक्रिया पाहता आपण असे गृहीत धरू शकतो की अनेक रासायनिक उत्तेजने मातेच्या आहारातून गर्भाच्या वातावरणात जातात." आपल्या चव आणि गंध रिसेप्टर्सच्या विकासाबद्दल आणि संबंधित समज आणि स्मरणशक्तीच्या विकासासाठी हे महत्त्वाचे परिणाम असू शकतात."

संशोधकांचे म्हणणे आहे की, त्यांचे निष्कर्ष गर्भधारणेदरम्यान ( pregnant women ) मातांना चव आणि निरोगी आहाराचे महत्त्व सांगण्यास मदत करू शकतात. त्यांनी आता जन्मानंतर एकसारख्या बाळांचा पाठपुरावा अभ्यास सुरू केला आहे. जेणेकरुन ते गर्भात अनुभवत असलेल्या चवींचा त्यांच्या वेगवेगळ्या खाद्यपदार्थांच्या स्वीकारावर प्रभाव पडतो की नाही हे पाहण्यासाठी.

ऍस्टन विद्यापीठातील संशोधन सह-लेखक प्रोफेसर जॅकी ब्लिसेट म्हणाले: "असे तर्क केले जाऊ शकतात की वारंवार प्रसवपूर्व चव एक्सपोजरमुळे प्रसूतीनंतर अनुभवलेल्या अभिरुचींना प्राधान्य मिळू शकते. दुसऱ्या शब्दांत, गर्भाला कमी एक्सपोजर. 'पसंत' काळे सारख्या अभिरुचीचा अर्थ असा होऊ शकतो की त्यांना गर्भाशयात त्या चवींची सवय झाली आहे. "पुढील पायरी म्हणजे कालांतराने गर्भ 'या अभिरुचींसाठी' कमी आहे की नाही हे तपासणे. नकारात्मक 'प्रतिक्रिया' दर्शवा, परिणामी त्यांना जास्त स्वीकृती मिळेल. जेव्हा बाळांनी प्रथमच गर्भाच्या बाहेर त्यांचा स्वाद घेतला तेव्हा चव येते.

हेही वाचा - Weight Loss With Honey : लठ्ठपणा कमी करण्यासाठी मधाचा कसा वापरावा? घ्या जाणून

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.