ETV Bharat / sukhibhava

Neurodevelopmental disorder : ऑटिझममध्ये विविध जोखीम घटक देतात योगदान - Exposure to risk factors

ऑटिस्टिक व्यक्तिमत्व (Autistic personality) हे आकलनशक्तीतील सामर्थ्य आणि अडचणी या दोन्हींशी निगडीत आहे, परंतु याचा अर्थ असा होत नाही की निदानाचे निकष पूर्ण झाले आहेत. तरीही, लोकांच्या संज्ञानात्मक क्षमतेला प्रतिबंध करणार्‍या जोखीम घटकांच्या संपर्कात आल्याने अडचणींचा सामना करण्याच्या त्यांच्या क्षमतेवर परिणाम (autism arises) होऊ शकतो.

Neurodevelopmental disorder
ऑटिझममध्ये विविध जोखीम घटक देतात योगदान
author img

By

Published : Jan 3, 2023, 3:34 PM IST

स्वीडन : ऑटिझम हा एक न्यूरोडेव्हलपमेंटल डिसऑर्डर (neurodevelopmental disorder) आहे, जो लोकांना त्यांच्या सभोवतालचे वातावरण कसे समजते तसेच ते इतरांशी कसे संवाद साधतात आणि संवाद साधतात यावर परिणाम करतात. ऑटिझम (Autistic) असलेल्या लोकांमध्ये वैयक्तिक वैशिष्ट्ये आणि प्रकटीकरणांमध्ये लक्षणीय फरक आहेत. परिणामी, या विकाराचे वर्णन सामान्यत: असंख्य सूक्ष्म फरकांसह स्पेक्ट्रम विकार म्हणून केले जाते. ऑटिझमचा विकास आता अधिक काळजीपूर्वक काढला जाऊ शकतो. हे मॉडेल ऑटिझममध्ये (autism arises) विविध जोखीम घटक कसे योगदान देतात आणि व्यक्तींमध्ये इतका व्यापक फरक का आहे यावर नवीन प्रकाश टाकते.

योगदान घटकांचे वर्णन : नवीन स्पष्टीकरणात्मक मॉडेल सैद्धांतिक आहे, परंतु त्याच वेळी ते वापरात व्यावहारिक आहे, कारण त्याचे विविध घटक उदाहरणार्थ, प्रश्नावली, अनुवांशिक मॅपिंग आणि मानसशास्त्रीय चाचण्यांद्वारे मोजता येतात. मॉडेल विविध योगदान घटकांचे वर्णन करते आणि ते ऑटिझम निदान प्रॉम्प्ट करण्यासाठी आणि इतर न्यूरोडेव्हलपमेंटल परिस्थिती निर्माण करण्यासाठी एकत्र करतात. मॉडेल तीन योगदान देणारे घटक जोडते. एकत्रितपणे, हे ऑटिझम निदानाच्या निकषांची पूर्तता करणार्‍या वर्तनाचा नमुना बनवतात:

ऑटिस्टिक व्यक्तिमत्व (Autistic personality) : आनुवंशिक सामान्य अनुवांशिक रूपे जे ऑटिस्टिक व्यक्तिमत्त्वाला जन्म देतात.

संज्ञानात्मक भरपाई (Cognitive compensation) : बुद्धिमत्ता आणि कार्यकारी कार्ये, जसे की शिकण्याची क्षमता, इतरांना समजून घेणे आणि सामाजिक संवादांशी जुळवून घेणे.

जोखीम घटकांचे प्रदर्शन (Exposure to risk factors) : उदाहरणार्थ, हानिकारक अनुवांशिक रूपे, संक्रमण आणि गर्भधारणेदरम्यान आणि बालपणातील इतर यादृच्छिक घटना ज्या संज्ञानात्मक क्षमतेवर विपरित परिणाम करतात.

मॉडेलचे विविध घटक : ऑटिस्टिक व्यक्तिमत्व हे आकलनशक्तीतील सामर्थ्य आणि अडचणी या दोन्हींशी निगडीत आहे, परंतु याचा अर्थ असा होत नाही की निदानाचे निकष पूर्ण झाले आहेत. तरीही, लोकांच्या संज्ञानात्मक क्षमतेला प्रतिबंध करणार्‍या जोखीम घटकांच्या संपर्कात आल्याने अडचणींचा सामना करण्याच्या त्यांच्या क्षमतेवर परिणाम होऊ शकतो, ज्यामुळे व्यक्तींना मदत होते. ऑटिझमचे निदान झाले आहे, असे प्रबंध लिहिणाऱ्या सहलग्रेन्स्का अकादमी, युनिव्हर्सिटी ऑफ गोथेनबर्ग येथील डॉक्टर आणि पोस्टडॉक्टरल संशोधक डार्को सरोविक म्हणतात. मॉडेल हे स्पष्ट करते की, स्पेक्ट्रमवरील व्यक्तींमध्ये मुख्य फरक आणणारे हे अनेक भिन्न जोखीम घटक आहेत. मॉडेलचे विविध घटक मागील संशोधनाच्या परिणामांद्वारे समर्थित आहेत.

स्वीडन : ऑटिझम हा एक न्यूरोडेव्हलपमेंटल डिसऑर्डर (neurodevelopmental disorder) आहे, जो लोकांना त्यांच्या सभोवतालचे वातावरण कसे समजते तसेच ते इतरांशी कसे संवाद साधतात आणि संवाद साधतात यावर परिणाम करतात. ऑटिझम (Autistic) असलेल्या लोकांमध्ये वैयक्तिक वैशिष्ट्ये आणि प्रकटीकरणांमध्ये लक्षणीय फरक आहेत. परिणामी, या विकाराचे वर्णन सामान्यत: असंख्य सूक्ष्म फरकांसह स्पेक्ट्रम विकार म्हणून केले जाते. ऑटिझमचा विकास आता अधिक काळजीपूर्वक काढला जाऊ शकतो. हे मॉडेल ऑटिझममध्ये (autism arises) विविध जोखीम घटक कसे योगदान देतात आणि व्यक्तींमध्ये इतका व्यापक फरक का आहे यावर नवीन प्रकाश टाकते.

योगदान घटकांचे वर्णन : नवीन स्पष्टीकरणात्मक मॉडेल सैद्धांतिक आहे, परंतु त्याच वेळी ते वापरात व्यावहारिक आहे, कारण त्याचे विविध घटक उदाहरणार्थ, प्रश्नावली, अनुवांशिक मॅपिंग आणि मानसशास्त्रीय चाचण्यांद्वारे मोजता येतात. मॉडेल विविध योगदान घटकांचे वर्णन करते आणि ते ऑटिझम निदान प्रॉम्प्ट करण्यासाठी आणि इतर न्यूरोडेव्हलपमेंटल परिस्थिती निर्माण करण्यासाठी एकत्र करतात. मॉडेल तीन योगदान देणारे घटक जोडते. एकत्रितपणे, हे ऑटिझम निदानाच्या निकषांची पूर्तता करणार्‍या वर्तनाचा नमुना बनवतात:

ऑटिस्टिक व्यक्तिमत्व (Autistic personality) : आनुवंशिक सामान्य अनुवांशिक रूपे जे ऑटिस्टिक व्यक्तिमत्त्वाला जन्म देतात.

संज्ञानात्मक भरपाई (Cognitive compensation) : बुद्धिमत्ता आणि कार्यकारी कार्ये, जसे की शिकण्याची क्षमता, इतरांना समजून घेणे आणि सामाजिक संवादांशी जुळवून घेणे.

जोखीम घटकांचे प्रदर्शन (Exposure to risk factors) : उदाहरणार्थ, हानिकारक अनुवांशिक रूपे, संक्रमण आणि गर्भधारणेदरम्यान आणि बालपणातील इतर यादृच्छिक घटना ज्या संज्ञानात्मक क्षमतेवर विपरित परिणाम करतात.

मॉडेलचे विविध घटक : ऑटिस्टिक व्यक्तिमत्व हे आकलनशक्तीतील सामर्थ्य आणि अडचणी या दोन्हींशी निगडीत आहे, परंतु याचा अर्थ असा होत नाही की निदानाचे निकष पूर्ण झाले आहेत. तरीही, लोकांच्या संज्ञानात्मक क्षमतेला प्रतिबंध करणार्‍या जोखीम घटकांच्या संपर्कात आल्याने अडचणींचा सामना करण्याच्या त्यांच्या क्षमतेवर परिणाम होऊ शकतो, ज्यामुळे व्यक्तींना मदत होते. ऑटिझमचे निदान झाले आहे, असे प्रबंध लिहिणाऱ्या सहलग्रेन्स्का अकादमी, युनिव्हर्सिटी ऑफ गोथेनबर्ग येथील डॉक्टर आणि पोस्टडॉक्टरल संशोधक डार्को सरोविक म्हणतात. मॉडेल हे स्पष्ट करते की, स्पेक्ट्रमवरील व्यक्तींमध्ये मुख्य फरक आणणारे हे अनेक भिन्न जोखीम घटक आहेत. मॉडेलचे विविध घटक मागील संशोधनाच्या परिणामांद्वारे समर्थित आहेत.

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.