ETV Bharat / sukhibhava

कोरोनाच्या काळात खाण्याचे विकार कसे वाढले? संशोधनात स्पष्ट - खाण्याच्या विकारांनी ग्रस्त असलेले लोक

इनसाइडआऊट संशोधकांनी (Insideout researchers claim) जुलै-ऑक्टोबर 2020 या काळातील व्हिक्टोरियाच्या मुख्य लॉकडाऊनसह 1723 लोकांमध्ये खान्याच्या विकाराची लक्षणे असलेल्या लोकांचा मागोवा घेतला. तो ऑस्ट्रेलियातील साथीच्या रोगाचा प्रभाव कॅप्चर करण्यासाठी सर्वात मोठ्या निरिक्षणात्मक अभ्यासापैकी एक ठरला आहे.

eating disorder
eating disorder
author img

By

Published : Jan 23, 2022, 3:56 PM IST

हे संशोधन, कोविड-19 चा खाण्याच्या विकाराशी (Relation of covid-19 with eating disorder) कसा संबंध आहे. महामारीच्या प्रभावाला जाणून घेण्यासाठी सर्वात मोठ्या राष्ट्रीय निरिक्षण अभ्यासापैकी एक आहे. विक्टोरियाच्या मुख्य लॉकडाऊन सहित ऑस्ट्रलियाच्या दुसऱ्या लाटेला (Australia’s second wave) कॅप्चर करण्यासाठी आहे. डेटा खान्याच्या सर्व विकारांची लक्षणांमध्ये मोठ्या प्रमाणात वाढ दाखवतो, विशेषता शरीराच्या प्रतिमेची चिंता (88 टक्के सहभाग) अन्न प्रतिबंध (74 टक्के) आणि द्विशताबद्दी खाने (66 टक्के) वैद्यकीयदृष्ट्या खान्याचे विकार सहभागी असलेल्यापैकी 40 टक्के लोकांना कधीही औपचारिक निदान किंवा मिळालेले नव्हते.

खाण्याच्या विकारांनी ग्रस्त असलेल्या लोकांना (People suffering from eating disorders) ओळखणे त्याचबरोबर त्यांचे समर्थन करणे ही एक तीव्र साथीची मानसिक आरोग्य म्हणून अभ्यास करणे आवश्यक आहे. ज्याचे संभाव्य दीर्घकालीन परिणाम आहेत. एकंदरीत ऑनलाईन सर्व्हेक्षन डेटामध्ये (online survey data) कोविड लॉकडाऊनच्या दरम्यान सर्व खाण्याच्या विकारांमध्ये प्रचंड वाढ दिसून आली आहे. शरीराच्या प्रतिमेची चिंता, अन्न प्रतिबंध आणि अधिक प्रमाणात खाणे यासह, बहुसंख्य सहभागींनी नोंदवले आहे. नैराश्य, चिंता, तणाव आणि एकाकीपणाचाही लक्षणीय अनुभव होता. या अभ्यासातून पुढे चिंताजनकपणे कमी निदान आणि उपचार दर उघड झाले आहेत.

सर्वेक्षणाच्या वेळी जवळजवळ सर्व सहभागींनी (96 टक्के) सक्रिय खाण्याच्या विकाराची लक्षणे अनुभवल्याचा अहवाल दिला आहे. परंतु यापैकी केवळ अर्धेच लोक उपचारात गुंतलेले होते. या व्यतिरिक्त, त्या सहभागींपैकी 40 टक्के लोकांना नैदानिक महत्त्वाचा खाण्याचा विकार असल्याचे आढळून आले होते. तसेच 40 टक्के लोकांचे कधीही औपचारिक निदान झाले नव्हते.

प्रमुख संशोधक डॉ. जॅन मिस्कोविक-व्हीटली (Lead researcher Dr Jane Miskovic-Wheatley) म्हणतात की, कोविड-19 ला सार्वजनिक आरोग्य प्रतिसाद आवश्यक असताना, यामुळे अनेक खाण्यापिण्याच्या विकारांचे जोखीम घटक आणि ट्रिगर वाढले आहेत. ज्यामुळे अनेक असुरक्षित लोकांना धोका निर्माण झाला आहे. आम्हाला आढळले की खाण्यापिण्याच्या विकाराच्या लक्षणांशी सर्वात मजबूतपणे संबंधित जोखीम घटकांचा समावेश होतो. दैनंदिन दिनचर्यामध्ये बदल, लोकांना समर्थन देण्यासाठी प्रतिबंधित प्रवेश, उपचारांमध्ये बदल आणि बातम्यांचे कव्हरेज आणि सोशल मीडियाचा संपर्क. असे घटक अनेक लोकांसाठी विद्यमान लक्षणे वाढवतात. आम्ही त्या लक्षणांचा पूर्वीचा अनुभव नसलेल्या लोकांमध्ये नवीन लक्षणे विकसित होतानाही पाहत आहोत.

सर्वात जास्त प्रभावित ते सहभागी होते, जे साथीच्या आजाराच्या काळात उपचारात सक्रियपणे सहभागी झाले नव्हते. एकटेपणाचा अनुभव घेत होते आणि मानसिक आरोग्याची स्थिती असलेल्या लोकांसह, डॉ. मिस्कोविक-व्हीटली म्हणतात. आम्ही व्हिक्टोरियाच्या मुख्य लॉकडाऊनसह ऑस्ट्रेलियातील पहिल्या महत्त्वपूर्ण लाटेची सुरुवात, मध्य आणि शेवट कॅप्चर करण्यात सक्षम होतो. आमची चिंता अशी आहे की, या लाटा चालू राहिल्यास, परिणाम अधिकाधिक स्पष्ट होऊ शकतात.

इनसाइडआउट मानसशास्त्रज्ञ रॅचेल सिमोन म्हणतात की, अनेक अधिकारक्षेत्रे आता उघडू लागली आहेत, तरीही खाण्याच्या विकारांनी ग्रस्त नागरिक संघर्ष करत आहेत. ज्या अनेकांना खाण्याच्या विकाराचा अनुभव आला आहे, त्यांना गेल्या दोन वर्षांत कोविड महामारी आणि संबंधित आरोग्य उपायांच्या परिणामातून बरे होण्यासाठी बराच वेळ लागणार आहे. एकदा निर्बंध शिथिल केल्यावर (resolve when restrictions ease) खाण्याच्या विकारांचे सहज निराकरण होईल असे आपल्याला गृहीत धरता येऊ शकत नाही.

हे संशोधन, कोविड-19 चा खाण्याच्या विकाराशी (Relation of covid-19 with eating disorder) कसा संबंध आहे. महामारीच्या प्रभावाला जाणून घेण्यासाठी सर्वात मोठ्या राष्ट्रीय निरिक्षण अभ्यासापैकी एक आहे. विक्टोरियाच्या मुख्य लॉकडाऊन सहित ऑस्ट्रलियाच्या दुसऱ्या लाटेला (Australia’s second wave) कॅप्चर करण्यासाठी आहे. डेटा खान्याच्या सर्व विकारांची लक्षणांमध्ये मोठ्या प्रमाणात वाढ दाखवतो, विशेषता शरीराच्या प्रतिमेची चिंता (88 टक्के सहभाग) अन्न प्रतिबंध (74 टक्के) आणि द्विशताबद्दी खाने (66 टक्के) वैद्यकीयदृष्ट्या खान्याचे विकार सहभागी असलेल्यापैकी 40 टक्के लोकांना कधीही औपचारिक निदान किंवा मिळालेले नव्हते.

खाण्याच्या विकारांनी ग्रस्त असलेल्या लोकांना (People suffering from eating disorders) ओळखणे त्याचबरोबर त्यांचे समर्थन करणे ही एक तीव्र साथीची मानसिक आरोग्य म्हणून अभ्यास करणे आवश्यक आहे. ज्याचे संभाव्य दीर्घकालीन परिणाम आहेत. एकंदरीत ऑनलाईन सर्व्हेक्षन डेटामध्ये (online survey data) कोविड लॉकडाऊनच्या दरम्यान सर्व खाण्याच्या विकारांमध्ये प्रचंड वाढ दिसून आली आहे. शरीराच्या प्रतिमेची चिंता, अन्न प्रतिबंध आणि अधिक प्रमाणात खाणे यासह, बहुसंख्य सहभागींनी नोंदवले आहे. नैराश्य, चिंता, तणाव आणि एकाकीपणाचाही लक्षणीय अनुभव होता. या अभ्यासातून पुढे चिंताजनकपणे कमी निदान आणि उपचार दर उघड झाले आहेत.

सर्वेक्षणाच्या वेळी जवळजवळ सर्व सहभागींनी (96 टक्के) सक्रिय खाण्याच्या विकाराची लक्षणे अनुभवल्याचा अहवाल दिला आहे. परंतु यापैकी केवळ अर्धेच लोक उपचारात गुंतलेले होते. या व्यतिरिक्त, त्या सहभागींपैकी 40 टक्के लोकांना नैदानिक महत्त्वाचा खाण्याचा विकार असल्याचे आढळून आले होते. तसेच 40 टक्के लोकांचे कधीही औपचारिक निदान झाले नव्हते.

प्रमुख संशोधक डॉ. जॅन मिस्कोविक-व्हीटली (Lead researcher Dr Jane Miskovic-Wheatley) म्हणतात की, कोविड-19 ला सार्वजनिक आरोग्य प्रतिसाद आवश्यक असताना, यामुळे अनेक खाण्यापिण्याच्या विकारांचे जोखीम घटक आणि ट्रिगर वाढले आहेत. ज्यामुळे अनेक असुरक्षित लोकांना धोका निर्माण झाला आहे. आम्हाला आढळले की खाण्यापिण्याच्या विकाराच्या लक्षणांशी सर्वात मजबूतपणे संबंधित जोखीम घटकांचा समावेश होतो. दैनंदिन दिनचर्यामध्ये बदल, लोकांना समर्थन देण्यासाठी प्रतिबंधित प्रवेश, उपचारांमध्ये बदल आणि बातम्यांचे कव्हरेज आणि सोशल मीडियाचा संपर्क. असे घटक अनेक लोकांसाठी विद्यमान लक्षणे वाढवतात. आम्ही त्या लक्षणांचा पूर्वीचा अनुभव नसलेल्या लोकांमध्ये नवीन लक्षणे विकसित होतानाही पाहत आहोत.

सर्वात जास्त प्रभावित ते सहभागी होते, जे साथीच्या आजाराच्या काळात उपचारात सक्रियपणे सहभागी झाले नव्हते. एकटेपणाचा अनुभव घेत होते आणि मानसिक आरोग्याची स्थिती असलेल्या लोकांसह, डॉ. मिस्कोविक-व्हीटली म्हणतात. आम्ही व्हिक्टोरियाच्या मुख्य लॉकडाऊनसह ऑस्ट्रेलियातील पहिल्या महत्त्वपूर्ण लाटेची सुरुवात, मध्य आणि शेवट कॅप्चर करण्यात सक्षम होतो. आमची चिंता अशी आहे की, या लाटा चालू राहिल्यास, परिणाम अधिकाधिक स्पष्ट होऊ शकतात.

इनसाइडआउट मानसशास्त्रज्ञ रॅचेल सिमोन म्हणतात की, अनेक अधिकारक्षेत्रे आता उघडू लागली आहेत, तरीही खाण्याच्या विकारांनी ग्रस्त नागरिक संघर्ष करत आहेत. ज्या अनेकांना खाण्याच्या विकाराचा अनुभव आला आहे, त्यांना गेल्या दोन वर्षांत कोविड महामारी आणि संबंधित आरोग्य उपायांच्या परिणामातून बरे होण्यासाठी बराच वेळ लागणार आहे. एकदा निर्बंध शिथिल केल्यावर (resolve when restrictions ease) खाण्याच्या विकारांचे सहज निराकरण होईल असे आपल्याला गृहीत धरता येऊ शकत नाही.

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.