हैदराबाद : एक जुनी म्हण आहे की, 'जैसा खाये अन्न, वैसा बने मन.' येथे मन म्हणजे संपूर्ण आरोग्य. म्हणूनच माणसाने काय खावे, किती खावे, कधी खावे हे जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे कारण आरोग्य ही संपत्ती आहे. जेव्हा आपण निरोगी राहू, तेव्हाच आपण आपल्या सर्व जबाबदाऱ्या योग्य पद्धतीने पार पाडू शकू. प्रोटीन हे निरोगी आहाराचा महत्त्वाचा भाग आहे. आपले शरीर स्नायू आणि हाडे तयार करण्यासाठी आणि दुरुस्त करण्यासाठी तसेच हार्मोन्स आणि एंजाइम तयार करण्यासाठी अमीनो ऍसिडचा वापर करते. प्रोटीन हे ऊर्जा स्त्रोत म्हणून देखील वापरले जाऊ शकतात.
शरीराला 0.8-1 ग्रॅम प्रति किलोग्राम प्रोटीन आवश्यक : प्रत्येक ग्रॅम प्रोटीनमध्ये 4 कॅलरीज असतात. आपली प्रोटीनची गरज अनेक घटकांवर अवलंबून असते, जसे की आम्ही आमच्या दैनंदिन दिनचर्या, वय आणि आरोग्य स्थितीमध्ये करत असलेल्या क्रिया. निरोगी प्रौढ व्यक्तीसाठी शरीराला सरासरी 0.8-1 ग्रॅम प्रति किलोग्राम आवश्यक असते. खरे तर, उच्च प्रोटीनयुक्त आहार भूक कमी करतो. त्यामुळे तुम्हाला कमी कॅलरीज खाण्यास मदत होते. हे वजन नियंत्रित करणाऱ्या हार्मोन्सच्या चांगल्या कार्यामुळे होते. स्नायू प्रामुख्याने प्रोटीनने बनलेले असतात. प्रोटीनचे सेवन केल्याने तुम्हाला वजन कमी होते, ताकद मिळू शकते, तसेच स्नायूंचे नुकसान कमी होते.
हाडांचे आरोग्य चांगले असते : जे लोक जास्त प्रोटीन खातात त्यांच्या हाडांचे आरोग्य चांगले असते आणि ऑस्टिओपोरोसिस आणि फ्रॅक्चरचा धोका कमी असतो. तुम्ही प्रोटीनचे सेवन वाढल्याने तुमचे वजन कमी होण्यास मदत होतेच, परंतु ते दीर्घकाळ टिकू शकते. याचा वापर केला जाऊ शकतो आणि जर तुम्ही आजारी असाल तर तुम्हाला लवकर बरे होण्यास मदत होते. भरपूर प्रोटीन खाल्ल्याने वृध्दत्वाशी संबंधित स्नायूंचे नुकसान कमी होण्यास मदत होऊ शकते. प्रोटीन तुमच्या शरीराच्या विविध भागांना ताकद आणि लवचिकता प्रदान करतात.
महिलांमध्ये 70 ते 80% प्रोटीनची कमतरता : शरीराच्या विकासासाठी आणि स्नायूंचे आरोग्य राखण्यासाठी आहारात प्रोटीनचे पुरेसे प्रमाण असणे अत्यंत आवश्यक आहे. पण सहसा भारतीयांच्या ताटात अत्यंत महत्त्वाच्या प्रोटीनची कमतरता असते. 2020 मध्ये इंडियन कौन्सिल ऑफ मेडिकल रिसर्चच्या एका अहवालात असे मानले गेले होते की, एखाद्या व्यक्तीच्या जेवणात दररोज 48 ग्रॅम प्रोटीन असणे आवश्यक आहे, परंतु आपण भारतीय त्यापेक्षा खूपच कमी प्रोटीन घेतो. या अहवालात सरासरी भारतीय प्रौढ व्यक्तीसाठी शरीराच्या वजनाच्या प्रति किलो 0.8 ते 1 ग्रॅम प्रोटीन घेण्याची शिफारस करण्यात आली होती, परंतु या संदर्भातील आकडेवारीबद्दल बोलायचे तर भारतीयांमध्ये प्रति व्यक्ती प्रोटीनचा सरासरी वापर केवळ 0.6 ग्रॅम आहे. दुसरीकडे, महिलांबद्दल बोलायचे झाले तर, मग त्या नोकरदार असोत किंवा गृहिणी, त्यांच्यामध्ये 70 ते 80% प्रोटीनची कमतरता आढळते.
हेही वाचा : Holi 2023 : अशी साजरी होते देशातील विविध राज्यांमध्ये होळी, जाणून घ्या खास पद्धती