हैदराबाद : दरवर्षी ७ नोव्हेंबर हा दिवस जगभरात 'शिशु संरक्षण दिन' म्हणून साजरा ( 7th November is Celebrated as Infant Protection Day ) केला जातो. नवजात बालकांच्या सुरक्षेबाबत जागरूकता निर्माण ( Objective of This Day is to Raise Awareness About Safety ) करणे आणि त्यांना योग्य ती काळजी ( Raise Awareness About Safety of Newborns ) देऊन त्यांच्या जीवनाचे रक्षण करणे हा या दिवसाचा उद्देश आहे. हे स्पष्ट आहे की, पुरेशा संरक्षण आणि काळजीच्या अभावामुळे अनेक मुलांना आव्हानांचा सामना करावा ( WHO 2.4 Million Babies Die in First Month ) लागतो.
2.4 दशलक्ष बालकांचा वयाच्या पहिल्या महिन्यात मृत्यू : जागतिक आरोग्य संघटनेच्या म्हणण्यानुसार, 2.4 दशलक्ष बालकांचा त्यांच्या आयुष्याच्या पहिल्या महिन्यात मृत्यू होतो. दररोज 7,000 पेक्षा जास्त मुले मरतात, जे 47 टक्के बालमृत्यूंपैकी एक तृतीयांश (5 वर्षाखालील) आहेत. बाळाच्या जन्मादरम्यान मृत्यू आणि सुमारे तीन चतुर्थांश मृत्यू आयुष्याच्या पहिल्या आठवड्यात होतात. ७ नोव्हेंबर हा विशेष दिवस पाळण्याचा मुख्य उद्देश म्हणजे नवजात बालकांची काळजी आणि संरक्षणाची गरज याविषयी जागरूकता निर्माण करणे. तथापि, प्रसूतीनंतरची काळजी आणि संरक्षणाच्या अभावामुळे, मुलांना अनेक आव्हानांचा सामना करावा लागतो, ज्यामुळे त्यांचे जीवन धोक्यात येते.
आरोग्य सेवेच्या कमतरतेमुळे भारतातील बालमृत्यूचे प्रमाण अधिक : आरोग्य सेवेच्या कमतरतेमुळे भारतातील बालमृत्यूचे प्रमाण इतर देशांपेक्षा जास्त आहे. संयुक्त राष्ट्रांच्या बालमृत्यू अहवालानुसार, 2018 मध्ये भारतात 7,21,000 मुलांचा मृत्यू झाला. जो सरासरी 1,975 बालमृत्यू दराच्या समतुल्य आहे. हा दिवस राबवून बालमृत्यू रोखण्यासाठी शासनाने प्रभावी पाऊल उचलले आहे. अत्यावश्यक आरोग्य सेवांचा अभाव, ज्ञानाचा अभाव आणि लोकसंख्येचा वाढता भार यामुळे बालमृत्यूचे प्रमाण अद्याप कमी झालेले नाही.
नवजात बालके देशाचे भविष्य असूनही त्यांचे संरक्षण आपली प्राथमिक जबाबदारी : नवजात बालकांचे संरक्षण केले पाहिजे कारण ते देशाचे भविष्य आहेत. भारत सरकारने नवजात बालकांच्या मदतीसाठी अनेक उपक्रम सुरू केले आहेत. शांततापूर्ण भविष्यासाठी आणि या जगाला एक चांगले स्थान बनवण्यासाठी नवजात बालकांचे संरक्षण आवश्यक आहे. मुले ही कोणाचीही मालमत्ता नसतात, ते केवळ आपल्या कुटुंबाचे सदस्य नसतात किंवा ते समाजाचे भविष्यातील सदस्यच नसतात, तर ते निर्विवादपणे आपल्या सर्वांसाठी एक जबाबदारी असतात. शिशु संरक्षण दिन 2021 ची थीम "मुलांचे संरक्षण, प्रोत्साहन आणि विकास" होती 2022 साठी शिशु संरक्षण दिनाची थीम घोषित केलेली नाही.
