वॉशिंग्टन: एका अभ्यासानुसार, आठवड्यातून सात किंवा त्याहून अधिक युनिट्स अल्कोहोल प्यायल्याने मेंदूमध्ये ( Effects of drinking alcohol on the brain ) बदल होतो आणि संज्ञानात्मक कार्यक्षमता खराब होते. यूके नॅशनल हेल्थ सर्व्हिस ( UK National Health Service ) नुसार, सात युनिट अल्कोहोल सरासरी-शक्तीच्या बिअरच्या तीन पिंट्स किंवा कमी-शक्तीच्या वाइनच्या पाच लहान ग्लासांच्या समतुल्य आहे. अलीकडेच पीएलओएस मेडिसीन या जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या या अभ्यासात 21,000 हून अधिक सहभागींनी मद्य सेवन आणि मेंदूतील लोह पातळी यांच्यातील संबंधांचे विश्लेषण केले.
मेंदूमध्ये लोह तयार होणे ( Iron formation in the brain ) पार्किन्सन्स आणि अल्झायमर रोगांशी जोडलेले आहे आणि अल्कोहोलच्या सेवनामुळे झालेल्या संज्ञानात्मक घटास कारणीभूत घटक असू शकतात. यूकेमधील ऑक्सफर्ड विद्यापीठातील संशोधकांना सात किंवा त्याहून अधिक युनिट्सचा साप्ताहिक अल्कोहोल वापर आणि मेंदूतील लोहाची उच्च पातळी यांच्यातील संबंध आढळला. माफक प्रमाणात मद्यपान केल्यानेही मेंदूच्या आरोग्यावर नकारात्मक परिणाम ( Negative effects of alcohol on brain health ) होऊ शकतात, याचे प्रमाण वाढत आहे."
ऑक्सफर्ड विद्यापीठातील अन्या टोपीवाला म्हणाल्या, "आजपर्यंतच्या सर्वात मोठ्या अभ्यासात, आम्हाला असे आढळून आले आहे की दर आठवड्याला 7 युनिट्सपेक्षा जास्त अल्कोहोल सेवन ( Consuming more than 7 units of alcohol ) करणे मेंदूमध्ये लोह जमा होण्याशी संबंधित आहे." "उच्च मेंदूचे लोह हे खराब संज्ञानात्मक कार्यक्षमतेशी जोडलेले आहे. लोह साचल्याने अल्कोहोल-संबंधित संज्ञानात्मक घट होऊ शकते," टोपीवाला यांनी स्पष्ट केले.
यूके बायोबँकच्या 20,965 स्वयंसेवकांनी त्यांच्या स्वत: च्या अल्कोहोलच्या सेवनाबद्दल माहिती दिली आणि त्यांच्या मेंदूचे परीक्षण करण्यासाठी चुंबकीय अनुनाद इमेजिंग ( Magnetic resonance imaging ) वापरण्यात आले. सहभागींचे सरासरी वय 55 होते आणि त्यापैकी 48.6 टक्के महिला होत्या. प्रणालीगत लोहाचे प्रमाण निश्चित करण्यासाठी, सुमारे 7,000 लोकांचे यकृत एमआरआय वापरून स्कॅन केले गेले. प्रत्येक व्यक्तीच्या संज्ञानात्मक आणि मोटर क्षमतेचे मूल्यांकन करण्यासाठी मूलभूत चाचण्यांची मालिका घेण्यात आली.
2.7 टक्के प्रतिसादकर्त्यांनी मद्यपान न करणारे म्हणून ओळखले असले तरी, सरासरी साप्ताहिक वापर 18 युनिट्स, किंवा सुमारे 7.5 बिअरचे कॅन किंवा 6 मोठे ग्लास वाइन होते. संशोधकांना असे आढळून आले की दर आठवड्याला सात युनिट्सपेक्षा जास्त अल्कोहोलचे सेवन मेंदूच्या क्षेत्रांमध्ये मोटर नियंत्रण, प्रक्रियात्मक शिक्षण, डोळ्यांची हालचाल, आकलनशक्ती, भावना आणि इतर कार्यांशी संबंधित लोह मार्करशी संबंधित होते. त्यांनी नमूद केले की मेंदूच्या काही भागात लोह जमा होणे वाईट संज्ञानात्मक कार्याशी संबंधित आहे.
अभ्यासाची एक मर्यादा अशी आहे की एमआरआय-व्युत्पन्न उपाय हे मेंदूच्या लोहाचे अप्रत्यक्ष प्रतिनिधित्व करतात आणि अल्कोहोलच्या सेवनाने दिसणारे इतर मेंदूतील बदल लोह पातळीतील बदलांसह गोंधळात टाकू शकतात, असे संशोधकांनी सांगितले. त्यांनी नमूद केले की मध्यम मद्यविकाराचा प्रसार पाहता, अगदी लहान संघटनांचाही संपूर्ण लोकसंख्येवर मोठा प्रभाव पडू शकतो आणि सामान्य लोकांमध्ये उपभोग कमी करण्यासाठी हस्तक्षेपांमध्ये त्याचा फायदा होऊ शकतो.
हेही वाचा - Green Coffee Benefits ग्रीन टी प्रमाणे ग्रीन कॉफीच्या फायद्या-तोट्यांबाबत संशोधक काय सांगतात, घ्या जाणून
