ETV Bharat / sukhibhava

Emotional Blunting : डिप्रेशनचा मेंदूवर होतो गंभीर परिणाम; जाणून घ्या इमोशनल ब्लंटिंगबद्दल

औषधे कशी कार्य करतात आणि त्यांचे संभाव्य दुष्परिणाम याविषयी नवीन अंतर्दृष्टी देणार्‍या एका अभ्यासानुसार, सामान्य अँटीडिप्रेसंट्समुळे अनेक वापरकर्त्यांना भावनिकदृष्ट्या 'अस्वस्थ' वाटू शकते. न्यूरोसायकोफार्माकोलॉजी जर्नलमध्ये सोमवारी प्रकाशित झालेल्या संशोधनात ही बाब स्पष्ट केली आहे. त्यामध्ये म्हटले आहे की, सामान्य अँटिडप्रेसंट्स शिकण्याच्या आपल्या क्षमतेवर परिणाम करू शकतात.

Emotional Blunting
इमोशनल ब्लंटिंग
author img

By

Published : Jan 25, 2023, 12:25 PM IST

लंडन : आपल्या भावना व्यक्त करण्याच्या आपल्या माणसांच्या वेगवेगळ्या पद्धती असतात. असे काही लोक असतात जे सहजपणे आपले विचार आणि भावना इतरांसोबत शेअर करतात. त्याचवेळी, काही लोक आहेत जे त्यांच्या भावना कोणाशीही सहजपणे शेअर करू शकत नाहीत. याला इमोशनल ब्लंटिंग म्हणतात. हा भावनिक बोथटपणा माणसाला हळूहळू मनातून पोकळ बनवतो. यामुळे व्यक्ती डिप्रेशनमध्येही जाऊ शकते. यासोबतच यामुळे मानसिक समस्याही उद्भवू शकतात.

प्लेजर केमिकल : विशेषत: सतत किंवा गंभीर प्रकरणांसाठी, सिलेक्टिव्ह सेरोटोनिन रिअपटेक इनहिबिटर्स हा अँटीडिप्रेसंट्सचा मोठ्या प्रमाणावर वापरला जाणारा वर्ग आहे. ही औषधे सेरोटोनिन या रसायनाला लक्ष्य करतात. ते मेंदूतील चेतापेशींमधील संदेश वाहून नेतात आणि त्याला 'प्लेजर केमिकल' असे नाव दिले गेले आहे. संशोधकांनी सांगितले की, एसएसआरआयच्या व्यापकपणे नोंदवल्या गेलेल्या दुष्परिणामांपैकी एक म्हणजे 'ब्लंटिंग', जिथे रुग्णांना भावनात्मकरित्या वेळ कंटाळवाणा वाटतो आणि त्यांना पूर्वीप्रमाणे आनंद मिळत नाही. डिप्रेशनच्या उपचारासाठी अनेक प्रकारचे अँटिडप्रेसेंट्स उपलब्ध आहेत.

अ‍ॅटिपिकल अँटीडिप्रेसंट्स : यामध्ये ट्रॅझोडोन, मिर्टाझापाइन, व्होर्टिओक्सेटीन, विलाझोडोन हायड्रोक्लोराइड आणि बुप्रोपियन या औषधांचा समावेश आहे. ट्रायसायक्लिक अँटीडिप्रेसेंट्स : यामध्ये इमिप्रामाइन टोफ्रानिल, नॉर्ट्रिप्टाईलाइन, अमिट्रिप्टाईलाइन आणि डेसिप्रामाइन औषधांचा समावेश आहे. मोनोमाइन ऑक्सिडेस इनहिबिटर्स : मोनोमाइन ऑक्सिडेस इनहिबिटरमध्ये ट्रॅनिलसिप्रोमाइन, फेनेलझिन आणि आयसोकार्बोक्झिड यांचा समावेश होतो. या औषधांच्या सेवनासोबतच आहाराचीही विशेष काळजी घ्यावी लागते. निवडक सेरोटोनिन रीअपटेक इनहिबिटर्स : हे औषधांचा एक वर्ग आहे, सामान्यत: नैराश्य, तणाव विकार आणि इतर मनोरुग्णांच्या उपचारांमध्ये वापरला जातो. या औषधांमध्ये समाविष्ट आहे - फ्लूओक्सेटिन, पॅरोक्सेटीन, सेर्टालाइन, सिटालोप्रॅम आणि एस्किटलोप्रॅम.

भावनिक ब्लंटिंग : एखादी व्यक्ती भावनिक बोथट होण्याची अनेक कारणे असू शकतात. यामध्ये मानसोपचार विषयक प्रिस्क्रिप्शन, पदार्थांचा वापर आणि काही मानसिक आरोग्य विकारांचा समावेश असू शकतो. भावनिक ब्लंटिंग पुढील लक्षणांशी संबंधित असू शकते. आनंद आणि दुःख अनुभवण्यास असमर्थता, लक्ष केंद्रित करण्यात अडचण, सेक्स ड्राइव्हचे नुकसान, अस्वस्थता, मन किंवा शरीरापासून डिस्कनेक्ट झाल्याची भावना, थकवा, बोलण्यात अडचण, स्वतःबद्दल किंवा इतरांबद्दल प्रेम किंवा आपुलकी वाटण्यात अडचण, इत्यादी.

डिप्रेशनचा मेंदूवर परिणाम : डिप्रेशन ही एक मानसिक आरोग्य समस्या आहे, जी कोणत्याही वयात कोणालाही होऊ शकते. डिप्रेशनचा मेंदूवर परिणाम होतो, त्यामुळे त्याच्या उपचारात अँटीडिप्रेसंट औषधे फायदेशीर ठरू शकतात. सामान्य अँटिडप्रेसंट औषधे उदासीनतेची लक्षणे कमी करण्याऐवजी कमी करतात. मेंदूतील न्यूरोट्रांसमीटर नावाच्या विशिष्ट रसायनांवर नियंत्रण ठेवून डिप्रेशनवर उपचार करण्यासाठी वापरले जाणारे अँटीडिप्रेसंट्स.

(Discailmer : येथे दिलेली माहिती घरगुती उपचार आणि सामान्य माहितीवर आधारित आहे. ती स्वीकारण्यापूर्वी वैद्यकीय सल्ला घेणे आवश्यक आहे. ETV Bharat याची पुष्टी करत नाही.)

हेही वाचा : कोरोनापासून संरक्षण हवे ? तर मग घरच्याघरी करा 'हे' उपाय

लंडन : आपल्या भावना व्यक्त करण्याच्या आपल्या माणसांच्या वेगवेगळ्या पद्धती असतात. असे काही लोक असतात जे सहजपणे आपले विचार आणि भावना इतरांसोबत शेअर करतात. त्याचवेळी, काही लोक आहेत जे त्यांच्या भावना कोणाशीही सहजपणे शेअर करू शकत नाहीत. याला इमोशनल ब्लंटिंग म्हणतात. हा भावनिक बोथटपणा माणसाला हळूहळू मनातून पोकळ बनवतो. यामुळे व्यक्ती डिप्रेशनमध्येही जाऊ शकते. यासोबतच यामुळे मानसिक समस्याही उद्भवू शकतात.

प्लेजर केमिकल : विशेषत: सतत किंवा गंभीर प्रकरणांसाठी, सिलेक्टिव्ह सेरोटोनिन रिअपटेक इनहिबिटर्स हा अँटीडिप्रेसंट्सचा मोठ्या प्रमाणावर वापरला जाणारा वर्ग आहे. ही औषधे सेरोटोनिन या रसायनाला लक्ष्य करतात. ते मेंदूतील चेतापेशींमधील संदेश वाहून नेतात आणि त्याला 'प्लेजर केमिकल' असे नाव दिले गेले आहे. संशोधकांनी सांगितले की, एसएसआरआयच्या व्यापकपणे नोंदवल्या गेलेल्या दुष्परिणामांपैकी एक म्हणजे 'ब्लंटिंग', जिथे रुग्णांना भावनात्मकरित्या वेळ कंटाळवाणा वाटतो आणि त्यांना पूर्वीप्रमाणे आनंद मिळत नाही. डिप्रेशनच्या उपचारासाठी अनेक प्रकारचे अँटिडप्रेसेंट्स उपलब्ध आहेत.

अ‍ॅटिपिकल अँटीडिप्रेसंट्स : यामध्ये ट्रॅझोडोन, मिर्टाझापाइन, व्होर्टिओक्सेटीन, विलाझोडोन हायड्रोक्लोराइड आणि बुप्रोपियन या औषधांचा समावेश आहे. ट्रायसायक्लिक अँटीडिप्रेसेंट्स : यामध्ये इमिप्रामाइन टोफ्रानिल, नॉर्ट्रिप्टाईलाइन, अमिट्रिप्टाईलाइन आणि डेसिप्रामाइन औषधांचा समावेश आहे. मोनोमाइन ऑक्सिडेस इनहिबिटर्स : मोनोमाइन ऑक्सिडेस इनहिबिटरमध्ये ट्रॅनिलसिप्रोमाइन, फेनेलझिन आणि आयसोकार्बोक्झिड यांचा समावेश होतो. या औषधांच्या सेवनासोबतच आहाराचीही विशेष काळजी घ्यावी लागते. निवडक सेरोटोनिन रीअपटेक इनहिबिटर्स : हे औषधांचा एक वर्ग आहे, सामान्यत: नैराश्य, तणाव विकार आणि इतर मनोरुग्णांच्या उपचारांमध्ये वापरला जातो. या औषधांमध्ये समाविष्ट आहे - फ्लूओक्सेटिन, पॅरोक्सेटीन, सेर्टालाइन, सिटालोप्रॅम आणि एस्किटलोप्रॅम.

भावनिक ब्लंटिंग : एखादी व्यक्ती भावनिक बोथट होण्याची अनेक कारणे असू शकतात. यामध्ये मानसोपचार विषयक प्रिस्क्रिप्शन, पदार्थांचा वापर आणि काही मानसिक आरोग्य विकारांचा समावेश असू शकतो. भावनिक ब्लंटिंग पुढील लक्षणांशी संबंधित असू शकते. आनंद आणि दुःख अनुभवण्यास असमर्थता, लक्ष केंद्रित करण्यात अडचण, सेक्स ड्राइव्हचे नुकसान, अस्वस्थता, मन किंवा शरीरापासून डिस्कनेक्ट झाल्याची भावना, थकवा, बोलण्यात अडचण, स्वतःबद्दल किंवा इतरांबद्दल प्रेम किंवा आपुलकी वाटण्यात अडचण, इत्यादी.

डिप्रेशनचा मेंदूवर परिणाम : डिप्रेशन ही एक मानसिक आरोग्य समस्या आहे, जी कोणत्याही वयात कोणालाही होऊ शकते. डिप्रेशनचा मेंदूवर परिणाम होतो, त्यामुळे त्याच्या उपचारात अँटीडिप्रेसंट औषधे फायदेशीर ठरू शकतात. सामान्य अँटिडप्रेसंट औषधे उदासीनतेची लक्षणे कमी करण्याऐवजी कमी करतात. मेंदूतील न्यूरोट्रांसमीटर नावाच्या विशिष्ट रसायनांवर नियंत्रण ठेवून डिप्रेशनवर उपचार करण्यासाठी वापरले जाणारे अँटीडिप्रेसंट्स.

(Discailmer : येथे दिलेली माहिती घरगुती उपचार आणि सामान्य माहितीवर आधारित आहे. ती स्वीकारण्यापूर्वी वैद्यकीय सल्ला घेणे आवश्यक आहे. ETV Bharat याची पुष्टी करत नाही.)

हेही वाचा : कोरोनापासून संरक्षण हवे ? तर मग घरच्याघरी करा 'हे' उपाय

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.