ETV Bharat / sukhibhava

Frozen Shoulder And its Association with Diabetes : तुम्हाला असलेली खांदेदुखी 'फ्रोझन शोल्डर' आहे का? जाणून घेऊयात याविषयी माहिती.............. - फ्रोझन शोल्डरचा सामना करण्यासाठी टिपा

खांद्याच्या सांध्यातील जडपणा आणि अस्वस्थता ( Joint Heaviness And Discomfort ) हे ‘फ्रोझन शोल्डर’चे ( Frozen shoulder ) कारण असू शकते आणि आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे मधुमेह हेदेखील एक कारण असू शकते, अशी माहिती डॉ. बिरेन नाडकर्णी ( Dr. Biren Nadkarni ), वरिष्ठ सल्लागार ऑर्थोपेडिक आणि जॉइंट रिप्लेसमेंट सर्जन ( Joint Replacement Surgeon ) यांनी दिली. Frozen Shoulder treatment दुर्दैवाने, फ्रोझन शोल्डर होणार नाही याची हमी देण्याचा कोणताही मार्ग नाही. त्यामुळे लक्षात ठेवा की आपल्या रक्तातील शर्करा ( Frozen Shoulder And Diabetes ) शक्य तितक्या कमी ठेवणे हे सर्वात मोठे संरक्षण आहे. ( Tips to Deal with Frozen Shoulder )

Shoulder stiffness is a frozen shoulder
खांद्यातील जडपणा म्हणजेच फ्रोझन शोल्डर
author img

By

Published : Jun 20, 2022, 5:29 PM IST

फ्रोझन शोल्डर हा एक विकार आहे : आपण फ्रोझन शोल्डरविषयी थोडी माहिती ( Information About Frozen shoulders ) घेऊयात. ज्यामुळे खांद्याच्या सांध्यामध्ये कडकपणा आणि अस्वस्थता येते. फ्रोझन शोल्डर, ( what is a Frozen Shoulder ) ज्याला अ‍ॅडहेसिव्ह कॅप्सुलिटिस असेही म्हणतात. जेव्हा खांद्याच्या सांध्याभोवती संयोजी ऊतक सूजते आणि कडक होते तेव्हा उद्भवते. हा एक वेदनादायक विकार आहे. ज्यामुळे सांधेदुखीच्या कोणत्याही संकेतांशिवाय खांद्याची गती कमी होते. या जळजळामुळे दैनंदिन कामे करणे कठीण होऊ शकते आणि जसजसा आजार वाढत जातो तसतसे तुमची अस्वस्थता आणि जडपणा हळूहळू अधिक दुर्बल होतो.

फ्रोझन शोल्डर म्हणजे नक्की काय? ( what are the causes of Frozen Shoulder )

खांदे, हाडे, अस्थिबंधन आणखी कंडरा बनलेले असतात. जे संयोजी ऊतक कॅप्सूलमध्ये गुंडाळलेले असतात. जेव्हा खांद्याच्या सांध्याभोवती कॅप्सूल आणखी घट्ट होते तेव्हा ते हळूहळू हालचाली प्रतिबंधित ( Frozen Shoulder Treatment ) करते. स्थिती सामान्यतः तीन वेगवेगळ्या टप्प्यांत उद्भवते.

फ्रीझिंग स्टेज : सहा ते नऊ महिन्यांदरम्यान होते. तुमचा खांदा हलवताना दुखतो आणि तुम्ही बरीच गती गमावली आहे.

फ्रोझन स्टेज : हा कालावधी चार ते बारा महिने टिकतो, या काळात तुमची वेदना अधिक सहन करण्यायोग्य होऊ शकते. परंतु, तुमची ताठरता वाढल्याने तुमची हालचाल बिघडू शकते. विरघळण्याची अवस्था: तुमची हालचाल सुधारत असल्याचे तुमच्या लक्षात येईल आणि लक्षणे दिसू लागल्यानंतर सहा महिने ते अनेक वर्षे तुम्ही अनेक कामे पुन्हा सुरू करू शकता.

प्रत्येक रुग्णाला फ्रोझन शोल्डरचा वेगळा अनुभव असतो. लवकर योग्य हस्तक्षेप तुमच्या वैयक्तिक प्रकरणाची तीव्रता कमी करू शकतो.

डायबेटिस आणि फ्रोझन शोल्डरमधील दुवा काय आहे?

तुमचे वय जितके जास्त असेल किंवा तुम्हाला मधुमेहाचा त्रास जास्त असेल तितका तुम्हाला त्याचा अनुभव येण्याचा धोका अधिक असतो. कारण अनियंत्रित रक्तातील साखरेची पातळी कोलेजनमध्ये बदल करू शकता. जो तुमचा संयोजी ऊतक बनवणारा एक महत्त्वपूर्ण प्रथिन आहे. मधुमेह असलेल्या लोकांना गोठलेले खांदे विकसित होण्याची शक्यता जास्त असते.

जेव्हा साखर कोलेजनला जोडते तेव्हा ती चिकट होते. गतिशीलता मर्यादित करते आणि तुमचा खांदा कडक होतो. जेव्हा तुम्ही चिकटपणा दूर करण्याचा प्रयत्न कराल तेव्हा तुम्हाला सौम्य ते तीव्र वेदना जाणवतील. विशिष्ट परिस्थितीत, आपला खांदा हलविणे अशक्य आहे.

इतर जोखीम घटक कोणते आहेत?

जर तुमचा खांदा दीर्घ कालावधीसाठी स्थिर असेल, जसे की ते कास्टमध्ये असताना, तुम्हाला गोठलेला खांदा मिळण्याचा धोका असतो. दुखापतीनंतर, जसे की रोटेटर कफ फाडणे, रोगदेखील विकसित होऊ शकतो. पुरुषांपेक्षा स्त्रियांना गोठलेले खांदे असण्याची शक्यता जास्त असते आणि 40 ते 60 वयोगटातील लोकांना ते होण्याची सर्वाधिक शक्यता असते.

निदान आणि प्रतिबंध टीपा

फ्रोझन शोल्डरचे निदान केवळ चिन्हे आणि लक्षणांच्या आधारे केले जाऊ शकते. दुसरीकडे, एक चिकित्सक सामान्यत: तुमची सक्रिय श्रेणी (तुमचा खांदा हलवण्यास सांगून) तसेच तुमची निष्क्रिय गती (तुमचा हात तुमच्यासाठी हलवून) तपासून निदान करेल.

फ्रोझन शोल्डरपासून बचावाचे उपाय : दुर्दैवाने, फ्रोझन शोल्डर होणार नाही याची हमी देण्याचा कोणताही मार्ग नाही. तथापि, लक्षात ठेवा की आपल्या रक्तातील शर्करा शक्य तितक्या कमी ठेवणे हे सर्वात मोठे संरक्षण आहे. त्यापलीकडे, आपल्या खांद्याच्या गतीची श्रेणी राखण्यासाठी नियमित स्ट्रेचिंग आणि शारीरिक व्यायाम कार्यक्रम राखणे महत्त्वाचे आहे. लक्षात ठेवा की तुम्ही फ्रोझन शोल्डर विकसित कराल की नाही हे सांगू शकत नसले तरी, तुम्ही स्वतःला शक्य तितक्या चांगल्या परिस्थितीत ठेवू शकता.

त्यावर उपचार कसा केला जातो?

बहुतेक रुग्ण, अर्थातच, सुरुवातीला नॉन-ऑपरेटिव्ह थेरपी निवडतील, जसे की फिजिकल थेरपी आणि नॉन-स्टिरॉइडल अँटी-इंफ्लेमेटरी औषधे. काही लोक सांध्यातील अस्वस्थता दूर करण्यासाठी आणि हालचालींची श्रेणी वाढवण्यासाठी स्टिरॉइड इंजेक्शन्सचा पर्याय निवडतात. परंतु, लक्षात ठेवा की तुम्हाला मधुमेह असल्यास, ते रक्तातील उच्च साखरेच्या पातळीत धोकादायक वाढ होऊ शकतात, जे एक आठवड्यापर्यंत टिकू शकतात, म्हणून आपल्याशी बोला. प्रथम डॉक्टर.

बहुतेक भागांसाठी, हे उपाय प्रभावी असले पाहिजेत. लक्षणे सुधारत नसल्यास, ओपन कॅप्सुलर रिलीझ किंवा आर्थ्रोस्कोपिक शस्त्रक्रिया (शारीरिक उपचारांसह) सारख्या अधिक विस्तृत प्रक्रियांचा विचार केला जाऊ शकतो.

गोठलेल्या खांद्याला सामोरे जाण्यासाठी टीप ( Tips to Deal with Frozen Shoulder )

गोठलेले खांदे मधुमेहाच्या रुग्णांमध्ये सामान्य असले तरी, अशा काही गोष्टी आहेत ज्या तुम्ही टाळू शकता किंवा त्यावर उपचार करू शकता.

शक्य तितक्या सामान्य रक्तातील साखर पातळीच्या जवळ ठेवा.

तुम्ही फ्रोझन शोल्डर घेण्यापूर्वी, व्यायाम करा आणि नियमितपणे तुमचे खांदे ताणून घ्या.

वेदना कमी करण्यासाठी दाहक-विरोधी औषधे वापरली जाऊ शकतात.

शारीरिक थेरपिस्टच्या मदतीने तुमचा खांदा मजबूत करा आणि हालचालींची श्रेणी वाढवा.

इतर काहीही काम करत नसल्यास, शस्त्रक्रिया हा एक पर्याय असू शकतो.

खांद्यावर गोफण घालू नका किंवा आपला हात पूर्णपणे वापरणे थांबवू नका.

गोठलेला खांदा अस्वस्थ होऊ शकतो आणि तुमच्या दैनंदिन कामांवर मर्यादा घालू शकतो, परंतु चांगली बातमी अशी आहे की योग्य उपचाराने हा रोग सहसा दूर होतो.

हेही वाचा : Prediabetes : प्रीडायबेटिसमुळे तरुणांमध्ये हृदयविकाराचा धोका वाढू शकतो

फ्रोझन शोल्डर हा एक विकार आहे : आपण फ्रोझन शोल्डरविषयी थोडी माहिती ( Information About Frozen shoulders ) घेऊयात. ज्यामुळे खांद्याच्या सांध्यामध्ये कडकपणा आणि अस्वस्थता येते. फ्रोझन शोल्डर, ( what is a Frozen Shoulder ) ज्याला अ‍ॅडहेसिव्ह कॅप्सुलिटिस असेही म्हणतात. जेव्हा खांद्याच्या सांध्याभोवती संयोजी ऊतक सूजते आणि कडक होते तेव्हा उद्भवते. हा एक वेदनादायक विकार आहे. ज्यामुळे सांधेदुखीच्या कोणत्याही संकेतांशिवाय खांद्याची गती कमी होते. या जळजळामुळे दैनंदिन कामे करणे कठीण होऊ शकते आणि जसजसा आजार वाढत जातो तसतसे तुमची अस्वस्थता आणि जडपणा हळूहळू अधिक दुर्बल होतो.

फ्रोझन शोल्डर म्हणजे नक्की काय? ( what are the causes of Frozen Shoulder )

खांदे, हाडे, अस्थिबंधन आणखी कंडरा बनलेले असतात. जे संयोजी ऊतक कॅप्सूलमध्ये गुंडाळलेले असतात. जेव्हा खांद्याच्या सांध्याभोवती कॅप्सूल आणखी घट्ट होते तेव्हा ते हळूहळू हालचाली प्रतिबंधित ( Frozen Shoulder Treatment ) करते. स्थिती सामान्यतः तीन वेगवेगळ्या टप्प्यांत उद्भवते.

फ्रीझिंग स्टेज : सहा ते नऊ महिन्यांदरम्यान होते. तुमचा खांदा हलवताना दुखतो आणि तुम्ही बरीच गती गमावली आहे.

फ्रोझन स्टेज : हा कालावधी चार ते बारा महिने टिकतो, या काळात तुमची वेदना अधिक सहन करण्यायोग्य होऊ शकते. परंतु, तुमची ताठरता वाढल्याने तुमची हालचाल बिघडू शकते. विरघळण्याची अवस्था: तुमची हालचाल सुधारत असल्याचे तुमच्या लक्षात येईल आणि लक्षणे दिसू लागल्यानंतर सहा महिने ते अनेक वर्षे तुम्ही अनेक कामे पुन्हा सुरू करू शकता.

प्रत्येक रुग्णाला फ्रोझन शोल्डरचा वेगळा अनुभव असतो. लवकर योग्य हस्तक्षेप तुमच्या वैयक्तिक प्रकरणाची तीव्रता कमी करू शकतो.

डायबेटिस आणि फ्रोझन शोल्डरमधील दुवा काय आहे?

तुमचे वय जितके जास्त असेल किंवा तुम्हाला मधुमेहाचा त्रास जास्त असेल तितका तुम्हाला त्याचा अनुभव येण्याचा धोका अधिक असतो. कारण अनियंत्रित रक्तातील साखरेची पातळी कोलेजनमध्ये बदल करू शकता. जो तुमचा संयोजी ऊतक बनवणारा एक महत्त्वपूर्ण प्रथिन आहे. मधुमेह असलेल्या लोकांना गोठलेले खांदे विकसित होण्याची शक्यता जास्त असते.

जेव्हा साखर कोलेजनला जोडते तेव्हा ती चिकट होते. गतिशीलता मर्यादित करते आणि तुमचा खांदा कडक होतो. जेव्हा तुम्ही चिकटपणा दूर करण्याचा प्रयत्न कराल तेव्हा तुम्हाला सौम्य ते तीव्र वेदना जाणवतील. विशिष्ट परिस्थितीत, आपला खांदा हलविणे अशक्य आहे.

इतर जोखीम घटक कोणते आहेत?

जर तुमचा खांदा दीर्घ कालावधीसाठी स्थिर असेल, जसे की ते कास्टमध्ये असताना, तुम्हाला गोठलेला खांदा मिळण्याचा धोका असतो. दुखापतीनंतर, जसे की रोटेटर कफ फाडणे, रोगदेखील विकसित होऊ शकतो. पुरुषांपेक्षा स्त्रियांना गोठलेले खांदे असण्याची शक्यता जास्त असते आणि 40 ते 60 वयोगटातील लोकांना ते होण्याची सर्वाधिक शक्यता असते.

निदान आणि प्रतिबंध टीपा

फ्रोझन शोल्डरचे निदान केवळ चिन्हे आणि लक्षणांच्या आधारे केले जाऊ शकते. दुसरीकडे, एक चिकित्सक सामान्यत: तुमची सक्रिय श्रेणी (तुमचा खांदा हलवण्यास सांगून) तसेच तुमची निष्क्रिय गती (तुमचा हात तुमच्यासाठी हलवून) तपासून निदान करेल.

फ्रोझन शोल्डरपासून बचावाचे उपाय : दुर्दैवाने, फ्रोझन शोल्डर होणार नाही याची हमी देण्याचा कोणताही मार्ग नाही. तथापि, लक्षात ठेवा की आपल्या रक्तातील शर्करा शक्य तितक्या कमी ठेवणे हे सर्वात मोठे संरक्षण आहे. त्यापलीकडे, आपल्या खांद्याच्या गतीची श्रेणी राखण्यासाठी नियमित स्ट्रेचिंग आणि शारीरिक व्यायाम कार्यक्रम राखणे महत्त्वाचे आहे. लक्षात ठेवा की तुम्ही फ्रोझन शोल्डर विकसित कराल की नाही हे सांगू शकत नसले तरी, तुम्ही स्वतःला शक्य तितक्या चांगल्या परिस्थितीत ठेवू शकता.

त्यावर उपचार कसा केला जातो?

बहुतेक रुग्ण, अर्थातच, सुरुवातीला नॉन-ऑपरेटिव्ह थेरपी निवडतील, जसे की फिजिकल थेरपी आणि नॉन-स्टिरॉइडल अँटी-इंफ्लेमेटरी औषधे. काही लोक सांध्यातील अस्वस्थता दूर करण्यासाठी आणि हालचालींची श्रेणी वाढवण्यासाठी स्टिरॉइड इंजेक्शन्सचा पर्याय निवडतात. परंतु, लक्षात ठेवा की तुम्हाला मधुमेह असल्यास, ते रक्तातील उच्च साखरेच्या पातळीत धोकादायक वाढ होऊ शकतात, जे एक आठवड्यापर्यंत टिकू शकतात, म्हणून आपल्याशी बोला. प्रथम डॉक्टर.

बहुतेक भागांसाठी, हे उपाय प्रभावी असले पाहिजेत. लक्षणे सुधारत नसल्यास, ओपन कॅप्सुलर रिलीझ किंवा आर्थ्रोस्कोपिक शस्त्रक्रिया (शारीरिक उपचारांसह) सारख्या अधिक विस्तृत प्रक्रियांचा विचार केला जाऊ शकतो.

गोठलेल्या खांद्याला सामोरे जाण्यासाठी टीप ( Tips to Deal with Frozen Shoulder )

गोठलेले खांदे मधुमेहाच्या रुग्णांमध्ये सामान्य असले तरी, अशा काही गोष्टी आहेत ज्या तुम्ही टाळू शकता किंवा त्यावर उपचार करू शकता.

शक्य तितक्या सामान्य रक्तातील साखर पातळीच्या जवळ ठेवा.

तुम्ही फ्रोझन शोल्डर घेण्यापूर्वी, व्यायाम करा आणि नियमितपणे तुमचे खांदे ताणून घ्या.

वेदना कमी करण्यासाठी दाहक-विरोधी औषधे वापरली जाऊ शकतात.

शारीरिक थेरपिस्टच्या मदतीने तुमचा खांदा मजबूत करा आणि हालचालींची श्रेणी वाढवा.

इतर काहीही काम करत नसल्यास, शस्त्रक्रिया हा एक पर्याय असू शकतो.

खांद्यावर गोफण घालू नका किंवा आपला हात पूर्णपणे वापरणे थांबवू नका.

गोठलेला खांदा अस्वस्थ होऊ शकतो आणि तुमच्या दैनंदिन कामांवर मर्यादा घालू शकतो, परंतु चांगली बातमी अशी आहे की योग्य उपचाराने हा रोग सहसा दूर होतो.

हेही वाचा : Prediabetes : प्रीडायबेटिसमुळे तरुणांमध्ये हृदयविकाराचा धोका वाढू शकतो

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.