ETV Bharat / sukhibhava

Alcohol can harmful for health : मद्यपान करणे शरीरासाठी हानीकारक - health effects of alcohol consumption

अल्कोहोलच्या कमी किंवा जास्त प्रमाणात सेवन केल्याने शरीराच्या अवयवांवर परिणाम झाले आहे. अल्कोहोलच्या सेवनाने एकाच वेळी अनेक अवयवांना नुकसान होऊ शकते. याचा परिणाम फक्त यकृत आणि हृदयावर होत नाही तर मेंदूवरही होतो.

alcohol
alcohol
author img

By

Published : Mar 13, 2022, 10:23 AM IST

नुकतेच 'नेचर कम्युनिकेशन्स' या जर्नलमध्ये प्रसिद्ध झालेल्या एका संशोधन अहवालात असे म्हटले आहे की, अल्कोहोलचे सेवन कमी केले तरीही आरोग्यास हानी पोहोचवते. अमेरिकेतील पेनसिल्व्हेनिया विद्यापीठातील संशोधकांनी केलेल्या संशोधनात 36,000 हून अधिक प्रौढांचा डेटा गोळा केले. दररोज मद्यपान केल्याने व्यक्तीच्या मेंदूमध्ये बदल होतो. अधिक मद्यपान केल्याने मेंदूच्या संरचनेत होणाऱ्या बदलांबाबत संशोधनात सांगण्यात आले आहे. जास्त दारू पिणाऱ्यांची मेंदूची रचना आणि आकार बदलतो.

दारु पिणे शरीरासाठी धोकादायक

संशोधनात, लेखक गिडॉन, यूएस-स्थित पेन्स व्हार्टन स्कूलचे प्राध्यापक सदस्य म्हणाले, 'अभ्यासात वापरल्या गेलेल्या नमुन्यांमध्ये बिअर पिणाऱ्यांची संख्या जास्त होती. संशोधकांनी अर्ध्या प्रमाणात मद्यपान केल्याने शरीरावर होणाऱ्या परिणामांचे विश्लेषण केले. अभ्यासाचे निष्कर्ष फायद्यांच्या विरुद्ध आहेत. नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑन अल्कोहोल अब्यूज अँड अल्कोहोलिझमच्या मते, महिला दररोज एक पेग आणि पुरुष दररोज दोन पेग घेऊ शकतात. मात्र, त्यामुळे मेंदूचे नुकसान होऊ शकते.

शरीरावर होतो परिणाम

अल्कोहोलच्या कमी किंवा जास्त प्रमाणात सेवन केल्याने शरीराच्या अवयवांवर परिणाम झाले आहे. अल्कोहोलच्या सेवनाने एकाच वेळी अनेक अवयवांना नुकसान होऊ शकते. याचा परिणाम फक्त यकृत आणि हृदयावर होत नाही तर मेंदूवरही होतो. अल्कोहोलचा एक घोट फक्त 30 सेकंदात मेंदूमध्ये पसरवतो. "यकृतामध्ये एंजाइम असतात जे अल्कोहोल नष्ट करू शकतात. यकृताचे कार्य शरीरातून हानिकारक पदार्थ काढून टाकणे आहे. अल्कोहोलमध्ये हानिकारक पदार्थ देखील येतात. पण पहिल्यांदा यकृतापर्यंत पोहोचणारे अल्कोहोल हे तेवढे प्रभावी ठरत नाही. ते शरीराच्या इतर भागांमध्येही कमी प्रमाणात पोहोचते. त्यामुळे विविध अवयवांमध्ये अनेक बदल आणि परिणाम दिसून येतात.

इथेनॉल महत्वाचा घटक

इथेनॉल हा अल्कोहोलचा एक अतिशय लहान रेणू आहे. जे रक्त आणि पाण्यात विरघळणारे असते. कारण मानवी शरीरात 60 ते 70 टक्के पाणी असते. ज्यामध्ये अल्कोहोल विरघळते आणि संपूर्ण शरीरात पसरते आणि मेंदूपर्यंत पोहोचते. मेंदूपर्यंत पोहोचल्यानंतर अल्कोहोलचा मेंदूच्या न्यूरोट्रांसमीटरवर परिणाम होतो. यामुळे, मज्जासंस्थेचे केंद्र प्रभावित होऊ लागते.जास्त काळ जास्त मद्यपान केल्याने शरीरात व्हिटॅमिन बी1 आणि इतर पोषक तत्वांची कमतरता निर्माण होते आणि वेर्निक-कोर्साकोफ सिंड्रोम होण्याचा धोका वाढतो. एवढेच नाही तर, "मेंदूवर अल्कोहोलचा परिणाम होऊन स्मृतिभ्रंशाचा धोकाही वाढू शकतो." रिसर्चमध्ये असे सांगण्यात आले की अल्कोहोलमुळे शरीरात 200 पेक्षा जास्त आजार होऊ शकतात.

हृदय आणि मेंदूला नुकसान

अमेरिकन व्यसनमुक्ती केंद्राने अल्कोहोलच्या मेंदूला होणाऱ्या नुकसानीचा अहवालही प्रसिद्ध केला. हे लोक जास्त प्रमाणात मद्यपान करतात त्यांना अनेक आजार होतात. वास्तविक ही एक समस्या आहे ज्यामध्ये पीडित व्यक्तीला शब्द बोलण्यात अडचण येते. जरी हे सहसा मेंदूला झालेल्या दुखापतीमुळे, ब्रेन ट्यूमर किंवा स्ट्रोकमुळे होते. परंतु दीर्घकाळापर्यंत जास्त प्रमाणात मद्यपान केल्याने मेंदूला हानी पोहोचल्याने कायमस्वरूपी डिसार्थरियाचा धोका वाढतो. अतिरिक्त अल्कोहोल मन आणि हृदयासाठी खूप हानिकारक मानले जाते. जॉन हॉपकिन्स मेडिसिनमध्ये प्रकाशित झालेल्या एका लेखात जास्त प्रमाणात मद्यपान केल्याने उच्च रक्तदाब, हृदय अपयश, स्ट्रोक यांसारख्या हृदयाशी संबंधित अनेक समस्यांचा धोका वाढतो.

हेही वाचा - COVID shrink brain smell regions : कोरोनामुळे मेंदूतील वासाच्या भागावर होतो परिणाम

नुकतेच 'नेचर कम्युनिकेशन्स' या जर्नलमध्ये प्रसिद्ध झालेल्या एका संशोधन अहवालात असे म्हटले आहे की, अल्कोहोलचे सेवन कमी केले तरीही आरोग्यास हानी पोहोचवते. अमेरिकेतील पेनसिल्व्हेनिया विद्यापीठातील संशोधकांनी केलेल्या संशोधनात 36,000 हून अधिक प्रौढांचा डेटा गोळा केले. दररोज मद्यपान केल्याने व्यक्तीच्या मेंदूमध्ये बदल होतो. अधिक मद्यपान केल्याने मेंदूच्या संरचनेत होणाऱ्या बदलांबाबत संशोधनात सांगण्यात आले आहे. जास्त दारू पिणाऱ्यांची मेंदूची रचना आणि आकार बदलतो.

दारु पिणे शरीरासाठी धोकादायक

संशोधनात, लेखक गिडॉन, यूएस-स्थित पेन्स व्हार्टन स्कूलचे प्राध्यापक सदस्य म्हणाले, 'अभ्यासात वापरल्या गेलेल्या नमुन्यांमध्ये बिअर पिणाऱ्यांची संख्या जास्त होती. संशोधकांनी अर्ध्या प्रमाणात मद्यपान केल्याने शरीरावर होणाऱ्या परिणामांचे विश्लेषण केले. अभ्यासाचे निष्कर्ष फायद्यांच्या विरुद्ध आहेत. नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑन अल्कोहोल अब्यूज अँड अल्कोहोलिझमच्या मते, महिला दररोज एक पेग आणि पुरुष दररोज दोन पेग घेऊ शकतात. मात्र, त्यामुळे मेंदूचे नुकसान होऊ शकते.

शरीरावर होतो परिणाम

अल्कोहोलच्या कमी किंवा जास्त प्रमाणात सेवन केल्याने शरीराच्या अवयवांवर परिणाम झाले आहे. अल्कोहोलच्या सेवनाने एकाच वेळी अनेक अवयवांना नुकसान होऊ शकते. याचा परिणाम फक्त यकृत आणि हृदयावर होत नाही तर मेंदूवरही होतो. अल्कोहोलचा एक घोट फक्त 30 सेकंदात मेंदूमध्ये पसरवतो. "यकृतामध्ये एंजाइम असतात जे अल्कोहोल नष्ट करू शकतात. यकृताचे कार्य शरीरातून हानिकारक पदार्थ काढून टाकणे आहे. अल्कोहोलमध्ये हानिकारक पदार्थ देखील येतात. पण पहिल्यांदा यकृतापर्यंत पोहोचणारे अल्कोहोल हे तेवढे प्रभावी ठरत नाही. ते शरीराच्या इतर भागांमध्येही कमी प्रमाणात पोहोचते. त्यामुळे विविध अवयवांमध्ये अनेक बदल आणि परिणाम दिसून येतात.

इथेनॉल महत्वाचा घटक

इथेनॉल हा अल्कोहोलचा एक अतिशय लहान रेणू आहे. जे रक्त आणि पाण्यात विरघळणारे असते. कारण मानवी शरीरात 60 ते 70 टक्के पाणी असते. ज्यामध्ये अल्कोहोल विरघळते आणि संपूर्ण शरीरात पसरते आणि मेंदूपर्यंत पोहोचते. मेंदूपर्यंत पोहोचल्यानंतर अल्कोहोलचा मेंदूच्या न्यूरोट्रांसमीटरवर परिणाम होतो. यामुळे, मज्जासंस्थेचे केंद्र प्रभावित होऊ लागते.जास्त काळ जास्त मद्यपान केल्याने शरीरात व्हिटॅमिन बी1 आणि इतर पोषक तत्वांची कमतरता निर्माण होते आणि वेर्निक-कोर्साकोफ सिंड्रोम होण्याचा धोका वाढतो. एवढेच नाही तर, "मेंदूवर अल्कोहोलचा परिणाम होऊन स्मृतिभ्रंशाचा धोकाही वाढू शकतो." रिसर्चमध्ये असे सांगण्यात आले की अल्कोहोलमुळे शरीरात 200 पेक्षा जास्त आजार होऊ शकतात.

हृदय आणि मेंदूला नुकसान

अमेरिकन व्यसनमुक्ती केंद्राने अल्कोहोलच्या मेंदूला होणाऱ्या नुकसानीचा अहवालही प्रसिद्ध केला. हे लोक जास्त प्रमाणात मद्यपान करतात त्यांना अनेक आजार होतात. वास्तविक ही एक समस्या आहे ज्यामध्ये पीडित व्यक्तीला शब्द बोलण्यात अडचण येते. जरी हे सहसा मेंदूला झालेल्या दुखापतीमुळे, ब्रेन ट्यूमर किंवा स्ट्रोकमुळे होते. परंतु दीर्घकाळापर्यंत जास्त प्रमाणात मद्यपान केल्याने मेंदूला हानी पोहोचल्याने कायमस्वरूपी डिसार्थरियाचा धोका वाढतो. अतिरिक्त अल्कोहोल मन आणि हृदयासाठी खूप हानिकारक मानले जाते. जॉन हॉपकिन्स मेडिसिनमध्ये प्रकाशित झालेल्या एका लेखात जास्त प्रमाणात मद्यपान केल्याने उच्च रक्तदाब, हृदय अपयश, स्ट्रोक यांसारख्या हृदयाशी संबंधित अनेक समस्यांचा धोका वाढतो.

हेही वाचा - COVID shrink brain smell regions : कोरोनामुळे मेंदूतील वासाच्या भागावर होतो परिणाम

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.