पालघर - जिल्ह्यातील समुद्रातील माशांचे उत्पादन घटले असून याचा फटका स्थानिक मच्छिमार व मासेमारीवर अवलंबून असलेल्या व्यवसायांना बसलेला पहायला मिळतो. तौक्ते वादळ, निसर्ग वादळ, पर्ससीन नेट मासेमारी तसेच हवामान बदलामुळे येथील माशांचे प्रमाण घटले ( Reduced Fish Production ) आहे. जिल्ह्यातील मत्स्योत्पादनातील घट जवळपास 20 हजार टनाच्या घरात पोहोचली आहे.
मत्स्य उत्पादन घटण्याची कारणे - प्रामुख्याने नैसर्गिक आणि मानवनिर्मित कारणांचा समावेश आहे. हवामानात सातत्याने होणारे बदल, किनारपट्टीवर वारंवार येणारे चक्रीवादळे यास कारणीभूत ठरत आहेत. निसर्ग, तौक्ते वादळ यामुळे मासेमारी उत्पादनावर परिणाम झाला आहे. पालघर जिल्ह्यातील तारापूर औद्योगिक क्षेत्रात रासायनिक कारखाने उभे राहिले आहेत. या रासायनिक कंपन्यांचे सांडपाणी योग्य प्रक्रिया न करताच समुद्रात सोडले जात आहे. यामुळे प्रदूषण वाढत चालेले आहे. माशांची पैदास प्रामुख्याने कांदळवनात होते. त्या कांदळवनांचे अस्तित्त्व सध्या धोक्यात आले आहे. कांदळवनांची कत्तल करून त्या ठिकाणी भराव केल्याची अनेक प्रकरणे गेल्या वर्षात समोर आली आहेत. त्याचाही परिणाम मत्स्य प्रजोत्पादनावर होत आहे. सागरी हद्दीत परप्रांतीय बोटींची घुसखोरी, हेदेखील मत्स्य उत्पादन घटण्यामागचे एक कारण आहे. जास्त मत्स्य उत्पादन मिळावे यासाठी एलईडी दिव्यांचा वापर वाढला आहे. हा वापर मत्स्य प्रजातींसाठी घातक ठरत आहे. पारंपरिक जाळ्यांऐवजी पर्ससीन नेटचा वापर मोठ्या प्रमाणात झाला आहे.
मच्छिमार संकटात - पालघर जिल्ह्याला 85 किलोमीटरचा समुद्रकिनारा लाभला असून पश्चिम किनारपट्टी वरील बहुतांशी गावही मासेमारीवर अवलंबून आहेत. सातपाटी, वसई, नायगाव, अर्नाळा, एडवण, मुरबे, दांडी, झाई या प्रमुख बंदरांवरून मासेमारी होते. या बंदरावरून दररोज हजारो मासेमारी नौका मत्स्य उत्पादन घेत आहेत. सातपाटी हे बंदर पापलेट माशांसाठी जगप्रसिद्ध असून विक्री होणारे पापलेट जगाच्या कानाकोपऱ्यात पोहोचले आहेत. डहाणू समोरील समुद्रात घोळ, दाढा, रावस, सुरमयी अशा मत्स्य उत्पादनाची नोंद आहे. वडराई या गावातील बोंबील सुप्रसिद्ध आहेत. पापलेट, घोळ, सुरमय, रावस हे मासे उत्तम दर्जाचे असल्याने या माशांना परदेशातही मोठी मागणी आहे. याच मासेमारीतून वर्षाकाठी कोट्यवधी रुपयांची उलाढाल होत असते. मात्र, मागील दोन वर्षांपासून हवामानातील बदल आणि वारंवार येणारी चक्रीवादळ यामुळे मासेमारीला प्रचंड नुकसान सहन करावे लागले आहे. माशांच्या उत्पादनात प्रचंड घट झाली असून आठ ते दहा दिवस बोट समुद्रात राहूनही खलाशांना मासे मिळत नाहीत. यामुळे मासेमारी आणि या व्यवसायावर अवलंबून असलेले इतर व्यवसाय सध्या संकटात सापडले आहेत.
जिल्ह्यातील मत्स्य उत्पादनात 20 हजार टन इतकी घट - पालघर जिल्ह्यात 2015-16 मध्ये 72 हजार 537 मत्स्य उत्पादन झाले होते. 2016-17 मध्ये हेच उत्पादन 70 हजार 743 टन इतके झाले. 2017-18 मध्ये कमालीच्या उत्पादनाची नोंद आहे. हे उत्पादन 85 हजार 959 इतके आहे. 2018-2019 मध्ये 72 हजार 845 टन उत्पादन झाले आहे. 2019-2020 या कालावधीमध्ये कोरोनाचे संकट ओढवल्याने तसेच वेगवेगळी वादळे, खराब समुद्री हवामान, नैसर्गिक आपत्ती यामुळे मत्स्य व्यवसाय उत्पादन घटले होते. हे उत्पादन या वर्षात 62 हजार 659 टन इतके झाले आहे.
मत्स्य उत्पादन वाढीसाठी ठोस उपाययोजना करण्याची मच्छिमारांची मागणी - मच्छिमारांना डिझेल परतावा मिळावा, अवैध मासेमारी करणाऱ्या पर्ससीन ट्रॉलर्सवर कारवाई, समुद्रातील प्रदूषण नियंत्रण व प्रदूषण करणार्‍यांवर योग्य ती कारवाई करण्यात यावी, मच्छीमारांना शेतकऱ्यांप्रमाणे नुकसान भरपाई मिळावी यांसह अनेक मागण्या पालघर जिल्ह्यातील मच्छिमार केल्या आहेत. त्याचप्रमाणे मत्स्यव्यवसाय विभागानेही उत्पादन वाढीसाठी योग्य त्या उपाययोजना कराव्यात, अशी मागणी मच्छिमारांकडून वारंवार केली जात आहे.
हेही वाचा - Food Poisoning in Palghar : मनोर, पाटीलपाडा येथे 26 जणांना विषबाधा, नागरिकांमध्ये घबराट
