नाशिक - मांजरपाडा प्रकल्पाचे काम पूर्ण झाले असून आज या प्रकल्पाचे जलपूजन छगन भुजबळ यांच्या हस्ते झाले. या प्रकल्पामुळे वर्षानुवर्ष दुष्काळात होरपळणाऱ्या येवलासह निफाड,चांदवड, दिंडोरी आदी तालुक्याचे दुष्काळाचे चित्र बदलणार आहे.
महाराष्ट्रातील पश्चिमेकडे गुजरातला वाहून जाणारे पाणी पूर्वेकडे वळविणाऱ्या आणि छगन भुजबळ यांचा ड्रीम प्रोजेक्ट असलेल्या मांजरपाडा प्रकल्पाच्या बोगद्याचे काम पूर्ण झाले. या बोगद्यातून पाणी वाहून पुणेगाव धरणात येण्यास सुरुवात झाली आहे. तर आज या पाण्याचे जलपूजन राज्याचे माजी उपमुख्यमंत्री छगन भुजबळ यांच्या उपस्थितीत झाले.
पश्चिम वाहिनी नदीचे पाणी अडवून ते वळण योजनेद्वारे पूर्व वाहिनी गोदावरी खोऱ्यामध्ये वळवण्यासाठी तत्कालीन उपमुख्यमंत्री छगन भुजबळ यांनी प्रयत्न केला. त्यामुळे जलसंपदा विभागाने दिनांक २४ नोव्हेंबर २००६ ला मांजरपाडा या महत्त्वकांक्षी योजनेला मंजुरी दिली. पश्चिम वाहिनी, पूर्व वाहिनी खोरे दुभाजक, रेषाच्या पश्चिम बाजूला वाहत जाणारे, छोटे छोटे नाले तीव्र उतार सुरू होण्याआधी छोटे बंधारे बांधून अडवणे, त्याचा सांडवा पूर्व बाजूला काढून सांडव्यावरून वाहून जाणारे पाणी कालव्याद्वारे पूर्ण बाजूला गोदावरी खोऱ्यात वळवणे, असे या प्रकल्पाचे स्वरूप आहे.
गुजरातसह समुद्रामध्ये वाहून जाणारे पाणी गोदावरी खोऱ्यात पूर्वेकडे वळविणारी ही राज्यातील पहिली योजना आहे. मांजरपाडा वळण योजनेअंतर्गत देवसाने गावाच्या खालील बाजूस पाणी अडवून हे पाणी बोगद्याद्वारे प्रवाही पद्धतीने गोदावरी खोऱ्यातील पुणेगाव धरणाच्या वरील बाजूस, ऊनंदा नदीत सोडण्यात आले आहे. या योजनेद्वारे ६०६ दशलक्ष घनफूट पाणी गोदावरी खोऱ्यात वळवण्यात येणार आहे. या व्यतिरिक्त स्थानिक वापरासाठी पाणी राखीव ठेवण्यात येणार आहे.
या प्रकल्पांमधील मांजरपाडा धरणाची एकूण लांबी ३ हजार ४५० मीटर इतकी आहे. तर समुद्र सपाटीपासून धरण माथा पातळी ७२२ मीटर व पूर्णसंचय पातळी ७१८ मीटर आहे. धरणाच्या लांबीत एकूण १२ नाले अडवण्यात आले आहे. एकूण १०.१६ किलोमीटर लांबीच्या बोगद्याद्वारे पुढे हे पाणी उनंदा नदीतील ३.२० किलोमीटर लांबीच्या उघड्या चाऱ्याद्वारे गोदावरी खोऱ्यात आणले जाणार आहे.
मांजरपाडा वळण योजनेमुळे नाशिक जिल्ह्यातील दिंडोरी, चांदवड, निफाड, येवला या तालुक्यांना पाणी उपलब्ध होणार आहे, यामुळे येथील क्षेत्र मोठ्या प्रमाणात सिंचनाखाली येणार आहे. त्याचबरोबर सुरगाणा व दिंडोरी तालुक्यातील स्थानिक शेतकऱ्यांच्या वापरासाठी पाणी राखीव ठेवण्यात आले आहे. त्यामुळे या प्रकल्पाच्या जवळच्या शेतकऱ्यांना याचा फायदा होणार आहे.
मांजरपाडा योजनेची वैशिष्ट्ये
१. गुजरात समुद्रात वाहून जाणारे पाणी गोदावरी खोऱ्यात वळविणारा राज्यातील पहिला प्रकल्प
२. ३ हजार ४५० मीटर लांबीचे धरण
३. १०.१६ किलोमीटर लांबीच्या बोगद्यातून पाणी महाराष्ट्रात आणले
४. येवलासह निफाड, दिंडोरी, चांदवड आदी क्षेत्र सिंचनाखाली येणार
५. योजनेची किंमत ३२८. ४५ कोटी
भुजबळांचा महत्वकांक्षी असलेला मांजरपाडा प्रकल्प हा ऑक्टोबर २०१४ पासून रखडला होता. भुजबळ पालकमंत्री असताना त्यासाठी त्यांनी निधी, सर्व तरतुदी व मान्यता पूर्ण केल्या होत्या. मात्र, राज्य सरकारने या प्रकल्पाचा ७० कोटी निधी इतरत्र वळवला होता. मात्र, भुजबळांनी यासाठी वारंवार पाठपुरावा केला. त्यांनी या प्रकल्पासाठी निधी उपलब्ध करून दिला, जिल्हाधिकारी व पाटबंधारे विभागात बैठका घेतल्या, मांजरपाडा प्रकल्पाच्या कामाची पाहणी केली. त्यानंतर आता हा प्रकल्प पूर्णत्वास आला. सध्या ९ किलोमीटर बोगद्याचे काम बुधवारी पूर्ण झाले आहे. तर उरलेल्या बोगद्याचे काम ३१ जानेवारीपर्यंत आणि सांडव्याचे काम एप्रिलपर्यंत पूर्ण होणार आहे. या प्रकल्पामुळे येवला चांदवडसह मनमाडच्या पिण्याच्या पाण्याचा प्रश्न मार्गी लागणार आहे.
