कोरोनाचा पालेभाज्या आणि फळांना मोठा फटका, शेतकरी हवालदिल; जाणून घ्या माहिती एका क्लिकवर...

कोरोना विषाणूमुळे शेतमालाचे मोठे नुकसान झाले आहे. शेतमाल शेतात पडून राहिल्याने जागीच खराब झाला आहे. तसेच काढलेल्या शेतमालाला व्यापारी प्रतिसाद देत नसल्याने अगदी नगण्य दरात विक्री करण्यात येत असल्याचे दिसून येत आहे. यासंदर्भात आम्ही राज्यातील ठिकठिकाणच्या बातमीदारांकडून झालेल्या नुकसानीची माहिती घेतली आहे.

मुंबई - कोरोना विषाणूमुळे शेतमालाचे मोठे नुकसान झाले आहे. शेतमाल शेतात पडून राहिल्याने जागीच खराब झाला आहे. तसेच काढलेल्या शेतमालाला व्यापारी प्रतिसाद देत नसल्याने अगदी नगण्य दरात विक्री करण्यात येत असल्याचे दिसून येत आहे. यासंदर्भात आम्ही राज्यातील ठिकठिकाणच्या बातमीदारांकडून झालेल्या नुकसानीची माहिती घेतली आहे.

लातूर - टंचाईच्या काळात पाण्याचे नियोजन करुन शेतकऱ्यांनी बाग जोपासली. प्रसंगी हातउसने पैसे घेऊन माल बाजारपेठेत दाखल करण्यासाठी व्यापाऱ्यांकडे पायपीटही केली. मात्र हे सर्व करूनही अखेर द्राक्ष मातीमोलच होणार असल्याचे आता संचारबंदीने पुढे आले आहे.

औसा तालुक्यातील किल्लारी परिसर द्राक्ष निर्यातदार म्हणून ओळखला जातो. गतवर्षी पाणीटंचाईच्या समस्येला सामोरे जात शेतकऱ्यांनी पाण्याचे नियोजन करीत ठिबकसिंचनाचा वापर केला होता. शिवाय आर्थिक संकटात असलेल्या बागायतदरांनी पैशाची जुळवाजुळव करुन तळहाताच्या फोडाप्रमाणे बागाची जोपासणा केली. यामधून कोट्यवधीचा फायदा होईल, अशी स्वप्ने शेतकरी रंगवत होता. व्यापाऱ्यांनी बागा पाहून पसंतीही दर्शिवली. आता तोड होणार म्हणताच कोरोनाचे संकट घोंगावत आले आणि काही दिवसातच होत्याचे नव्हते झाले.

कोरोनाबद्दल देश-विदेशात चर्चा होत असताना त्याचा परिणाम थेट शेतातील बागेवर होईल, याची थोडीही कल्पना शेतकऱ्यांनी केली नव्हती. मात्र, कोरोनाचा वाढता प्रदुर्भाव पाहता देशभर संचारबंदी करण्यात आली. जिल्ह्यात कोरोनाचा प्रादुर्भाव टाळण्यासाठी घेण्यात आलेल्या निर्णयामुळे द्राक्ष उत्पादक देशोधडीला लागले आहेत. वाहतूक ठप्पच असल्याने द्राक्षाचे घड अजूनही वावरातच आहेत. या भागातील द्राक्षे निर्यात होत असतात. मात्र, व्यापारी फिरकतच नसल्याने, घडाने लगडलेली द्राक्षे शेतातच आहेत. त्यामुळे आता काय करावे, असा प्रश्न या शेतकऱ्यांसमोर आहे. द्राक्ष निर्यातीसाठी सरकारने मदत करण्याची मागणी शेतकरी करत आहेत.

----------------------------------

सांगली - कोरोनामुळे द्राक्षांचे आगार असणारा सांगली जिल्हा मोठ्या अडचणीत सापडला आहे. संचारबंदीमुळे जिल्ह्यातील सुमारे १८ हजार एकरहून अधिक क्षेत्रावरील अंदाजे १ हजार कोटींचा द्राक्ष माल अजून बागेतच पडून आहे. प्रशासनाने या द्राक्ष वाहतुकीला परवानगी दिली आहे, मात्र तरीही संचारबंदीचा मोठा परिणाम हा द्राक्ष विक्रीवर होणार असल्याने द्राक्ष उत्पादक शेतकरी हवालदिल झाले आहेत. सांगलीत १८ हजार एकरवरील १ हजार कोटींची द्राक्षे अजून बागेतच आहेत. द्राक्षांचे आगार म्हणून सांगली जिल्ह्याची ओळख आहे. जिल्ह्यात जवळपास 74 हजार एकर क्षेत्रावर द्राक्षांचे उत्पादन घेतले जाते.

मात्र द्राक्षांचे आगार म्हणून सांगली जिल्ह्याची ओळख आहे. जिल्ह्यात जवळपास 74 हजार एकर क्षेत्रावर द्राक्षांचे उत्पादन घेतले जाते. मात्र गेल्या वर्षी दुष्काळ, महापूर, अतिवृष्टी, प्राण्यांचे द्राक्षबागांवर हल्ले यामुळे शेतकऱ्यांना यंदा मोठ्या नुकसानीला सामोरे जावे लागले. परिणामी जिल्ह्यातील द्राक्षांचे उत्पादन मोठया प्रमाणात घटले आहे. सांगलीत १८ हजार एकरवरील १ हजार कोटींची द्राक्षे अजून बागेतच आहेत. मात्र निसर्गाच्या या संकटाला तोंड देत इथल्या काही शेतकऱ्यांनी उत्तम प्रतीचे द्राक्ष उत्पादन घेतले आहे. आता ही द्राक्षे तयार झाली आहेत. पण आता येथील शेतकरी आणि द्राक्षबागा कोरोनाच्या महासंकटात सापडल्या आहेत. सर्व द्राक्षबागेतील द्राक्षे ही काढणीला आली आहेत. मोठ्या कष्टाने शेतकऱ्यांनी कर्ज, उधार औषधे घेऊन या बागा जगवत चांगल्या प्रतीचे उत्पादन घेतले आहे. तयार झालेला हा माल आता काढणे गरजेच बनले आहे. अन्यथा द्राक्ष घडे सुकून जाण्याची परिस्थिती निर्माण झाली. मात्र कोरोनाच्या संचारबंदीमुळे आता ही द्राक्षे बागेत अडकून पडली आहेत. सार्वजनिक व खासगी वाहतूकव्यवस्था बंद असल्याने हा माल काढून तर कसा पाठवायचा हा प्रश्न शेतकऱ्यांसमोर पडला आहे.

----------------------------------

लातूर - जगभरात थैमान घालणाऱ्या कोरोनाचा सर्व क्षेत्रांवर परिणाम होत आहे. विदेशातील आयात, निर्यात बंद झाली आहे. त्यामुळे टोमॅटो पिकाचेही मोठे नुकसान होत आहे. काढणीला आलेले टोमॅटो विक्री बंद झाल्याने, शेतकरी टोमॅटो फेकून देत आहेत.

बाजारात एकीकडे टोमॅटोची आवक वाढली असतानाच दुसरीकडे कोरोनाच्या प्रादुर्भावामुळे टोमॅटोची निर्यात बंद झाली आहे. त्यामुळे वैशाली, विरान जातीचे टोमॅटो वावरातच पडून आहेत. मागणीच नसल्याने टोमॅटो जनावरांना टाकण्याची नामुष्की शेतकऱ्यांवर ओढवली आहे. कधी निसर्गाच्या अवकृपेने, तर कधी बाजारभावामुळे शेतकरी अडचणीत सापडत आहे. त्यातच आता कोरोना विषाणूचा परिणामही शेतीमालावर होऊ लागला आहे. यापूर्वी सोयाबीनचे दर घटले तर आता टोमॅटो वावरातूनही काढण्यास व्यापारी धजवेना झालेत. एकरभर टोमॅटोला जोपासण्यासाठी लाखो रुपयांचा खर्च येतो. उत्पादनाच्या आशेवर तळहाताच्या फोडाप्रमाणे जोपासलेले टोमॅटो आता चक्क जनावरांना टाकावे लागत आहेत.1रुपया किलोप्रमाणे दर मिळत असल्याने टोमॅटोची काढणीही न परवडणारी आहे. त्यामुळे हडोळती येथील विश्वनाथ हेंगणे यांनी दोन एकराच्या फडात जनावरे सोडली आहेत. वैशाली वाणाचे टोमॅटोची विदेशात निर्यात होते. मात्र, सध्या कोरोनाचा कहर सुरू असल्याने निर्यात बंद आहे. त्यामुळे व्यापाऱ्यांनी पाठ फिरवली असून शेतकरी हवालदिल झाला आहे. इतर पिकांप्रमाणे आता टोमॅटोचीही नुकसानभरपाई देण्याची मागणी शेतकरी करीत आहे.

----------------------------------

रत्नागिरी - मच्छिमारी आणि आंबा व्यवसाय हे कोकणातील महत्त्वाचे व्यवसाय आहेत. यंदा पाऊस लांबल्याने आंबा हंगमा लांबणीवर पडला. फळांचा राजा अर्थात हापूस आंब्याचे उत्पादन ५० टक्के पेक्षाही कमी आहे. मात्र, या राजाला देखील कोरोनाचे ग्रहण लागले आहे. त्यामुळे मच्छीमारी आणि हापूस आंबा या दोन्ही व्यवसायांची हजारो कोटी रुपयांची उलढाल ठप्प झाली आहे.

सध्या आंबा तोडणीसाठी तयार आहे. मात्र, सध्या तयार झालेला आंबा झाडावरच लटकत आहे. आंबा काढून बाजारात पाठवला तरी संचारबंदीमुळे त्याला गिऱ्हाईक मिळत नाही. आंबा हंगामात रत्नागिरी जिल्ह्यातून रोज 1 लाख पेटी आंबा वाशीच्या मार्केटमध्ये जातो. मात्र, कोरोनामुळे 95 टक्याहून अधिक परिणाम या आंब्याच्या व्यवसायावर झाला आहे. त्यामुळे सध्या आंबा बागायतदार चिंतेत आहेत.

आंबा बागायतदारांनी जून 2019 पासून आंब्याच्या कलमाला विविध प्रकारे जपले. नियमित फवारणी, त्याला राखण करण्यासाठी ठेवलेल्या कामगारांवर लाखो रुपये खर्च झाले आहेत. मात्र, आता ज्यावेळी हापूस तयार होण्याची वेळ आली त्यावेळी या आंब्याला कोरोनाचे ग्रहण लागले. त्यामुळे या आंब्यावर उपजीविका करणाऱ्या 6 लाख लोकांवर सुद्धा उपासमारीची वेळ आली आहे. आंब्याच्या बागेवर केलेला खर्च कसा वसूल होणार? असा मोठा प्रश्न आंबा बागायतदारांसमोर आहे.

तिन्ही जिल्ह्यांमध्ये आंबा बागायतदारांवर अंदाजे 1200 कोटी रुपयांचे कर्ज असल्याचे आंबा बागायतदार प्रसन्न पेठे सांगतात. पहिल्यांदा निसर्ग आणि आता कोरोनाचे संकट यामुळे सध्या आंब्याला ग्राहक नाही. दलाल आंबा विकत नाही. कोणी गाड्या उतरवून घ्यायला तयार नाही. आंबा काढायला परवानगी मिळाली. मात्र, काढून झालेल्या आंब्याला समोर विक्री व्यवस्था नाही. एयर कार्गो, सी कार्गो बंद असल्याने निर्यात पूर्णतः ठप्प आहे. त्यामुळे दररोज तयार होणाऱ्या आंब्याचे करायचे काय? असा मोठा प्रश्न आंबा बागायतदारांसमोर आहे. त्यामुळे जवळपास 2000 कोटींची उलाढाल ठप्प असल्याचे प्रसन्न पेठे सांगतात.आंबा नाशवंत असल्याने त्याची जोखीम घेण्यास दलाल तयार नाहीत. त्यामुळे तयार झालेला आंबा झाडांवर लटकत आहे. त्यामुळे आंबा उत्पादक शेतकऱ्यांचे पूर्णतः नुकसान होत आहे. उत्पादनच बाजारात विकले गेले नाही, तर हा माल नाशवंत असल्याने खराब होणार. त्यामुळे कर्ज कसे फेडायचे? असा यक्ष प्रश्न त्यांच्यासमोर आहे. त्यामुळे आंबा उत्पादक शेतकऱ्यांनाही सरकारने मदतीचा हात द्यावा, अशी मागणी सध्या होत आहे.

----------------------------------

जळगाव - कोरोनाच्या पार्श्वभूमीवर केळी उत्पादक शेतकरी संकटात सापडले आहेत. अवकाळी पाऊस व गारपिटीमुळे केळी उत्पादक शेतकरी संकटात असताना आता कोरोनामुळे केळी उत्पादक शेतकर्‍यांसमोर मोठे आर्थिक संकट उभे राहिले आहे. केळीला मागणी नसल्याने व्यापारी तब्बल 450 ते 600 रुपये कमी दराने केळी खरेदी करीत आहेत.केळीच्या हमीभावाबाबतची समस्या अनेक वर्षांपासूनची कायम आहे. आता कोरोनाच्या पार्श्वभूमीवर ही समस्या अधिक बिकट होत जात आहे. शासनाने केळी निर्यातीला परवानगी दिली असली, तरी भावाबाबत सरकारने कोणतीही भूमिका घेतलेली नाही. व्यापारी आपल्या मर्जीप्रमाणे केळीचा दर ठरवत आहेत.

बोर्डाप्रमाणे केळीचे दर 1200 रुपये क्विंटल इतका आहे. मात्र, कोरोनामुळे केळीला भाव नसल्याचे कारण व्यापारी पुढे करत आहेत. विशेष म्हणजे हेच व्यापारी आपला माल 1200 ते 1400 रुपये दराने इतर राज्यांमध्ये विक्री करत आहेत. त्यामुळे व्यापाऱ्याकडून सर्रासपणे शेतकऱ्यांची लूट सुरू आहे.

गेल्या दोन आठवड्यात जिल्ह्यात झालेल्या अवकाळी पाऊस व गारपिटीमुळे केळी उत्पादक शेतकऱ्यांचे प्रचंड नुकसान झाले होते. मात्र, अद्याप नुकसानीचे पंचनामे झालेले नाहीत. तसेच शासनानेही कोणतीही मदत जाहीर केली नाही.

----------------------------------

भंडारा - कोरोनामुळे लागू केलेल्या संचारबंदीचा मोठा फटका शेतकऱ्यांना बसत आहे. दर मिळत नसल्याने मोहाडी तालुक्यातील एका शेतकऱ्याने आपल्या शेतातील टोमॅटो आणि वांग्याचे जवळपास 4 लाखांचे संपूर्ण पीक उपटून टाकले.

बाजारात 50 पैसे किलो प्रमाणेही कोणी व्यापारी खरेदी करत नाहीत. त्यामुळे नाईलाजास्तव हा निर्णय घ्यावा लागला, अशी प्रतिक्रिया या शेकऱ्याने दिली आहे. मोहाडी तालुक्यातील खरबी या गावात दिनेश देशमुख यांची 10 एकर शेती आहे. या शेतीमध्ये डिसेंबर महिन्यात 2 एकरावर त्यांनी वांगे आणि टमाटर यांची लागवड केली होती. सुरवातीचे 3 तोडे त्यांच्या मालाला चांगला दर मिळाला. मात्र, संचारबंदी सुरू होताच शेतमालाला बाजारपेठेतून मागणी कमी झाली. त्यामुळे व्यापाऱ्यांनी माल खरेदी करणे बंद केले. त्याचा परिणाम भाज्यांच्या दरावर झाला. ठोक बाजारात वांग्याला 50 पैसे प्रति किलो दर मिळणे कठीण झाले. दिनेश देशमुख यांनी रविवारी बाजारात विक्रीसाठी नेलेली वांग्याची 15 पोती, विक्री न झाल्याने फेकून द्यावी लागली. तसेच मजुरांच्या तोडणीचा आणि बाजारपेठेत नेण्यासाठी लागणारा वाहतुकीचा अतिरिक्त खर्चही देशमुख यांना करावा लागला. भाजीपाला फेकावा लागला आणि इतर खर्चही करावा लागल्यामुळे पुढे काय करावे, या विवंचनेत असलेल्या शेतकऱ्याने सोमवारी काही मजूर घेऊन हाता तोंडाशी आलेले पीक पूर्णपणे उपटून काढले. ही संचारबंदी नसती, तर देशमुख यांना पुढच्या 2 ते 3 महिन्यात अंदाजे 3 ते 4 लाखांचे उत्पादन अपेक्षित होते. संचारबंदीचा फटका आम्हा शेतकऱ्यांना बसत असून शासनाने याकडे लक्ष देणे गरजेचे आहे. आमच्या होणाऱ्या नुकसानीचे सर्वेक्षण करून काही मदत मिळाल्यास चांगले होईल, अन्यथा शेतकऱ्यांना जगणे कठीण जाईल, असे मत या शेतकऱ्याने व्यक्त केले आहे.

----------------------------------

पुणे - कोरोनाचा कहर वाढत चालला असून याचा फटका आता शेती व्यवसायाला बसत आहे. संचारबंदीमुळे दुग्ध व्यवसायावर परिणाम होत आहे. सध्या दुधाचे भाव 32 रुपयांवरून थेट 20 रुपयांवर आली आहे. यामुळे दुग्ध व्यावसायिक हवालदिल झाले आहेत.

दुग्ध व्यवसायासाठी जनावरांना लागणाऱ्या चारा, कडबा, खुराक यांच्या किमती वाढल्या आहेत. त्यामुळे एक लिटर दूध उत्पादनासाठी तब्बल 25 ते 30 रुपयांपर्यंत खर्च येतो. मात्र, हेच दूध सध्या 20 रुपये प्रती लिटरने विकले जात आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना लिटरमागे तब्बल बारा रुपयांचा तोटा सहन करावा लागत आहे. दुसरीकडे जनावरांना लागणारा चाराही संचारबंदीमुळे वेळेवर मिळत नसल्याने दुधामध्ये मोठ्या प्रमाणात घट येत असून शेतकऱ्यांना याचा मोठा फटका सहन करावा लागत आहे.कोरोनामुळे दूध व्यवसायावर मोठा परिणाम होत असल्याने दूध संघ अडचणीत आला आहे. कामगारांची घटलेली संख्या, कोलमडलेली वाहतूक व्यवस्था, दूध प्लांट चालवण्यासाठी लागणाऱ्या साधन सामग्रीचा अपुरा पुरवठा व दूध पावडरचे घटलेले ग्राहक आणि कोरोनामुळे शहरात होणारा दुधाचा कमी पुरवठा यामुळे दुधाचे दर घसरल्याचे कात्रज दूध संघाचे चेअरमन विष्णुकाका हिंगे यांनी सांगितले आहे.कोरोनाचे संकट शेती बरोबर दुग्ध व्यवसायावर आले आणि याच दुधाची विक्री पाण्याच्या किमतीत होत आहे. त्यामुळे हे संकट वेळीच सावरले नाही, तर पुढील काळात दुग्ध व्यवसाय आणखी अडचणीत येण्याची शक्यता आहे.

----------------------------------

हिंगोली - मुख्यमंत्री उद्धव ठाकरे यांना शेतकऱ्यांची कळकळची विनंती असून, त्यांनी शेतकऱ्यांना धीर देण्यासाठी शेती मालाच्या वाहतुकीला परवानगी दिली असली तरी टरबूज आणि संत्र्यांना व्यापारी कवडीमोल भावाने खरेदी करत आहे. यातून आमचा तर सोडाच वाहतुकीचाही खर्च निघत नाही, अशी खंत हिंगोलीतल्या कुरुंदा वाई येथील शेतकऱ्यांनी व्यक्त केली आहे. या विदारक परिस्थितीमुळे शेतातील टरबूज आणि संत्रे फेकून देण्याची वेळ शेतकऱ्यांवर येऊन ठेपली आहे.

बळीराम प्रभाकर कदम असे शेतकऱ्याचे नाव आहे. त्यांच्याकडील 4 हेक्टर शेतीपैकी दोन एकर शेतीमध्ये त्यांनी सिमन्स बाहुबली जातीच्या टरबुजाची लागवड केली तर उर्वरित जमिनीत 250 झाडे संत्रा लावगड केली. कोरोनाच्या वाढत्या प्रादुर्भावाने वाहतूकसेवा पूर्णपणे ठप्प केली आहे. त्यामुळे शेतीच्या मालाला कोणीही विचारायला अजिबात तयार नाही. मोठ्या आशेने सात वर्षांपासून संत्र्याची झाडे लावली होती, त्याला यावर्षी बऱ्यापैकी फळ लगडली होती. कोरोना आणि अवकाळी पाऊस या दुहेरी संकटामध्ये शेतकरी अडकला आहे. पारंपरिक पिकाला बगल देत फळवर्गीय पिकाकडे वळण्याच्या निर्णयामुळे टरबुजाची लावगड केली होती. मात्र, टरबूज 2 ते 3 रुपये किलोप्रमाणे खरेदी केली जात आहे. टरबूज आणि संत्र्यावर एक ते दीड लाख रुपयांचा खर्च झाला असून निदान खर्च फिटून एखादा लाख तरी पदरात पडावे, अशी अपेक्षा शेतकरी कदम यांनी केले आहे.

----------------------------------

नाशिक - कोरोनामुळे आंतरराष्ट्रीय विमान सेवा बंद करण्यात आली आहे. नाशिक जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांना याचा फटका बसला आहे. जिल्ह्यातील तब्बल साडेतीन लाख मेट्रिक टन द्राक्षे निर्यातअभावी पडून आहेत. यामुळे द्राक्ष बागायतदाराच्या चिंतेत वाढ झाली आहे.

कोरोना विषाणूचा प्रादुर्भाव रोखण्यासाठी संपूर्ण देश लॉगडाऊन करण्यात आला आहे. तसेच आंतरराष्ट्रीय विमान सेवादेखील बंद ठेवण्यात आली आहे. याचा परिणाम नाशिकच्या द्राक्ष उत्पादक शेतकऱ्यांना बसला आहे. निर्यात बंद असल्याने नाशिक जिल्ह्यात तब्बल साडेतीन लाख मेट्रिक निर्यातक्षम द्राक्ष पडून आहे.

कोरोनामुळे यंदा ३० टक्केहून अधिक द्राक्ष निर्यातीवर परिमाण झाला आहे. शेतकरी काही तरी पैसे मिळावे, म्हणून ६० ते ७० रुपये किलोची निर्यातक्षम द्राक्षे १८ ते २० रुपयांनी रस्त्यावर विकत आहेत. तसेच काही शेतकरी बेदाण्याकडे वळले आहे. पण त्यात ही त्यांना अडचणी येत आहेत. बेदाणे बनवण्यासाठी लागणारे डिपिंग ऑइलचा तुटवडा निर्माण झाला आहे.

दरवर्षी नाशिक जिल्ह्यातून जगभरात द्राक्षाची निर्यात केली जाते. शेतकरी प्रतिकूल परिस्थितीत अनेक संकटावर मात करून गुणवत्तापूर्वक द्राक्षाचे उत्पादन घेतो. यावर्षी शेतकऱ्यांनी अवकाळी पावसातून आपल्या बागा कशाबशा वाचवल्या आहेत. चार एप्रिलपर्यंत नाशिक जिल्ह्यातून १ लाख ९ हजार मेट्रिक टन द्राक्ष निर्यात झाली. त्यानंतर आता साडेतीन लाख मेट्रिन टन द्राक्ष निर्यातीसाठी तयार आहेत. पण विनानसेवा बंद आहे. यामुळे शेतकऱ्यांपुढे मोठा प्रश्न निर्माण झाला आहे.

----------------------------------

रत्नागिरी - मागील वर्षी पाऊस लांबल्याने यंदाच्या आंबा हंगामालाही उशिराने सुरुवात झाली आहे. दरवर्षी मार्चमध्ये आंबा हंगामाला सुरुवात होते आणि सुरुवातीच्या आंब्याला दरही चांगला मिळत असतो. पण यंदाच्या वर्षी लांबलेला पाऊस आणि निसर्गाच्या लहरीपणामुळे आंबा उत्पादन 50 टक्क्यांनी घटले आहे. त्यात आता कोरोनामुळे लावण्यात आलेल्या संचारबंदीमध्ये आंबा काढण्यासाठी मजूर मिळत नसल्याने, आंबा उत्पादक शेतकऱ्यांच्या चिंतेत वाढ झाली आहे.

सध्या कोरोनाच्या पार्श्वभूमीवर संपूर्ण देश लॉकडाऊन आहे. अत्यावश्यक सेवा वगळता बाकी सर्व बाजारपेठा बंद आहेत. अनावश्यक फिरणाऱ्यांवर पोलिसांची कारवाई होत आहे. त्यामुळे ग्रामीण भागातील नागरिक घराबाहेर पडण्यास धजावत आहेत. ज्याचे हातावर पोट आहे, ते ही घरीच राहणे पसंत करत आहेत. शहरी भागातील नागरिक भाजी किंवा इतर काही किराणा वस्तू घेण्यासाठी बाहेर पडतात, पण गावातील नागरिक मात्र काटेकोरपणे या संचारबंदीचे पालन करताना दिसत आहे. अशात आंबा काढणीला आला आहे. पण मजूरच घरी असल्याने त्याचा मोठा फटका आंबा उत्पादक शेतकऱ्यांना बसत आहे.

निसर्गाच्या लहरीपणामुळे आंबा हंगामाला उशिरा सुरुवात झाली आहे. दरवर्षी पेक्षा यंदा आंबा हंगाम जवळपास एक महिना लांबला आहे. तशात आंबा काढण्यासाठी मजूर मिळत नसल्याने चित्र आहे.

दरवर्षी काही मोठ्या आंबा बागायतदारांकडे कामासाठी नेपाळहून लोकं येत असतात. साधारणतः ऑक्टोबर ते नोव्हेंबरमध्ये हे नेपाळी गुरखे आंबा बागायतदारांकडे येतात, ते जूनपर्यंत त्यांच्याकडे असतात. आंबा बागायतदारांना जेवढे मनुष्यबळ लागते. त्यातील ३० ते ४० टक्के नेपाळी असतात. तर इतर स्थानिक लोकं असतात. मात्र सध्या संचारबंदीमुळे स्थानिक मजूर घरीच आहे. त्यामुळे जे नेपाळी कामगार आहेत. त्यांच्यावरच मोठया आंबा बागायतदारांना विसंबून राहावे लागत आहे. त्यातही काही मोजकेच नेपाळी झाडावरून आंबा काढण्यात तरबेज असतात. पण जे आंबा काढणीमध्ये स्थानिक पारंगत आहेत. अशा मजुरांना संचारबंदीमुळे घरीच थांबावं लागत आहे आणि जे नेपाळी मजूर आहेत. त्यांना एवढी आंबा काढणी शक्य नाही.

दुसरीकडे ज्यांची २५ ते ५० आंब्याची झाडं आहेत, ते तर पुर्णतः स्थानिक मजुरांवरच अवलंबून असतात. मात्र या कोरोनामुळे उद्भवलेल्या परिस्थितीमुळे ते तर पूर्णतः हताश झाले आहेत. काढणीला आलेला आंबा मजूराअभावी गळून जातो की काय अशी भिती आंबा उत्पादकांच्या मनात आहे. त्यातही आंबा काढून जरी बाहेर पाठवला तरी त्याला गिऱ्हाईक नाही, दरही नाही त्यामुळे आतापर्यंत जो खर्च झाला आहे. तेवढाही निघण्याची शक्यता नाही. त्यामुळे आंबा उत्पादक शेतकऱ्यांना या संकटातून सावरण्यासाठी, सरकारने काहीतरी योजना आखावी, अशी मागणी होत आहे.

----------------------------------