ETV Bharat / science-and-technology

Effects of Polluted Air : प्रदूषित हवेत श्वास घेतल्याने विषारी कण थेट जातात मेंदूपर्यंत; होऊ शकतात गंभीर आजार

author img

By

Published : Nov 8, 2022, 5:43 PM IST

प्रदूषित हवेत श्वास घेतल्याने विषारी कण फुफ्फुसातून मेंदूपर्यंत पोहोचू ( Breathing in Polluted Air Could Lead to Toxic ) शकतात. ज्यामुळे मेंदूचे विकार आणि न्यूरोलॉजिकल नुकसान होण्याची ( Breathing in Polluted Air Could Lead to Toxic Lungs ) शक्यता असते, असे एका नवीन अभ्यासातून समोर आले आहे.

Effects of Polluted Air
प्रदूषित हवेत श्वास घेतल्याने विषारी कण थेट जाऊ शकतात मेंदूपर्यंत

वॉशिंग्टन [यूएस] : प्रदूषित हवेत श्वास घेतल्याने विषारी कण फुफ्फुसातून मेंदूपर्यंत पोहोचू ( Breathing in Polluted Air Could Lead to Toxic ) शकतात. ज्यामुळे मेंदूचे विकार आणि न्यूरोलॉजिकल नुकसान होण्याची ( Breathing in Polluted Air Could Lead to Toxic Lungs ) शक्यता असते, असे एका नवीन अभ्यासातून समोर आले आहे. शास्त्रज्ञांनी रक्ताभिसरणाद्वारे श्वासाद्वारे घेतलेल्या सूक्ष्म कणांद्वारे वापरलेला संभाव्य थेट मार्ग शोधून काढला आहे की, एकदा तेथे, कण इतर मुख्य चयापचय अवयवांपेक्षा मेंदूमध्ये जास्त काळ राहतात.

बर्मिंगहॅम विद्यापीठ आणि चीनमधील संशोधन : बर्मिंगहॅम विद्यापीठ आणि चीनमधील संशोधन संस्थांच्या तज्ज्ञांच्या आंतरराष्ट्रीय पथकाने आज त्यांचे निष्कर्ष PNAS मध्ये प्रकाशित केले. शास्त्रज्ञांनी उघड केले की, त्यांना मेंदूच्या विकारांचा अनुभव घेतलेल्या रुग्णांकडून घेतलेल्या मानवी सेरेब्रोस्पाइनल फ्लुइड्समध्ये विविध सूक्ष्म कण आढळले आहेत. एक प्रक्रिया उघड करते ज्यामुळे विषारी कण पदार्थ मेंदूमध्ये समाप्त होऊ शकतात.

बर्मिंगहॅम विद्यापीठातील सह-लेखक प्रोफेसर इसोल्ट लिंच यांची टिप्पणी : बर्मिंगहॅम विद्यापीठातील सह-लेखक प्रोफेसर इसोल्ट लिंच यांनी टिप्पणी केली. "केंद्रीय मज्जासंस्थेवर हवेतील सूक्ष्म कणांच्या हानिकारक प्रभावांबद्दल आपल्या ज्ञानात अंतर आहे. हे कार्य श्वासोच्छवासाच्या कणांमधील दुव्यावर नवीन प्रकाश टाकते आणि ते कसे करतात. त्यानंतर शरीराभोवती फिरतात. "डेटा सूचित करते की नाकातून थेट जाण्यापेक्षा आठपट सूक्ष्म कण रक्तप्रवाहाद्वारे, फुफ्फुसातून प्रवास करून मेंदूपर्यंत पोहोचू शकतात. वायू प्रदूषणाच्या संबंधावर नवीन पुरावे जोडतात. आणि मेंदूवर अशा कणांचे हानिकारक परिणाम."

वायू प्रदूषण हे अनेक विषारी घटकांचे कॉकटेल : वायू प्रदूषण हे अनेक विषारी घटकांचे कॉकटेल आहे. परंतु, पार्टिक्युलेट मॅटर (PM, विशेषत: PM2.5 आणि PM0.1 सारखे सभोवतालचे सूक्ष्म कण), आरोग्यावर घातक परिणाम घडविण्याच्या दृष्टीने सर्वात संबंधित आहेत. अल्ट्राफाइन कण, विशेषतः, सेंटिनेल रोगप्रतिकारक पेशी आणि जैविक अडथळ्यांसह शरीराच्या संरक्षणात्मक प्रणालींमधून बाहेर पडण्यास सक्षम असतात. अलीकडील पुराव्यांवरून वायू प्रदूषणाची उच्च पातळी आणि चिन्हांकित न्यूरोइंफ्लॅमेशन, अल्झायमरसारखे बदल आणि वृद्ध लोकांमध्ये आणि अगदी लहान मुलांमधील संज्ञानात्मक समस्या यांच्यातील मजबूत संबंध दिसून आला आहे.

मेंदूमध्ये विषारी कण गेल्यानंतर कण साफ करणे कठीण : शास्त्रज्ञांच्या चमूने शोधून काढले की, श्वासाद्वारे घेतलेले कण वायू-रक्त अडथळा ओलांडून शेवटी मेंदूपर्यंत पोहोचल्यानंतर रक्तप्रवाहात प्रवेश करू शकतात आणि त्यामुळे मेंदू-रक्तअडथळा आणि आसपासच्या ऊतींचे नुकसान होऊ शकते. एकदा मेंदूमध्ये कण गेल्यानंतर कण साफ करणे कठीण होते आणि इतर अवयवांच्या तुलनेत जास्त काळ टिकून राहते. त्यांचे निष्कर्ष कण प्रदूषणापासून मध्यवर्ती मज्जासंस्थेला होणारे धोके सिद्ध करण्यासाठी नवीन पुरावे देतात. परंतु, संशोधकांनी शिफारस केली आहे की, इनहेल केलेले सभोवतालचे सूक्ष्म कण मेंदूपर्यंत कसे पोहोचतात याच्या यांत्रिकीमध्ये अधिक तपास करणे आवश्यक आहे.

वॉशिंग्टन [यूएस] : प्रदूषित हवेत श्वास घेतल्याने विषारी कण फुफ्फुसातून मेंदूपर्यंत पोहोचू ( Breathing in Polluted Air Could Lead to Toxic ) शकतात. ज्यामुळे मेंदूचे विकार आणि न्यूरोलॉजिकल नुकसान होण्याची ( Breathing in Polluted Air Could Lead to Toxic Lungs ) शक्यता असते, असे एका नवीन अभ्यासातून समोर आले आहे. शास्त्रज्ञांनी रक्ताभिसरणाद्वारे श्वासाद्वारे घेतलेल्या सूक्ष्म कणांद्वारे वापरलेला संभाव्य थेट मार्ग शोधून काढला आहे की, एकदा तेथे, कण इतर मुख्य चयापचय अवयवांपेक्षा मेंदूमध्ये जास्त काळ राहतात.

बर्मिंगहॅम विद्यापीठ आणि चीनमधील संशोधन : बर्मिंगहॅम विद्यापीठ आणि चीनमधील संशोधन संस्थांच्या तज्ज्ञांच्या आंतरराष्ट्रीय पथकाने आज त्यांचे निष्कर्ष PNAS मध्ये प्रकाशित केले. शास्त्रज्ञांनी उघड केले की, त्यांना मेंदूच्या विकारांचा अनुभव घेतलेल्या रुग्णांकडून घेतलेल्या मानवी सेरेब्रोस्पाइनल फ्लुइड्समध्ये विविध सूक्ष्म कण आढळले आहेत. एक प्रक्रिया उघड करते ज्यामुळे विषारी कण पदार्थ मेंदूमध्ये समाप्त होऊ शकतात.

बर्मिंगहॅम विद्यापीठातील सह-लेखक प्रोफेसर इसोल्ट लिंच यांची टिप्पणी : बर्मिंगहॅम विद्यापीठातील सह-लेखक प्रोफेसर इसोल्ट लिंच यांनी टिप्पणी केली. "केंद्रीय मज्जासंस्थेवर हवेतील सूक्ष्म कणांच्या हानिकारक प्रभावांबद्दल आपल्या ज्ञानात अंतर आहे. हे कार्य श्वासोच्छवासाच्या कणांमधील दुव्यावर नवीन प्रकाश टाकते आणि ते कसे करतात. त्यानंतर शरीराभोवती फिरतात. "डेटा सूचित करते की नाकातून थेट जाण्यापेक्षा आठपट सूक्ष्म कण रक्तप्रवाहाद्वारे, फुफ्फुसातून प्रवास करून मेंदूपर्यंत पोहोचू शकतात. वायू प्रदूषणाच्या संबंधावर नवीन पुरावे जोडतात. आणि मेंदूवर अशा कणांचे हानिकारक परिणाम."

वायू प्रदूषण हे अनेक विषारी घटकांचे कॉकटेल : वायू प्रदूषण हे अनेक विषारी घटकांचे कॉकटेल आहे. परंतु, पार्टिक्युलेट मॅटर (PM, विशेषत: PM2.5 आणि PM0.1 सारखे सभोवतालचे सूक्ष्म कण), आरोग्यावर घातक परिणाम घडविण्याच्या दृष्टीने सर्वात संबंधित आहेत. अल्ट्राफाइन कण, विशेषतः, सेंटिनेल रोगप्रतिकारक पेशी आणि जैविक अडथळ्यांसह शरीराच्या संरक्षणात्मक प्रणालींमधून बाहेर पडण्यास सक्षम असतात. अलीकडील पुराव्यांवरून वायू प्रदूषणाची उच्च पातळी आणि चिन्हांकित न्यूरोइंफ्लॅमेशन, अल्झायमरसारखे बदल आणि वृद्ध लोकांमध्ये आणि अगदी लहान मुलांमधील संज्ञानात्मक समस्या यांच्यातील मजबूत संबंध दिसून आला आहे.

मेंदूमध्ये विषारी कण गेल्यानंतर कण साफ करणे कठीण : शास्त्रज्ञांच्या चमूने शोधून काढले की, श्वासाद्वारे घेतलेले कण वायू-रक्त अडथळा ओलांडून शेवटी मेंदूपर्यंत पोहोचल्यानंतर रक्तप्रवाहात प्रवेश करू शकतात आणि त्यामुळे मेंदू-रक्तअडथळा आणि आसपासच्या ऊतींचे नुकसान होऊ शकते. एकदा मेंदूमध्ये कण गेल्यानंतर कण साफ करणे कठीण होते आणि इतर अवयवांच्या तुलनेत जास्त काळ टिकून राहते. त्यांचे निष्कर्ष कण प्रदूषणापासून मध्यवर्ती मज्जासंस्थेला होणारे धोके सिद्ध करण्यासाठी नवीन पुरावे देतात. परंतु, संशोधकांनी शिफारस केली आहे की, इनहेल केलेले सभोवतालचे सूक्ष्म कण मेंदूपर्यंत कसे पोहोचतात याच्या यांत्रिकीमध्ये अधिक तपास करणे आवश्यक आहे.

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.