नवी दिल्ली: अंतराळाच्या लष्करीकरणावर मोठ्या जागतिक शक्तींच्या मोठ्या दुटप्पीपणाचा आणखी एक पुरावा चीन सरकारने गेल्या आठवड्यात नॅशनल एरोनॉटिक्स अँड स्पेस अॅडमिनिस्ट्रेशन ( National Aeronautics and Space Administration ) च्या प्रमुखांनी लावलेल्या आरोपांना प्रत्युत्तर देताना स्पष्ट झाला.
घोषित राज्य धोरणाची रूपरेषा सांगताना, चीनच्या परराष्ट्र मंत्रालयाचे प्रवक्ते झाओ लिजियान ( Foreign Ministry Spokeswoman Zhao Lijian's Remarks ) यांनी सोमवारी बीजिंगमध्ये नियमित पत्रकार परिषदेत सांगितले: "चीन नेहमीच बाह्य अवकाशाचा शांततापूर्ण वापर, बाह्य अवकाशातील शस्त्रास्त्रांची शर्यत आणि शस्त्रास्त्र शर्यतीचा विरोध करतो. अंतराळ क्षेत्रात मानवजातीसाठी सामायिक भविष्यासह समुदाय तयार करण्याच्या दिशेने सक्रियपणे कार्य करतो."
झाओ नासाचे प्रमुख बिल नेल्सन ( Zhao NASA chief Bill Nelson ) यांच्या अलीकडील आरोपांना उत्तर देत होते, जे यूएस हाऊस ऑफ रिप्रेझेंटेटिव्हचे पहिले सदस्य होते, ज्यांनी अंतराळात प्रवास केला होता, ज्यांनी सहा वर्षे हाऊस स्पेस उपसमितीचे अध्यक्ष होते. चिनी अंतराळवीरांवर इतर देशांचे उपग्रह नष्ट करण्याचे प्रशिक्षण दिल्याचा आरोप करून नेल्सनने गेल्या आठवड्यात जर्मन मीडियाला दिलेल्या मुलाखतीदरम्यान सांगितले: "चीन चंद्रावर उतरल्याबद्दल आणि ते आता पीपल्स रिपब्लिकचे आहे आणि इतर सर्वांनी बाहेर राहावे असे म्हणण्याबद्दल आपल्याला खूप काळजी वाटली पाहिजे."
चीनच्या लष्कराच्या सर्वोच्च सन्मानासाठी तीन नावांची शिफारस (Nominates astronaut for top military award करण्यात आल्याने हा विकास झाला आहे. नामांकितांमध्ये नी हायशेंग, एक प्रमुख चीनी अंतराळवीर यांचा समावेश आहे, जो PLA च्या स्ट्रॅटेजिक असिस्टन्स फोर्स (PLASSF) मध्ये एक प्रमुख जनरल देखील आहे.
1 ऑगस्ट रोजी दिले जाणारे पदक राष्ट्रीय सार्वभौमत्व, सुरक्षा आणि विकासाच्या हिताच्या संरक्षणासाठी आणि सशस्त्र दलांच्या राष्ट्रीय संरक्षण आणि आधुनिकीकरणासाठी उत्कृष्ट योगदान देणाऱ्या लष्करी कर्मचाऱ्यांना देण्यात येते. 2021 मध्ये, ही, ज्याने तीन वेळा अंतराळात उड्डाण केले, त्यांनी एकत्रित 111 दिवस अवकाशात घालवले आणि अनेक प्रयोग केले, त्यापैकी बरेच 'वर्गीकृत' आहेत.
दुसरीकडे, माजी फायटर पायलट असलेल्या हाईच्या ( Former Fighter Pilot High ) सांगितलेल्या किंवा 'नागरी' मिशनच्या उद्दिष्टांमध्ये दीर्घ कालावधीच्या जागेतील मुक्काम, मानवी आरोग्यावर होणारे परिणाम, पुरवठा आणि लॉजिस्टिक क्रियाकलाप आणि अतिरिक्त ऑपरेशन्सशी संबंधित चाचणी तंत्रांचा वर्गात देखभाल समावेश होतो. इतर दोन नामांकित आहेत डो फुगुओ, एक पीएलए सेपर आणि कियान किहू, एक प्रमुख शास्त्रज्ञ.
2018 मध्ये चिनी-व्हिएतनाम सीमेवर अपघात होण्यापूर्वी सुमारे 150 टन वजनाचे बॉम्ब, 400 भूसुरुंग आणि 20 हून अधिक आपत्कालीन परिस्थिती हाताळण्यात डूची भूमिका होती. देशाच्या अण्वस्त्रांचे शत्रूंच्या हल्ल्यांपासून संरक्षण आणि साठवण करण्यासाठी "अभेद्य" भूमिगत स्टोरेज सुविधा स्थापन करण्यामागे कियानचा हात आहे.
1 ऑगस्ट मेडल म्हणून ओळखले जाणारे आणि सर्वशक्तिमान सेंट्रल मिलिटरी कमिशन ( Almighty Central Military Commission ) द्वारे प्रदान केले जाणारे, यावेळी पीपल्स लिबरेशन आर्मी (PLA) च्या स्थापनेचा 95 वा वर्धापन दिन असेल. चीनचे राष्ट्राध्यक्ष शी जिनपिंग, जे सीएमसीचे अध्यक्ष देखील आहेत, हे पदक प्रदान करतील.
असे मानले जाते की केवळ चीनच नाही तर अमेरिकेनेही अशा कारवाया तीव्र केल्या आहेत, ज्यामुळे अवकाशाचे लष्करीकरण होत आहे. यूएसकडे अवकाशासाठी स्वतंत्र युनिफाइड कमांड आहे, ज्याला युनायटेड स्टेट्स स्पेस कमांड (USSPACECOM किंवा SPACECOM) म्हटले जाते जे बाह्य अवकाशातील लष्करी ऑपरेशन्ससाठी जबाबदार आहे. विशेषतः समुद्रसपाटीपासून 100 किमी वरच्या सर्व ऑपरेशन्ससाठी.
यूएस लष्करी कर्मचार्‍यांनी चालवलेले, स्पेस कमांडची स्थापना प्रथम 1985 मध्ये केवळ निशस्त्रीकरणासाठी करण्यात आली होती. दुसरे आगमन 2019 मध्ये रणांगण म्हणून अंतराळ हे प्रमुख क्षेत्र म्हणून झाले.
हेही वाचा - Assembly Speaker Election : राजकीय दबाव अन् लोकशाहीची थट्टा
