Toshakhana Case: पाकिस्तानात इम्रान खान अडचणीत.. अटकेची तलवार.. जाणून घ्या काय आहे तोषखाना प्रकरण..

पाकिस्तानचे माजी पंतप्रधान आणि पाकिस्तान तेहरीक-ए-इन्साफचे अध्यक्ष इम्रान खान यांना तोषखाना प्रकरणात अटक केली जाऊ शकते. तोषखाना प्रकरणाची सविस्तर माहिती जाणून घेऊया.

नवी दिल्ली : पाकिस्तानचे माजी पंतप्रधान आणि पाकिस्तान तहरीक-ए-इन्साफचे अध्यक्ष ७० वर्षीय इम्रान खान यांच्यावर अटकेची टांगती तलवार आहे. तोषखाना प्रकरणात मंगळवारी इस्लामाबाद न्यायालयाने माजी पंतप्रधानांविरुद्ध अजामीनपात्र वॉरंट जारी केले होते. त्यानंतर आता इम्रान खान यांच्या घरी पोलीस पोहोचले असून, कार्यकर्त्यांनी मोठी गर्दी केली आहे. चला तर मग जाणून घेऊयात काय आहे तोषखाना प्रकरण..

तोषखाना म्हणजे काय: वास्तविक तोषखाना म्हणजे सरकारी खजिना. तोषखाना हा 1974 मध्ये निर्माण करण्यात आलेल्या कॅबिनेट विभागाअंतर्गत असलेला एक सरकारी विभाग आहे. या अंतर्गत, राज्य डिपॉझिटरी पाकिस्तानी अधिकाऱ्यांना दिलेल्या भेटवस्तू ठेवतात. फक्त राष्ट्रपती आणि पंतप्रधानांना अशा भेटवस्तू मिळण्यापासून सूट आहे. भेटवस्तूची किंमत 30,000 रुपयांपेक्षा कमी असेल तर राष्ट्रपती किंवा पंतप्रधान भेटवस्तू स्वतःकडे ठेवू शकतात. तथापि, अधिक महाग भेटवस्तू कायद्याने तोषखान्यात ठेवल्या पाहिजेत.

पत्रकाराने मागितली होती माहिती: एखाद्या अधिकाऱ्याला भेटवस्तू घ्यायची असेल, तर तो भेटवस्तूच्या किमतीच्या काही टक्के रक्कम देऊन भेटवस्तू स्वतःकडे ठेऊ शकतो. ही रक्कम किती असेल हे तोषखाना मूल्यमापन समिती ठरवते. हे सहसा भेटवस्तूच्या मूल्याच्या सुमारे 20 टक्के होते, जे 2018 मध्ये इम्रान खान सत्तेत आल्यानंतर 50 टक्क्यांपर्यंत वाढवले ​​गेले. पाकिस्तानी वृत्तपत्र डॉननुसार, 2020 मध्ये एका पत्रकाराने माहितीच्या अधिकाराखाली तत्कालीन पंतप्रधानांना दिलेल्या भेटवस्तूंची माहिती मागितली होती.

उच्च न्यायालयात केली होती याचिका: ती विनंती अनेक मंत्र्यांसह सरकारने फेटाळली. अशी माहिती उघड केल्याने पाकिस्तानचे इतर देशांसोबतचे संबंध बिघडू शकतात, असे ते म्हणाले. त्यानंतर फेडरल इन्फॉर्मेशन कमिशनकडे तक्रार दाखल करण्यात आली - ज्याने कॅबिनेट विभागाविरुद्ध निर्णय दिला. तथापि, सरकारने अद्याप तपशील प्रदान केला नाही, त्यानंतर पत्रकाराने उच्च न्यायालयात याचिका दाखल केली. इस्लामाबाद उच्च न्यायालयाने सरकारला तपशील देण्याचे आदेश दिले, परंतु सरकार प्रतिसाद देण्यापूर्वी, इम्रान खान सरकारच्या विरोधात अविश्वास प्रस्ताव आला, त्यानंतर एप्रिल 2022 मध्ये त्यांना पदावरून हटवण्यात आले. तथापि, त्यांनी स्वतंत्र परराष्ट्र धोरणाच्या निर्णयांमुळे रशिया, चीन आणि अफगाणिस्तानला लक्ष्य करण्याच्या अमेरिकेच्या नेतृत्वाखालील कटाचा भाग असल्याचे म्हटले.

इम्रानवर काय आरोप आहेत: पाकिस्तानच्या सत्ताधारी युतीने निवडणूक आयोगाकडे याचिका दाखल करून तोषखानाकडून मिळालेल्या भेटवस्तूंची माहिती त्याच्या मालमत्तेच्या घोषणेमध्ये उघड न केल्याबद्दल आजीवन अपात्र ठरवण्याची मागणी केली तेव्हा इम्रानसाठी खरोखरच अडचणीची सुरुवात झाली. पाकिस्तान डेमोक्रॅटिक मूव्हमेंट (PDM) ने सादर केलेल्या याचिकेत, देशाच्या घटनेच्या अनुच्छेद 62(1)(f) अंतर्गत खान यांना आजीवन अपात्र ठरवण्याची मागणी करण्यात आली होती. त्याच तरतुदीनुसार माजी पंतप्रधान नवाझ शरीफ यांना 2017 मध्ये अपात्र ठरवण्यात आले होते.

'घड्याळांच्या विक्रीतून 36 दशलक्ष रुपये कमावले': पाकिस्तान तहरीक-ए-इन्साफ (पीटीआय) चे अध्यक्ष इम्रान खान यांनी तोषखानाकडून मिळालेल्या भेटवस्तूंची माहिती त्यांच्या मालमत्ता जाहीरनाम्यात उघड केली नाही. याचिकेत म्हटले आहे की, संसदेच्या सदस्यासाठी पूर्व शर्तीचा उल्लेख आहे. दरम्यान, पाकिस्तानी मीडियाने वृत्त दिले आहे की, मैत्रीपूर्ण आखाती देशांतील मान्यवरांनी भेट दिलेल्या तीन महागड्या घड्याळांच्या विक्रीतून इम्रानने 36 दशलक्ष रुपये कमावले आहेत.

भ्रष्टाचार कायद्यांतर्गत घातली होती बंदी: ऑक्टोबर 2022 मध्ये, तोषखाना प्रकरणात पाकिस्तानच्या निवडणूक आयोगाच्या पाच सदस्यीय खंडपीठाने इम्रानवर पाच वर्षांसाठी सार्वजनिक पदावर राहण्यास बंदी घातली होती. खान हे भ्रष्ट व्यवहारात गुंतले होते, असे या निकालात म्हटले आहे. त्याच्यावर भ्रष्टाचार कायद्यांतर्गत कारवाई करण्यात येणार असल्याचेही जाहीर केले. इम्रानच्या पक्षाने महत्त्वपूर्ण पोटनिवडणूक जिंकल्यानंतर काही दिवसांनी हा निर्णय घेण्यात आला. नॅशनल असेंब्लीच्या आठपैकी सहा आणि प्रांतीय विधानसभेच्या तीनपैकी दोन जागा इम्रान खानच्या पक्षाने जिंकल्या.