स्टॉकहोम : Nobel Prize in Literature: साहित्यातील नोबेल पारितोषिक फ्रेंच लेखिका अ‍ॅनी एरनॉक्स author Annie Ernaux यांना जाहीर झाले आहे. त्यांना हे पारितोषीक धैर्य आणि आरोग्य सूक्ष्मतेसाठी देण्यात आले. त्यांनी त्यांच्या लेखनातून वैयक्तिक स्मरणशक्तीची मुळे, विसंगती आणि सामूहिक प्रतिबंध उघड केले.
82 वर्षीय एर्नॉक्स यांनी आत्मचरित्रात्मक कादंबऱ्या लिहिण्यास सुरुवात केली, परंतु संस्मरणांच्या बाजूने काल्पनिक कथांचा त्याग केला. त्यांची 20 हून अधिक पुस्तके असून, त्यापैकी बहुतेक अतिशय लहान, तिच्या आयुष्यातील घटनाक्रम आणि तिच्या सभोवतालच्या लोकांचे जीवन, त्यांच्या लैंगिक चकमकी, गर्भपात, आजारपण आणि तिच्या पालकांच्या मृत्यूचे वर्णन त्यात केले आहे.
साहित्याच्या नोबेल समितीचे अध्यक्ष अँडर्स ओल्सन म्हणाले की, एरनॉक्सचे काम अनेकदा बिनधास्त होते आणि ते साध्या भाषेत लिहिलेले होते, स्वच्छ स्क्रॅप केलेले होते. एरनॉक्सने तिच्या शैलीचे वर्णन सपाट लेखन (इक्रिचर प्लेट) असे केले आहे. त्यांनी वर्णन केलेल्या घटना ह्या अतिशय वस्तुनिष्ठ दृश्य, फुलांच्या वर्णनाने किंवा जबरदस्त भावनांनी न आकारलेल्या आहेत.
गेल्या वर्षीचे पारितोषिक टांझानियामध्ये जन्मलेले, यूके-आधारित लेखक अब्दुलराजक गुरनाह यांना मिळाले, ज्यांच्या कादंबऱ्या व्यक्ती आणि समाजांवर स्थलांतराचा प्रभाव शोधतात. गुरना हे आफ्रिकेत जन्मलेले केवळ सहावे नोबेल साहित्य पारितोषिक विजेते होते आणि पुरस्काराने युरोपियन आणि उत्तर अमेरिकन लेखकांवर खूप लक्ष केंद्रित केले आहे अशी टीका केली गेली आहे. हे देखील पुरुष-प्रधान आहे, त्याच्या 118 विजेत्यांमध्ये फक्त 16 महिला आहेत.
मंगळवारी भौतिकशास्त्रातील तीन शास्त्रज्ञांनी संयुक्तपणे पारितोषिक पटकावले. फ्रेंच अॅलेन अॅस्पेक्ट, अमेरिकन जॉन एफ. क्लॉजर आणि ऑस्ट्रियन अँटोन झेलिंगर यांनी दाखवून दिले होते की लहान कण विभक्त झाल्यावरही एकमेकांशी संबंध टिकवून ठेवू शकतात, ही घटना क्वांटम एन्टँगलमेंट म्हणून ओळखली जाते, जी विशिष्ट संगणनासाठी आणि माहिती एन्क्रिप्ट करण्यासाठी वापरली जाऊ शकते.
पारितोषिकांमध्ये 10 दशलक्ष स्वीडिश क्रोनर (जवळपास USD 900,000) चे रोख पारितोषिक आहे आणि 10 डिसेंबर रोजी प्रदान केले जाईल. ही रक्कम 1895 मध्ये पारितोषिकाचे निर्माते, स्वीडिश शोधक अल्फ्रेड नोबेल यांनी सोडलेल्या मृत्युपत्रातून आली आहे.
