नागपूर - दिवाळी अगदी काही दिवसांवर येऊन ठेपल्याने या संदर्भातील तयारीला सुरुवात झाली आहे. कोरोनाच्या प्रादुर्भावात संपूर्ण सुरक्षेची काळजी घेऊन मनपातर्फे शहरातील व्यवसायांना परवानगी देण्यात येत आहे. दिवाळीमध्ये सर्वाधिक मागणी असलेल्या फटाक्यांसंदर्भात विस्फोटक अधिनियमांन्वये नागपूर महानगरपालिकेतर्फे दुकानांना परवानगी देण्यात येते. यावर्षी मनपाच्या ९ अग्निशमन स्थानकांतर्गत केवळ ५८२ फटाके दुकानांना नाहरकत प्रमाणपत्र देण्यात आले आहे, अशी माहिती मुख्य अग्निशमन अधिकारी राजेंद्र उचके यांनी दिली. महत्त्वाचे म्हणजे यावर्षी फटाक्यांचे दुकान लावण्यासाठी २० ते ३० टक्के अर्ज कमी आले आहेत.
मनपातर्फे दरवर्षी फटाका व्यावसायिकांना अस्थायी व्यवसायाचे नाहरकत प्रमाणपत्र दिले जाते. तसेच अंतीम परवानगी/लायसन्स पोलीस विभागातर्फे देण्यात येते. मनपाच्या अग्निशमन विभागाव्दारे १००० रुपये शुल्क आकारण्यात येते. तसेच पर्यावरण शुल्क ३००० हजार रुपये आकारण्यात येत आहे. मागच्या सहा वर्षांपासून अग्निशमन विभागातर्फे एक हजार पेक्षा जास्त दुकानांना परवानगी दिली जाते. मात्र, यावर्षी कोरोनाचा धोका लक्षात घेता केवळ ५८२ दुकानांना अटींसह परवानगी देण्यात आली आहे. मनपाला या माध्यमातून २३ लाख रुपयांचे उत्पन्न होणार आहे.
१५ दिवस ४५० किलोपर्यंत फटाके विक्री करता येईल -
फटाका दुकानांच्या नाहरकत प्रमाणपत्रासाठी अर्ज करणाऱ्या अर्जदाराला उपरोक्त स्थळी १५ दिवसांत ४५० किलो फटाका विक्रीसाठी परवानगी दिली आहे. यासाठी अग्निशमन विभागाद्वारे सूचविण्यात आलेल्या उपाययोजनांचे व कोरोनासंबंधी शासनाच्या दिशा-निर्देशांचे पालन करणे बंधनकारक आहे. नाहरकत प्रमाणपत्र प्राप्त सर्व दुकानांना निर्धारित जागांमध्येच व्यवसाय करणे अनिवार्य आहे.
'या' ठिकाणी व्यवयासाला प्रतिबंध -
सीताबर्डी मेन रोड, महाल चौक ते गांधीगेट चौक, महाल चौक ते भोसला वाडा, महाल चौक ते बडकस चौक, कल्याणेश्वर मंदिर परिसर, गोळीबार चौक ते टिमकी, तीन नल चौक ते शहीद चौक, शहीद चौक ते टांगा स्टँड, हंसापुरी ते नालसाब चौक, मस्कासाथ चौक ते नेहरू पुतळा, मारवाडी चौक, मेयो रुग्णालय परिसर, डागा रुग्णालय, मेडिकल कॉलेज परिसर, इंदोरा चौक ते कमाल टॉकीज चौक, गोकुळपेठ बाजार, सदर रेसिडेन्सी रोड तसेच गर्दीच्या व गजबजलेल्या मार्गांवर फटाका दुकाने लावता येणार नाही,
'या' उपाययोजना करणे अनिवार्य -
दुकानांमध्ये गर्दी होऊ नये, याची काळजी घेणे गरजेचे आहे. दुकानदारांसह ग्राहकांनीही मास्क लावणे अनिवार्य असेल. दुकानात प्रवेशापूर्वी सॅनिटाजरची व्यवस्था असावी, दुकानांचे बांधकाम ज्वलनशील नसावे, दुकानात विद्युत तारा उघड्यावर व लटकलेल्या नसाव्यात, तारा कंड्यूट पद्धतीच्या असाव्या व ईएलसीबी व्यवस्था असावी, विद्युत उपकरणाच्या तारा लगत फटकांची साठवणूक नसावी, फटाका ज्वालाग्राही आगीस कारणीभूत वस्ती जवळ ठेवू नये, फटाक्यांची मांडणी किंवा साठा दुर्घटना होऊ नये, यादृष्टीने ठेवावी. तसेच दुर्घटना घडल्यास पळण्यासाठी सुरक्षित मार्ग उपलब्ध असावा, १०० चौरस फुट घनक्षेत्रफळापर्यंतच्या दुकानाकरिता कमीत कमी २ डी.सी.पी., ए.बी.सी. ४ किलोग्रॅम क्षमतेचे ठेवण्यात यावे व २०० लीटर पाण्याचा १ ड्रम ठेवण्यात यावा, दुकानासमोर फटाके फोडू नये वा तशी परवानगी देऊ नये, बेसमेंट किंवा जिन्यालगत फटाक्याचा साठा करू नये, फटाका विक्री व्यतिरिक्त अन्य कोणताही व्यवसाय सदर ठिकाणी करू नये, फटाक्यांची मांडणी दुकानाबाहेर नसावी, खुले फटाके ठेवू नये, धुम्रपान निषेधाचे सुचनाफलक लावावे, दुकानाच्या आजुबाजुच्या रहिवासी मालमत्ता धारकांची फटाका दुकानास हरकत नसावी, व्यवसायाकरिता पोलिस विभागाची परवानगी आवश्यक, उपरोक्त उपाययोजनांच्या अपर्याप्ततेमुळे कोणतीही दुर्घटना घडल्यास संबंधीत मालक, अर्जदार स्वत: जबाबदार राहिल, या अटींचे पालन करणे विक्रेत्यांना बंधनकारक असेल.