हैदराबाद : करबचतीसाठी काळजीपूर्वक नियोजन आवश्यक आहे. आर्थिक वर्ष संपायला आता फक्त तीन महिने बाकी आहेत. कर नियोजन आधीच व्हायला हवे होते. शेवटच्या क्षणी घेतलेले निर्णय अपेक्षित लाभ देणार नाहीत. अशा परिस्थितीत कर वाचवण्यासाठी मोठ्या प्रमाणात गुंतवणूक करावी लागेल. घाईघाईत, बचत योजनांच्या निवडीमध्ये चुका होऊ शकतात. करात सवलत मिळू शकते. पण लक्ष्य गाठण्यात अडचणी (do careful planning for tax savings) येतील.
सगळे तपशील चेक करा : प्रथम, तुम्हाला आर्थिक वर्ष 2022-'23 (Assessment Year 2023-'24) साठी किती कर भरावा लागेल ते शोधा. तुमचे एकूण उत्पन्न आणि कर जाणून घ्या. पगार, व्यवसाय, ठेवींवरील व्याज, शेअर्स, म्युच्युअल फंड आणि भेटवस्तूंमधून अल्प व दीर्घकालीन नफा अशा सर्व स्रोतांमधून मिळणारे उत्पन्न तपासा. आयकर विभागाला (Income Tax department) तुमचा प्रत्येक तपशील माहीत आहे हे विसरू नका.
किती कर भरावा लागेल हे जाणून घ्या : तुमच्या वार्षिक माहिती विधानामध्ये (Annual Information Statement IT) तुमचे सर्व उत्पन्न आणि उच्च मूल्याचे व्यवहार समाविष्ट असतात. तुम्हाला किती कर भरावा लागेल (Financial Year returns) हे जाणून घेण्यासाठी तुमच्या कार्यालयाच्या विभागाशी बोला. बचतीच्या संधी काय आहेत ते शोधा. त्यानंतर गुंतवणुकीसाठी कोणती योजना निवडावी हे ठरवता येईल. गृहकर्ज, ईपीएफ आणि आयुर्विमा प्रीमियमवर भरलेले व्याज करमुक्त आहे.
टर्म पॉलिसी घेण्याचा प्रयत्न करा : कर वाचवण्याचे अनेक मार्ग आहेत परंतु बरेच लोक विमा पॉलिसी निवडतात. हे लक्षात घेतले पाहिजे की कर बचत हा विमा पॉलिसींद्वारे प्रदान केलेला एक अतिरिक्त लाभ आहे, परंतु त्यांच्यावर पूर्णपणे विसंबून राहिल्याने आमच्या आर्थिक योजनांचे नुकसान होऊ शकते. वार्षिक उत्पन्नाच्या किमान 12 पट विमा काढला आहे याची खात्री करा. यासाठी पारंपारिक पॉलिसींप्रमाणे टर्म पॉलिसी घेण्याचा प्रयत्न करा. कर बचत योजनांमध्येही परताव्याची रक्कम महत्त्वाची असते. सुरक्षित योजनांमधील बचत ही हमी परतावा आहे. बाजार आधारित योजनांमध्ये गुंतवणूक करताना परताव्याची अचूक अपेक्षा नसते. उदाहरणार्थ, स्वैच्छिक भविष्य निर्वाह निधी (voluntary provident fund) 8.10 टक्के परतावा देतो तर पब्लिक प्रॉव्हिडंट फंड (public provident fund) वर 7.10 टक्के व्याज मिळत आहे.
काही योजनांमध्ये गुंतवणूक करमुक्त आहे : काही योजनांतर्गत परताव्यावर कोणताही कर नाही. (ELSS) योजना 10-15 टक्क्यांपर्यंत परतावा देत आहेत. काही योजनांमध्ये गुंतवणूक करमुक्त आहे. परंतु, मिळालेले उत्पन्न/व्याज हे एकूण उत्पन्न आणि लागू स्लॅबनुसार भरलेल्या करात समाविष्ट केले पाहिजे. तुमची यादी चांगल्या बचत-गुंतवणूक योजनांचे मिश्रण असावी. तरच अपेक्षित ध्येय साध्य होईल. जेव्हा तुम्ही स्पष्ट असाल तेव्हाच गुंतवणुकीचा (Tax savings plans and policies) निर्णय घ्या.
गुंतवणूक किमान तीन वर्षांसाठी राखली गेली पाहिजे : म्युच्युअल फंडांद्वारे ऑफर केलेल्या इक्विटी लिंक्ड सेव्हिंग्ज स्कीम्स (ELSS) मधील गुंतवणूक किमान तीन वर्षांसाठी राखली गेली पाहिजे. बँकांमधील कर बचतीच्या मुदत ठेवी पाच वर्षांसाठी काढता येत नाहीत. विमा पॉलिसींनाही ठराविक मुदत असते. म्हणून, जर एखाद्याने कालावधीबद्दल समजून घेतल्याशिवाय कर बचत योजना निवडल्या तर ते नंतर काढू शकत नाहीत.
