हैदराबाद : काहीवेळा, आर्थिक संकटामुळे तुमची योजना बिघडण्याची धमकी मिळते. कर्जाची परतफेड करणे तुम्हाला खूप कठीण वाटते. अशा आर्थिक ताणाचा परिणाम व्यक्ती, संस्था आणि देशांवर होऊ शकतो. त्यांनी काही हजार रुपयांपासून शेकडो कोटी रुपयांपर्यंत कर्ज घेतले असावे. कर्ज घेणे स्वाभाविक आहे. पण वाईट वेळ आल्यावर आणि ते फेडता न आल्याने या कर्जातून कसे बाहेर (Financial crisis and debt ) पडायचे हे महत्त्वाचे आहे.
कर्ज पुनर्गठनसारख्या अटींचा गैरसमज : अनेकदा, कर्जदार कर्ज पुनर्गठनसारख्या अटींचा (Loan restructuring ) गैरसमज करतात. अलीकडच्या काळात हा शब्द सर्वाधिक चर्चेत आहे. पुनर्रचनामध्ये नवीन कर्ज (want to lose the loan) घेणे किंवा ते हस्तांतरित करणे यांचा समावेश होतो. या दोघांमध्ये खूप फरक आहे. लोकांना वाटते की, त्यांनी वेळेवर कर्ज फेडले पाहिजे. परंतु, सर्व काही ठरल्याप्रमाणे होत नाही. जेव्हा गंभीर आर्थिक ताण असतो तेव्हा ते कर्ज परतफेडीचे उपलब्ध साधन शोधतात.
कर्जाची पुनर्रचना : हा एक शेवटचा उपाय म्हणून पाहिला जातो, ज्यासाठी कर्जदार हप्ते भरू शकत नाहीत अशा परिस्थिती येऊ शकते. याचा सरळ अर्थ असा आहे की, तुमच्या विद्यमान कर्जाबाबत बँकेच्या अटी व शर्ती (easy repayment terms ) बदलणे. बँकर तुमची आर्थिक परिस्थिती समजून घेतो आणि तुमचा सध्याचा परतफेड कालावधी, हप्त्याची रक्कम इत्यादींबाबत नवीन नियम तयार करतो.
आर्थिक तणावातून बाहेर पडणे : आपण हे समजून घेतले पाहिजे की, कर्ज पुनर्गठन सुविधा नेहमीच उपलब्ध असू शकत नाही. अपरिहार्य परिस्थितीत बँका या ऑफरचा विचार करतात. हे मुख्यत्वे त्या घटकांवर अवलंबून असते ज्यामध्ये व्यक्ती आणि संस्था गंभीर संकटात असतात. जेव्हा आर्थिक तणावातून बाहेर पडणे कठीण वाटते, तेव्हाच कर्ज पुनर्गठन करण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे. अशा परिस्थितीत, सावकार प्रथम तुमच्या आर्थिक परिस्थितीचे विश्लेषण करतील. त्यांना खात्री पटल्यावरच ते कर्जाचे पुनर्गठन करण्यास सहमत होतील. दिवाळखोरीच्या अडचणींपासून कर्जदारांचे संरक्षण करणे हा त्यांचा उद्देश आहे.
टॉप अप लोन : पुनर्वित्त म्हणजे सोप्या अटींसह नवीन कर्ज घेणे. विद्यमान कर्जामध्ये जास्त व्याजदर आणि उच्च उशीरा पेमेंट फी असताना हे सुलभ अटी आणि कमी व्याजदरांसह उपलब्ध कर्ज घेण्यासारखे आहे. सावकार हे 'टॉप अप लोन' या नावाने देतात. जबाबदार कर्जदारासाठी हा एक फायदेशीर पैलू आहे. व्याजदर कपातीसारखे फायदे आणखी कर्ज उपलब्ध करून (Take new loans at easier terms) दिले जाईल.
तुम्ही निश्चित व्याजदरांवर स्विच करू शकता : पुनर्वित्तीकरणाचा आणखी एक फायदा म्हणजे फ्लोटिंग व्याजदर आणखी वाढतील. या अपेक्षेनुसार तुम्ही निश्चित व्याजदरांवर स्विच करू शकता. जेव्हा कर्जदारांचा परतफेड रेकॉर्ड चांगला असतो आणि त्यांचा क्रेडिट स्कोअर जास्त असतो तेव्हा कर्जदार सहजपणे पुनर्वित्त करण्यास सहमती देतात. नवीन कर्जासाठी काही अतिरिक्त शुल्क द्यावे लागेल.
