नवी दिल्ली - अनेकदा मोबाईल हरविला अथवा चोरी झाल्यास काय करावे, असा प्रश्न वापरकर्त्यासमोर उभा राहतो. मात्र हा प्रश्न आधुनिक तंत्रज्ञाने सरकार सोडविणार आहे. सीईआयआर यंत्रणेतून चोरी झालेल्या मोबाईलच्या सर्व सेवा बंद करता येणार आहेत. विशेष म्हणजे सीमकार्ड अथवा आयएमईआय बदलला तरी हे करणे शक्य होणार आहे.
चोरी गेलेल्या मोबाईलमधील सीम कार्ड काढले अथवा आयएमईआय क्रमांक बदलला तरी मोबाईल शोधून काढता येणार आहे. त्यासाठी सेंटर फॉर डेव्हलपमेंट ऑफ टेलिमॅटिक्सकडे (सी-डॉट) सुसज्ज असे आधुनिक तंत्रज्ञान आहे. या सेवेचा ऑगस्टमध्ये शुभारंभ करण्यात येणार आहे.
दूरसंचार विभागाने मोबाईल फोन ट्रॅकिंग प्रकल्प पूर्ण केला आहे. यामध्ये देशातील मोबाईल हे सेंट्रल एक्विपमेंट आयडिंटी रजिस्टरमध्ये (सीईआयआर) नोंदणी करण्यात येणार आहेत. त्यासाठी सरकारने १५ कोटींची तरतूद केली आहे. यातून मोबाईल चोरीला आळा घालता येणार आहे.
सीईआयआरचा पथदर्शी प्रकल्प महाराष्ट्रात-
ग्राहकहिताचे संरक्षण आणि कायद्याची अंमलबजावणी करणाऱ्या संस्थांसाठी ही यंत्रणा उपयुक्त ठरणार आहे. यामध्ये सर्व मोबाईल ऑपरेटरचे आयएमईआय केंद्रीय व्यवस्थेशी जोडले जाणार आहेत. सीईआयआरचा हा पथदर्शी प्रकल्प महाराष्ट्रात घेण्यात आल्याचे अधिकाऱ्याने सांगितले. संसदेच्या अधिवेशननांतर दूरसंचार मंत्रालय हे संबंधित मंत्र्यांशी चर्चा करणार आहेत. संसदेचे अधिवेशन 26 जुलैला संपणार आहे.
काय आहे आयएमईआय ?
आयएमईआय हा मोबाईलची विशिष्ट ओळख असलेला 15 अंकी क्रमांक असतो. हा क्रमांक जीएसएमए या जागतिक संस्थेकडून दिला जातो. त्याला संबंधित अधिकृत संस्थांची मान्यता असते. जेव्हा एखाद्या व्यक्तीचा मोबाईल हरवितो, तेव्हा पोलिसांना आयएमईआय क्रमांक द्यावा लागतो.