उज्जैन : महाकालेश्वर ज्योतिर्लिंग हे लाखो भाविकांच्या श्रद्धेचे खास केंद्र आहे. महाकाल मंदिर निर्माण झाल्यापासून येथे मोठ्या प्रमाणात भाविक येऊ लागले आहेत. महाशिवरात्री उत्सवापूर्वी श्री महाकालेश्वर मंदिर समितीने दर्शन व्यवस्थेत मोठा बदल केला आहे. आता मंदिर प्रशासनाने मोफत प्रोटोकॉल प्रणाली बंद केली आहे. हा आदेश १ फेब्रुवारीपासून लागू होणार आहे. मंदिरातील अतिथी, माध्यमे, संत, राजकीय लोकांसह विविध प्रशासकीय विभागातील पात्र व्यक्तींना मंदिर समितीतर्फे मोफत प्रोटोकॉल व्यवस्था देण्यात येत होती. ज्यामध्ये पात्र व्यक्तींच्या पाहुण्यांना देखील या सुविधेचा लाभ दिला जात होता. या यंत्रणेमुळे होणार्‍या अडचणी पाहता मंदिर प्रशासनाने हा निर्णय घेतला आहे.
1 फेब्रुवारीपासून आदेशाची अंमलबजावणी होणार : आता व्हीआयपींच्या पाहुण्यांची वाढती संख्या आणि सर्वसामान्यांना होणारा त्रास पाहता मंदिर समितीने सन 2011 च्या राजपत्र अधिसूचनेचा हवाला देत एक प्रेस नोट जारी करून म्हटले आहे की, आता पाहुणे सामान्य पाहुण्यांप्रमाणेच श्री महाकाल महालोकातील मानसरोवर महाद्वारातून दर्शन घ्यावे लागेल. जर त्यांना प्रोटोकॉल सुविधा हवी असेल, तर आता त्यांना 250 रुपये द्यावे लागतील. ज्याप्रमाणे प्रोटोकॉल सुविधा फी घेतात, मोफत नाही, तरच त्यांना दर्शन घेता येणार आहे. हा आदेश 1 फेब्रुवारी 2023 पासून लागू होणार आहे. नुकतेच मंदिर समितीने भस्म आरतीमध्ये सर्वसामान्यांना दर्शन घेण्यासाठी ३०० जागांचा कोटा कमी करून ५०० केला होता.
आता १ फेब्रुवारीपासून अशी असेल व्यवस्था : 1. सकाळी 6 ते रात्री 11 वाजेपर्यंत मंदिरात देवाचे दर्शन घेण्यासाठी सर्वसामान्य भाविकांकडून कोणतेही शुल्क आकारले जात नाही. मंदिरात मोबाईल आणि बॅग नेण्यास बंदी आहे, पकडल्यास 200 रुपये स्पॉट दंड आहे. 2. मंदिराच्या मानसरोवर दरवाजातून भाविकांना प्रवेश दिला जातो, ज्यामध्ये गणेश मंडपातून दर्शन घेतले जाते. 3. मंगळवार ते शुक्रवार या कालावधीत जेव्हा गर्दी कमी असते तेव्हा, नंदी सभामंडपात आणि मंदिराच्या गर्भगृहात प्रवेश दिला जातो. ज्यामध्ये कोणताही ड्रेस कोड लागू नाही किंवा पैसे द्यावे लागणार नाहीत. 4. गर्दी जास्त आहे आणि भाविकांना प्रोटोकॉल प्रवेशद्वार क्रमांक 4 मधून प्रवेश करायचा असेल तर ते तेथे उपस्थित असलेल्या काउंटरवर 250 ची पावती कापून प्रवेश करू शकतात. मंदिर समितीच्या https://shrimahakaleshwar.com/ या संकेतस्थळावरही ही पावती ऑनलाइन उपलब्ध आहे.
5. विशेषत: मंदिराच्या गर्भगृहात दर्शनासाठी प्रत्येक व्यक्तीला रु.750 ची पावती कापून प्रवेश दिला जातो. हा नियम सर्वांसाठी सामान्य आणि विशेष आहे. ज्याची वेळ सकाळी 6 ते 1 आणि संध्याकाळी 6 ते 7.30 अशी ठरलेली आहे. ज्यामध्ये पुरुषांना धोतर सोला आणि महिलांना साडी नेसण्याची परवानगी आहे. त्याची पावती मंदिराभोवती बांधलेल्या मंदिराच्या काउंटरवर आणि मंदिराच्या https://shrimahakaleshwar.com/ या वेबसाइटवर सहज उपलब्ध आहे.
6. मंदिरात पहाटे ४ ते ६ या वेळेत होणार्‍या भस्म आरतीसाठी नियम निश्चित करण्यात आले आहेत. सामान्य अभ्यागत सकाळी 6 ते 7 या वेळेत मंदिराच्या प्रशासक कार्यालयाबाहेरील भस्मर्ती काउंटरवर पोहोचू शकतात, त्यांचा ओळखपत्र दाखवू शकतात आणि 1 दिवस अगोदर मोफत भस्म आरती दर्शन बुक करू शकतात. भाविक ऑनलाइन बुकिंग देखील करू शकतात, ज्यासाठी 100 रुपये शुल्क आकारले जाते. यामध्ये एकूण 500 जागांचा कोटा ठेवण्यात आला आहे. 7. भस्मार्तीमध्ये बुकिंग भक्तांना 1 दिवस अगोदर विविध विभाग, मंदिराचे पुजारी, पुजारी, राजकीय, माध्यम स्रोत त्यांच्या लेटर हेडद्वारे प्रत्येकी 200 रुपये शुल्क भरून करता येईल.
यापूर्वीही घेतलेले निर्णय : वास्तविक मंदिर समिती वेळोवेळी व्यवस्थेत बदल करते. मंदिरात यापूर्वीही असा निर्णय घेण्यात आला होता, मात्र व्हीआयपींच्या विरोधामुळे मंदिराला हा निर्णय मागे घ्यावा लागला होता. यापूर्वीच्या निर्णयात विशेष पाहुण्यांच्या पाहुण्यांकडून 250 रुपयांऐवजी 100 रुपये आकारले जात होते आणि प्रोटोकॉलसाठी स्वतंत्र काउंटर उघडण्यात आले होते, मात्र 5 महिन्यांनंतर 100 रुपये आकारण्याचा निर्णय मागे घेण्यात आला. आता 250 रुपये शुल्काची ही कहाणी किती काळ टिकेल, हे येणारा काळच सांगेल.
