हैदराबाद : दिवसाची लांबी ही चंद्राची दिशा, पृथ्वीचा सूर्याकडे झुकणारा आणि सूर्याचा सतत बदलणारा फिरण्याचा वेग यासारख्या घटकांवर अवलंबून असतो. सूर्य देखील पृथ्वीप्रमाणेच आपल्या अक्षावर फिरत असल्याने वर्षभरात सूर्य जसजसा उत्तरेकडे सरकतो तसतसे पृथ्वीच्या उत्तर गोलार्धात दिवसाची लांबी वाढते आणि रात्र लहान होते. २१ जून हा सूर्य आणि पृथ्वीच्या उत्तर गोलार्धामधील सर्वात मोठा दिवस आहे. त्यामुळे हा दिवस वर्षातील सर्वात मोठा दिवस आहे.
21 जून हा वर्षातील सर्वात मोठा दिवस : अशी घटना वर्षातून दोनदा घडते.जसा सूर्य उत्तरेकडे सरकतो, उत्तर गोलार्धात दिवसाची लांबी वाढते आणि रात्र लहान होते. सूर्याचे ग्रहण आणि खगोलीय विषुववृत्त वर्षातून दोनदा एकमेकांना छेदतात. हे दिवस 21 जून आणि 21 डिसेंबर आहेत. 21 जून हा वर्षातील सर्वात मोठा दिवस आहे. 22 जूनपासून दिवसाची लांबी कमी होऊ लागते. तर 21 डिसेंबर हा वर्षातील सर्वात लहान दिवस असतो. तेव्हापासून दिवसाची लांबी वाढू लागते. उन्हाळी संक्रांती 21 जून रोजी असते. हिवाळी संक्रांती 21 डिसेंबरपासून सुरू होते.
दक्षिणायन सुरू : तुम्हाला माहिती आहे की 14 जानेवारीला मकर संक्रांतीच्या दिवसापासून सूर्य उत्तरायण होतो. तसेच 21 जूनपासून सूर्याचा वेग दक्षिणेकडे सुरू होईल. यामुळे सूर्य उत्तरायणातून दक्षिणायनाकडे जाईल, म्हणजेच आजपासून सूर्याचे दक्षिणायन सुरू होणार आहे. या कारणास्तव, आजपासून दिवस लहान आणि रात्री लांब होऊ लागतील. 21 सप्टेंबर रोजी दिवस आणि रात्र समान तासांची असेल. त्यानंतर रात्र मोठी होईल.
21 जून आणि योग दिनाचे कनेक्शन : 2014 मध्ये संयुक्त राष्ट्र महासभेला संबोधित करताना पंतप्रधान नरेंद्र मोदी म्हणाले होते की, 21 जून रोजी सूर्य लवकर उगवतो आणि उशिरा मावळतो. हा दिवस उत्तर गोलार्धातील सर्वात मोठा दिवस आहे. तसेच, हा दिवस भारतातील उन्हाळी संक्रांती दर्शवितो. हाही एक दिवस आहे, त्यामुळे हा दिवस योग दिन म्हणून साजरा करण्याचे आवाहन करण्यात आले. त्यानंतर, 11 डिसेंबर 2014 रोजी, संयुक्त राष्ट्र महासभेने 21 जून हा आंतरराष्ट्रीय योग दिवस म्हणून साजरा करण्याची घोषणा केली.
हेही वाचा :
- International Yoga Day 2023 : आंतरराष्ट्रीय योग दिन का साजरा केला जातो? जाणून घ्या या दिवसाचे महत्त्व...
- International Day of the Celebration of the Solstice 2023 : आंतरराष्ट्रीय संक्रांती उत्सव दिवस 2023; जाणून घ्या उन्हाळी संक्रांतीचे महत्त्व...
- World Hydrography Day 2023 : जागतिक जलविज्ञान दिन 2023; जाणून घ्या इतिहास...